Dokunulmazlık Teklifiyle İlgili Kaygı Yaratan 5 Soru

Dokunulmazlıkların kaldırılması ile ilgili Anayasa değişikliği teklifi, TBMM Anayasa Komisyonunda kabul edilmesinin ardından Genel Kurulda görüşülmeye başlandı. 

Anayasa Komisyonunun, değişiklik teklifini görüşmeden önce, Anayasaya uygunluk açısından tetkik etmesi gerekirdi. (bkz:TBMM İçtüzüğünün 38. maddesi)

Komisyon görüşmelerinde, yasama çalışmalarının evrensel hukuk normları dahilinde yapılmasına engel teşkil eden şiddet içerikli sahnelere tanık olduk.

TBMM, Türkiye’nin toplumsal barış, adalet ve huzurunun başladığı yer olmalı. Komisyonda izlediğimiz şiddet ortamında sağlıklı bir yasama çalışması yapılamaz.

Teklif kanunlaşırsa, kanunlaştığı tarihe kadar hakkında dokunulmazlık fezlekesi hazırlanmış olan milletvekillerinin sorgulanması, yargılanması ve tutuklanmasının önü açılacak.

Milletvekillerine görevleri süresince Anayasa ile tanınan cezai muafiyet hakkını geçici bir madde ile ellerinden almak, hukukun genel ilkelerine aykırıdır çünkü ceza yargılamasında şüpheli, sanık ve hükümlülerin aleyhindeki bir düzenleme geriye yürütülemez.

Milletvekillerinin yasama ve denetleme görevini yerine getirememe riski doğar.

Teklif, kanunlaştığı tarihten itibaren düzenlenecek dokunulmazlık dosyalarını kapsam dışı bırakıyor.

Bu durumda hukuk imtiyazlı bir biçimde uygulanmış olur. İmtiyazlı uygulamalar, denge ve denetlemeyi sağlayan organlara ve devlete duyulan güveni sarsar; toplumun adalet duygusunu zedeler.

Teklif kanunlaşırsa, dokunulmazlığı kalkan milletvekilleri ya da başka milletvekillerinin, Anayasa Mahkemesine başvurararak sürecin denetlenmesini isteme hakkı ellerinden alınacak. 

Mevcut durumda bir milletvekilinin dokunulmazlığının kaldırılması için izlenen prosedüre göre, dokunulmazlık dosyasının önce TBMM Karma Komisyonunda ele alınması, ardından Genel Kurula gelmesi ve tek tek görüşülüp karara bağlanması gerekir.

Eğer Genel Kurul dokunulmazlığın kaldırılmasına karar verirse hem dokunulmazlığı kaldırılan milletvekili hem de başka bir milletvekili bu karara karşı 7 gün içerisinde Anayasa Mahkemesine başvurma hakkına sahiptir.

Yapılan anayasa değişikliği ile, milletvekillerinin bu hakları ellerinden alınıyor; dolayısıyla Anayasanın 2. maddesindeki hukuk devleti ilkesini, 38. maddesindeki ceza hukuku güvencelerini, 83 ve 85. maddelerindeki vekillere tanınmış hakları ortadan kaldırıyor. 

Böylece hem hukukun evrensel değerlerine, hem ceza yargılamasının temel prensiplerine ve hem de anayasaya aykırı bir durum oluşuyor.