Şövalye, İmam, Kraliçe... Satranç Taşlarının Türkçe Karşılıkları Nereden Geliyor?
Dünyanın en eski oyunlarının başında gelen satrançta kullanılan taşların isimlerini hepimiz biliyoruz. Şah, vezir, kale, fil, at ve piyon. İngilizce'de ise satranç taşlarının isimleri farklı. Örneğin queen, kraliçe anlamına geliyor fakat biz vezir diyoruz. Aynı şekilde bishop piskopos anlamına gelirken, biz fil diyoruz. Tüm bunları merak eden bir Twitter kullanıcısına Tarihçi Emrah Safa Gürkan cevap vermiş.
8×8'lik kare bir alan üzerinde 32 adet satranç taşla oynanan ve sonsuz ihtimalleri bünyesinde barındıran kadim oyun satranç dünyanın en eski oyunlarından birisi.
King = Şah, Quenn = Vezir, Bishop = Fil, Knight = At, Rook = Kale, Pawn = Piyon. Peki satranç taşlarının isimlerini neden Türkçe'de "kraliçe, piskopos, kraliçe ve at" olarak kullanıyoruz?
Satranç hakkındaki bu soruya Emrah Safa Gürkan cevap verdi👇
Doğru çevrilmiş,
Orj hintçesinde öyle çünkü hintçeden farsçaya oradan da bize geçmiş: piyade, asp, pil (fil), farzin (vezir) vs.
Batı dillerine geçerken kültürel bir uyumlama olmuş vezir kraliçe, onlarda olmayan fil piskopos olmuş vs.
Bizimki daha yakın orijinaline yani.
Devamında ise piyon ile ilgili düşünlerini yazmış. Piyon yerine piyade daha güzel olmaz mıydı?👇
Burada garip olan peon, piyon kelimesinin piyadenin yerini almış olması. Batıdan aldığımız tek terim bu ve oyunun tüm ruhuna aykırı mevsimlik işçi gibi bir şey piyon (İspanyolcada öyle Fransızcada eski anlamı ne bilmiyorum) zira savaş meydanında köylünün ne işi var gitsin tarlasını sürsğn öşürünü versin.
Biz neden psikopos yerine imam kullanmıyoruz?
Emrah Safa'nın cevabı ise şöyle
Psikopos ile imam tarihte muadil şeyler değil.
Psikopos idari feodal bir şey askerleri falan olabilir savaşla alakalı bir şey avrupada imam (kadı daha manalı olurdu) öyle bir otonomiye sahip değil.
Yorum Yazın
Saçmalamasnlar... Ne Batı'daki pskopos nede bizdeki koymak istedikleri imam file karşılık olamaz... Satranç özünde bir Savaş oyunu ve filde çok önemli bir Sa... Devamını Gör
Farsçası piyade, esb (at), pil veya fil, ferzend (şehzade denilebilir aslında evlat demektir). Piskoposun karşılığı da müftü sayılır