Dilleri Yok Olma Tehlikesinde Olan Karadenizli Bir Halk: Hemşinliler
Bildiğiniz gibi Türkiye farklı farklı kimlikleri içerisinde bulunduran rengarenk bir ülke. Farklı dillerle, farklı kültürlerle bir arada yaşıyoruz. Peki bu kültürleri ne kadar biliyoruz? Bugün sizi Türkiye'de yaşayan bir toplulukla tanıştırıyoruz. Onlar 'Hemşinliler'...
*Bu içerikte genel olarak Artvin bölgesinde yaşayan Hemşinlilerden bahsedilmiştir.
Bakalım Hemşinliler kimmiş? 👇
Öncelikle Hemşinlilerin nereden geldikleri ve kim oldukları konusuyla ilgili farklı farklı görüşler var.
Türkiye’de yaşayan Hemşinliler yüzyıllar önce İslamiyetle tanışmış ve zaman içerisinde müslümanlığı benimsemiş bir topluluk…
Yapılan birçok araştırma bu topluluğun Osmanlı döneminde müslümanlaşmış bir Ermeni topluluğu olduğu yönünde…
Bu düşünceye kanıt olarak 1 Haziran 1913 tarihinde kaleme alınmış, dönemin Osmanlı Genelkurmay’ı tarafından, İçişleri Bakanlığı’na gönderilen bu belgeyi sunuyorlar. Belgede “Hemşin ismiyle bilinen Ermeni'den dönme Müslümanlar” yazdığı söyleniyor.
'An asl Ermeni iken ihtidâ etmiş ve Hemşin nâmıyla ma‘rûf bulunmuş olan Hopa hudud bölüğü mıntıkasında kâ’in Zurpici, Arvala, Çavuşlu, Hayki, Zargina sâfiyet ve cehâletleri sebebiyle misyonerlerin tesvilâtına kapılmaları Gvarçı karyeleri ahâlisinin safvet-i mütehammil idüği beyânıyla Hemşinlilerin hükûmet-i mahalliyece tenvîr ve irşâdı lüzûmu Rusya Hudûd Komiserliği'nin iş‘ârına atfen Harbiye Nezâret-i Celîlesi'nden bildirilmiş olmağla câlib-i dikkat görülen iş‘âr-ı vâkı‘a nazaran iktizâ-yı hâle tevessül buyrulması bâbında.' yazdığı araştırmacılar tarafından söyleniyor..
Fakat Hemşinlilerin bir kısmı bu fikri reddediyor. Ermenilerle birlikte aynı yerlerde yaşadıkları için bu düşüncenin oluştuğunu söylüyorlar.
Türkiye’de 300 bine yakın Hemşinli bulunuyor…
Peki bu Hemşinliler Türkiye’de nerede yaşar? Hemen söyleyelim. (Doğu Hemşinlileri) Artvin’in Hopa, Kemalpaşa ve Borçka ilçelerinde ve (Batı Hemşinlileri) Rize’nin Çamlıhemşin, Hemşin ve Çayeli ilçelerinde yaşıyor…
Hemşinlilerin Türkçe dışında konuştukları Hemşince adında dilleri de var. Bu dil Artvin’de yaşayan 30 ile 40 bin civarında Hemşinli tarafından konuşuluyor…
Aslında konuştukları dil, Ermenice’nin Batı lehçesi olarak biliniyor...
Ne yazık ki bu dil UNECSO tarafından yayınlanan "Tehlike Altındaki Diller Atlası"na göre kesinlikle tehlikede olan diller arasında gösteriliyor…
Dillerini korumak için çeşitli festivaller, hemşince geceleri, paneller düzenliyorlar...
Çeviri kitapları bile var. Antoine de Saint-Exupery'in yazdığı Küçük Prens kitabını Mahir Özkan "Bidzig Pirens" olarak çevirdi.
Gelelim yöresel yemeklerine! Artvin bölgesinde yaşayan Hemşinlilerin en çok tükettikleri kendilerine has yemeği: Abur
Bu yemeğin ana malzemeleri: Karalahana, mısır unu ve kuyruk yağı
Rize ve Artvin sınırlarını aşan ekmekleri de var: Mısır Ekmeği
Hamsili pilavı da unutmayalım...
Rize ve Artvin deyince aklımıza ilk önce ne gelir? Tabi ki de çay! Köylerde yaşayan Hemşin insanı yılın üç ayı çay topluyor...
