Uzun Vadede Ekonomistler Karamsar: Fed'in Faiz Artışının Türkiye'ye Etkileri Ne Olacak?
Öncelikler Fed'in kararı, ilk tepkiler ve detayları burada👇
Faiz nasıl oluşur?
Uluslararası piyasalar denince Türkiye'de ilk akla gelen uzman olan Şant Manukyan, Radyo Sputnik’te katıldığı Atilla Güner’le Akşam Postası programında Fed'in faiz kararına yönelik bu kadarın tüm ülkelerde de faiz artışı anlamına geldiğini söyledi. Dünyada sistemin dolar üzerinden yürüdüğünü hatırlatan Manukyan, diğer bacağın da tahvil olduğunu söyleyerek, bunu şu şekilde açıkladı:
Faiz, ABD’nin risksiz tabir edilen faiz ve bunun üzerine enflasyon ve ülke riskinin konulmasıyla oluşur.
"Fed, enflasyonla mücadele ediyor"
Şant Manukya, Fed'in daha önce yaptığı enflasyon geçici açıklamalarının, son veri ile yerle bir olması dolayısıyla sert faiz artışına giderek, talep kaynaklı enflasyonu düşürmeyi seçtiğini ve böylelikle enflasyon düşerse borç maliyetlerinin de düştüğünü açıkladı.
Pandemide özellikle ABD'nin hane halkı yardımlarının yöneldiği tüketimin baskı altına alınmak istendiğini belirten Manukyan, bunun da yolunun faiz artışı olduğunu, böylelikle risk taşımayan getirilerin yükseldiğini bunun da doları evine döndüreceğini söyledi. Diğer ülkelerin ise bu faiz artışını aşması ile para çıkışının azalacağını da ekledi.
"Türkiye, uzun vadede etkilenecek"
Cumhuriyet'ten Ali Can Polat'ın aktardığına göre, ENAG kurucusu Prof. Dr. Veysel Ulusoy, Fed'in faiz artışını çoğu ülkede piyasaların bu karara hızlı tepki verdiğini, bizim ise bu kısa vadede vermediğimiz tepkinin uzun vadede etkili olacağını ve bu etkinin de olumsuz olacağını açıkladı. Yabancı yatırımcının azalmasının bu durumda ilk tepkiyi azalttığını ancak yerli yatırımcının da yakın süreçte ABD tahvillerine yönlenebileceğini hatırlatan Ulusoy, 'arka kapı döviz satışlarının' da etkili olduğunu bunu uzun vadede de dış borcu artıracağını belirtti.
"Yabancı yatırımcı kalmayınca ilk etki görülmedi"
Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu da Türkiye'nin bu faiz kararından olumsuz etkilenerek, döviz sıkıntısı yaşayabileceğini öngördü. TL'de değer kaybında hızlanma bekleyenlerden olan Kozanoğlu, borsa ve varlıkların da değer kaybı yaşamasını bekliyor. Yabancı yatırımcının kalmamasının düşüşü ilk etapta engellediğini de söyleyen Hayri Kozanoğlu, Türkiye'nin izlediği yol nedeniyle etkinin ilk olarak görülmediğini açıkladı.
"1 yıl sonra tek başımıza çözemeyebiliriz"
TÜSİAD tarafından düzenlenen ekonomi forumunda konuşan Merkez Bankası eski Başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara, Türkiye özelinde durumun Fed kararı ile zora girdiğini, yüksek enflasyon ve dış borç ile düşük rezervin resesyona yol açtığı konusunda uyardı. Faiz artışı için geç kalındığını söyleyen Kara, çözüm için Türkiye'nin potansiyeli olduğunu ancak çok hızlı bir şekilde uygulamaya geçilmesi gerektiğini açıkladı. Uygulanan modelin 1 yıl daha sürmesi ile tablonun karanlık olduğunu belirten Kara, bu sürenin sonunda oluşacak krizi ise Türkiye'nin tek başına çözemeyebileceğini söyledi.
Enflasyon, faiz, resesyon, işsizlik: Dünya denge çabasına girecek
Finans Uzmanı ve Ekonomist Murat Özsoy, Fed’in bu kararının sonraki adımda da aynı olacağını değerlendirerek başlıyor. Türkiye ekonomisi için bu kararın ne anlama geldiğini ise TL'de istikrar sağlanamazsa dolar karşısında değer kaybının hızlanacağını şeklinde ilk etapta açıklıyor. ABD ekonomisinin bir resesyondan etkilenmemesi için Fed'in çabalayacağını belirten Özsoy, bunun için işgücü piyasasının canlı kalması gerektiğini ve tüm dünyada resesyona karşı bir denge politikası izleneceğini söylüyor.
"Powell, ezber bozdu"
Cumhuriyet'in aktardığına göre, Özsoy enflasyonla mücadeleye bu bağlamda dikkat çekerken, enflasyonun sadece dış etkilerle açıklanması görüşünden çıkılıp, küresel para politikalarındaki trende uyum sağlanması gerektiğini aksi halde finansman maliyetlerindeki yükselişin hane halkalarını ve reel sektörü olumsuz etkileyeceğine değindi.
Fed'in açıklamasında yüzde 2 hedefi ve enflasyonla mücadelede öncelik detaylarına değinen Özsoy, Powell'ın mesajlarının ise alışılmışın dışında olduğuna da dikkat çekti.
Piyasanın tepkisine de değinen Özsoy, Fed kararında önce 1.820 dolar olan altının 1.840 dolara çıksa da gerilediğini, ABD borsalarındaki ilk etapta oluşan kazançların ise geri verildiğini, dolar endeksindeki gerilemeden de en az etkilenenin TL olduğunu söyledi.
"Nas geçerli değil mi acaba?"
Eski Bankacı Prof. Dr. Şenol Babuşçu ise Fed'in hemen ardından faiz artırımına giden Körfez ülkelerini örnek göstererek 'nas' açıklamasını hatırlattı. Bu ülkelerde İslami bir yönetimin benimsendiğini buna karşın faizlerde artışa gidildiğini belirterek, 'NAS geçerli değil mi acaba?' diye sordu.
Yorum Yazın