Pink Floyd'un İçinde Derin Anlamlar Barındıran 11 Albüm Kapağının Hikayesi
Yaptıkları çoğu şarkıya ve albüm kapaklarına derin anlamlar yükleyen Pink Floyd'un albüm kapaklarının hikayelerini merak ediyor musunuz? O zaman sizi pinkfloydturk.net sitesinden derlemiş olduğumuz içeriğimize davet ediyoruz.
1. Saucerful of Secrets
Saucerful of Secrets albümünün kapağının tasarımı grubun tanıdığı bir arkadaşından istendi. Ancak beğenilmeyince Storm Thorgerson (Pink Floyd'un albüm kapaklarını dizayn eden, Hipgnosis'in kurucusu İngiliz grafiker.) bu iş için gönüllü oldu ve böylece ölümüne dek sürecek iş ilişkileri başladı. Tasarım konusunda hiçbir tecrübesi olmayan Storm saflığıyla birlikte büyük bir hevesle çalışmaya başladı.
Storm, yaptıkları görüşmeler sonrasında müziklerine uygun görüntülerin Marvel karakterleri, astroloji, simya, dönen desenler, uzay ve kızılötesi tuhaf fotoğraflarla birlikte üst üste binerek, ilk dönem Floyd konserlerindeki gibi rüya hissi veren, birbirine karışmayan yağ ve su kabarcıkları olabileceğine karar verdi.
Neticede o zaman için modern sayılacak renk varyasyonlarının grup fotoğrafıyla birleşiminden oluşan tuhaf bir fotoğraf ortaya çıktı.
Bu albüme adını veren parçaya oluşturulabilecek en yakın görüntüydü. Kullanılan Marvel karakteri sinemaya da uyarlanan Doctor Strange idi.
"Bir olay veya his diğeriyle birleştikçe çok sayıda üst üste binen alanların arasını daraltıyor, Floyd müziğindeki katmanlar gibi duygu geçişleri, deneyimi yansıtıyor..."
'...Balık gözü lensler, bozulan renkler, bu sırada görünen Kew Gardens’deki cam ev (yanda) moda aksesuarı uzun saçlar, şapkalar, eşarplar algıyı artıran ve genellikle psychedelia olarak tanımlanan zihin gelişimi. Normların dışında, yeni ve değişik şeyler, bahçe duvarından bakış… Ne yazık ki bu kıymetli ve heyecan verici deneyimler daha sonra uyuşturucu ile eş hale getirildi ve kıymetlerini kaybettiler' diyor Storm Thorgerson...
2. Ummagumma
Çok sayıda fotoğrafın çekilip yapıştırılmasıyla oluşan albüm kapağında Storm Thorgerson elinin titremesi ve başarısız kesimi nedeniyle dikkatli bakıldığında kenarlarda bozukluk görülebileceğini, buna karşın bütün düşük ışık problemlerine ve gençlik hatalarına karşın çıkan görüntünün fena olmadığını söylüyor. Yeni hazırlanan remaster kapak tasarımlarında bilgisayar kullanılarak hatalar düzeltilmiş.
Kapakta birinci, ikinci ve diğer odalarla yaratılan 3D etkisiyle basitçe Pink Floyd müziğinin derinlikli katmanlardan oluştuğu, keşfetmek gerektiğini vurgulamaya çalışmış.
Thorgerson'un temel fikri içiçe dolanan siyah beyaz çizgilerin oluşturduğu sonsuz gidiş veya geliş perspektifiydi.
Size gelen mi giden mi belli olmayan konsepti karısı Libby’nin önerisiydi. Thorgerson, bu temel fikri Floyd’un diğer albümlerinde de kullanır. Çünkü ona göre görsel illüzyonlar sürekli değişir ve daima yanıltır, başka anlamları içinde saklar.
Katmanlarla oluşturulan fotoğraftaki iç içe görüntüler oda içinde oda tasviri yapıyordu. Plağın yarısı grup elemanlarının her birinin kendi solo çalışmalarından oluşuyor. Bu yüzden yaratılan görsel sarmalda ön plandaki elemanlar değişerek yer almıştır. David, Roger ve diğerleri. Sırayı ise görünüş güzelliği belirledi. David, Roger’dan daha iyi görünüyordu.
Arka kapakta grubun aletlerinin yer aldığı fotoğrafın seçilmesinin nedeni albümün yarısının konser içeriyor oluşundandı.
Nick Mason’un önerisiyle görüntüyü askeri uçak şeklinde oluşturabilmek için enstrümanları buna göre dizdiler. Bütün bunlara karşın Thorgerson diğer Floyd albümlerinin aksine bu albümden pek hoşlanmadığını söylüyor.
3. Atom Heart Mother
Göz alıcı albüm kapaklarında uygulanan perspektif, fotoğraf ve ışık oyunları, göz aldatmacaları yerine bu kez hiç bir saykodelik ya da derin anlam içermeyen, hiç bir müziğe ve albüme referans olmayan sadece basit, gösterişsiz bir inek yer alır. Bunun yanında kapakta hiç bir yazı ve isim de yer almaz.
Plak, adını gazetede okudukları beş çocuk annesi bir kadının kalbine takılan atom pili haberinden alır. Grup üyeleri kelimelerin yarattığı garip algıdan hoşlanırlar. Bu bakımdan da albümle, albüm adının da en ufak bir ilişkisi yoktur. Biyoloji ile teknoloji karışımı bir adın çelişkisi grubun hoşuna gider.
Thorgerson kapak teşkil etmeyecek, isimsiz görüntü ve konseptsiz albüm için kimsenin beklemeyeceği, diğer rock ve saykodelik kapaklarından farklı benzersiz bir şey düşünür.
Fikri John Blake adlı fotoğrafçı bir arkadaşına söyleyen Storm’a inek kullanması önerisi gelir. İlginç olarak göz alıcı olmadığı düşünülen kapak diğer tüm alternatiflerden daha çok göz alıcı gelir. Kapağında grup ve albüm adı yer almamasına karşın albüm bir numaraya çıkar. Böylece albümün ruhu olan 'alakasızlık' 1995 yılında yeniden hazırlanan iç tasarımda eklenen fotoğrafların da teması olur. Bunlardan biri de CD’nin içine eklenen yemek tarifiydi, 1 adet deve, 1 adet kuzey Afrika keçisi…
4. Meddle
Storm Thorgerson bu kapağın ne eskiden ne şimdi hiç anlaşılmadığını, zaten kendisinin de 1971 yılında Japonya turnesinde bulunan Pink Floyd ile yaptığı cızırtılı telefon konuşması neticesinde ne adını ne de tasarım önerilerini tam anlamayarak yaptığını söylüyor.
1997 tarihinde ilk olarak yazdığı ve bu yazının da temel alındığı Mind Over Matter kitabında albümün adının nereden geldiğini yeni anladığını yazıyor Thorgerson. Rock turnelerine prensip olarak eşler dahil edilmiyor. Bunun sebebi eşlerin doğal olarak normal turne aktivitelerinin etkileyecek, kimi zaman bozacak şekilde ilgi bekliyor, istiyor olmaları. Ancak tüm elemanlar (menajer dahil) o turneye bu kuralı ihlal ederek çıkarlar. Bundan çıkan sonuç 'kızları bu işe – meddle – karıştırma, yoksa oyun bozulur'
- Maddle=Karışmak
Neticede kapak yakın çekim uzmanı olan Robert Dowling’in çektiği renklendirilmiş insan kulağının üstünde üzerinde yayılan su halkalarının görüntüsünden meydana geldi.
1994 yılında çıkan remaster CD kapak içi sayfalara albümdeki parçaları çağırıştıran materyaller benzer su dalgaları ile eklendi. Bunlar ‘San Tropez’i çağrıştıran deniz kabukları ve kum, Pillow of Winds’i çağrıştıran mücevher, parfüm ve işlemeli kolye gibi çeşitli eşyalardı.
1971 yılında çıkan plağın içinde yer alan grup fotoğrafı ise kozmik müzik yapan grubu bir çeşit espriyle tezat şekilde, en anti-kozmik bir görüntüyle yer alması düşünülerek konmuş.
5. The Dark Side Of The Moon
Hiç bir videoya ve hit parçaya sahip olmadan, hiç bir ilgi çekici yanı olmadan üyeler tarafından yayınlanan bu albümün dünyanın en önemli albümlerinden biri olmasında bir şekilde kapağının da etkisi olduğu düşünülür. Yaklaşık yedi adet kapak tasarımı hazırlayan Thorgerson, Abbey Road’un soluk ışıklı arka odalarından birinde bunları gruba sunduğu zaman tümünün aynı tasarım üstünde hem fikir olması üç dakikalarını alır. Thorgerson, grup üyelerinin fikirlerini değiştirmek, diğer örnekler üzerinde düşünmeleri için onları ikna etmeye çalışsa da bunu kabul etmez.
Ön kapakta herhangi bir fizik kitabında rastlanabilecek, ışığın prizma sonrası dağılım görüntüsü kullanıldı. Ancak bu fenomen siyah fon üstünde çok daha nitelikli bir görüntü verdi. Thorgerson tam olarak şikayet etmese de eğer Floyd’dan Amerika’daki meslektaşları kadar kazansaydı bu tasarımdan dolayı lüks bir spor arabaya sahip olabileceğini söyler.
Tasarıma en önemli sanatsal katkıyı ise Rick Wright yapar.
Onun önerisini dinleyen Thorgerson sade, seçkin ve fotoğrafa dayanmayan grafik bir figür oluşturma yönünde çalışır ve fikri Pink Floyd konserleriyle birleştirir. Işık şovlarıyla meşhur olan gruptan hareketle Roger’ın sözlerindeki tutku ve delilik temalarını bağlar. Böylece üçgen, prizma ve piramitler bir yerde bir şekilde birleşir. Roger Waters’ın önerisiyle ışık spektrumu kalp atışının hastane osilaskoplarındaki grafik sunumu haline dönüşür. Bu spektrum iç kapak boyu dolaşarak ön ve arka kapakla birleşir.
1993 yılı için yapılan 20. yıldönümü baskılarında bu kez farklı olarak grafik yerine fotoğraf kullanılır ve cam prizmaya gelen ışıktan ince bir ışık hüzmesi yukarıya doğru yansır. Thorgerson yaptığı tek sanatsal dokunuşun bilgisayarda ışığın geliş açısını 1973 yılındaki baskıyla eşitlemek olduğunu söylüyor. Bu görüntü bu kez onu etkiler ve bu fenomenin pek çok farklı görüntüsünü çekerek CD iç sayfalarına yerleştirir.
Plağın içine konan iki posterden biri grubun konserlerindeki görüntülerini içerir ve gerçek hayranlar için düşünülür. İkinci poster ise piramitlerin sanatsal bir görüntüsü olarak konulur.
Böylelikle hayran olanlar ve olmayanlar için iki ayrı seçenek sunulur.
6. Wish You Were Here
Dark Side albüm kapağının hızla seçişindeki durumun tersine bu kez kapak konsepti çok uzun süren görüşmelerden ve ortaya çıkan Shine On melodilerinden sonra belirlenmiş: 'Olmayış'.
Fikrin kuvvetle meydana gelip şekillenmesine neden olacak olan olay ise Syd Barrett’in tam yedi yıl sonra bir gün ansızın Abbey Road stüdyolarında tam da onun hakkındaki ‘Shine On You Crazy Diamond’ parçasının geri vokal kaydı sırasında belirmesi oluyor. Görüntüsü ve tuhaf davranışlarıyla Roger ve David’i ağlatan Syd tümüyle aslında gerçek haliyle orada değildi.
Piyasaya çıkan tüm albümlere yapılan saydam naylon kaplama yerine siyah mat naylonla kaplanmasına karar verildi. Böylece insanlar içinde ne olduğunu göremeyeceklerdi. Tam bir yokluk.
Plak şirketleri tabi bu fikre şiddetle karşı çıktılar. Onlara göre kimsenin göremeyeceği pahalı ve değerli bir plak kapağına para yatırmanın anlamı neydi? Ki tamamen bütün olay da buydu. Thorgerson tüm konsepti hazırlayıp gruba sunduğunda tüm grup ve çalışanlar ufak bir alkış dahi tuttular.
Yanan adam ise zor çekilen bir fotoğraf olur. İlk denemede rüzgar yanlış taraftan eser ve dublörün gerçek bıyıklarını kısa süre yakar.
7. Animals
Albümün kapak tasarım önerisi bu kez Roger Waters’dan gelir. Bacalar arasında uçurulan domuz 10 metre uzunluğunda 6 metre genişliğinde şişme bir balondu. Po ve Storm 11 adet farklı pozisyonda fotoğrafçı ayarlayıp onları çatı dahil santralın etrafında, düşünülebilecek her noktaya yerleştirir. Tekrar edilemeyecek bir olay olduğundan hiç bir görüntüyü kaçırmak istemiyorlardı.
Menajer Steve O’Rourke domuzun kaçması halinde yaşanabilecek olumsuz kazalar ve yaralanmalar için bir de nişancı kiraladı. Yavaş yavaş şişirilen domuz teknik nedenlerle hiç uçamadı. Hava koşulları bulutların pozisyonları çok uygundu ancak ortada bir domuz yoktu.
Çalışmaya ara verildi ve ertesi gün herkes yine tam yerlerine geçti. Bu kez domuzun şişmesi tamamlandı, çeşitli kabloların yardımıyla yavaşça binanın üstünde uçmaya başladı.
Herkes birbirini kutlamaya başladı fakat bu kez de yer ekibi tam hazır olup yeterince fotoğraf çekemeden sert rüzgar akımları tüm bağlantı halatlarını zorlayarak hayvanı sallayıp döndürmeye başladı. Birden iplerini kopardıktan sonra beklenmedik bir hızla gökyüzüne yükselerek bir kaç dakikada gözden kayboldu. Tabii ki ekonomik olması için nişancı o gün getirilmemişti dolayısıyla vurup indiremedi. Ancak Storm bu çok hızlı yükselen domuzu nişancının da vurabileceğinden emin değilmiş.
Çekilen çok az sayıda fotoğrafın hayal kırıklığına ilaveten bu kez havalanan hayvanın Heatrow Havaalanına doğru gittiği fark edildi. Ertesi günün gazeteleri havaalanına iniş için yaklaşan domuz şakalarının yanında havada domuz gördüğünden şüphelenen pilotların haberlerini içeriyordu. Üçüncü gün yine her şey hazırlandı, bir çiftçinin tarlasına düşen domuz bulunup tamir edildi. Bu kez çekim için helikopter de hazırdı ve domuz gayet başarıyla bütün gün uçurularak görüntülendi.
8. A Momentary Lapse Of Reason
Storm albümdeki yatak fikrinin iki nedeni olduğunu söylüyor; ilki 'Yet Another Movie' parçasındaki 'A vision of an empty bed' sözlerinden kaynaklanıyor. Çerçeveyi çizen David Gilmour’un bu sözünü 'Yataklarla dolu bir görüntü' olarak yeniden düzenler. Böylece göz alabildiğine uzanan gerçek yataklardan gerçek görüntü fikri oluşur. Yataklar o kadar çok olmalıdır ki görenler bunu nasıl yapıldığını düşünürken ne anlama geldiğini de düşünmelidir.
İkinci fikir ise Wish You Were Here’de karadaki yüzücünün yeniden yaratılmasıyla kuru toprakta kürek çeken yalnız kayıkçıdan gelir. Bu yüzden yataklar nehir gibi sonsuza kıvrılıp giden şekilde düzenlenir. Böylece kayıkçı nehirde kürek çekmeye başlar. Bu görüntüler Signs of Life parçasında ekrana yansıtılır. Dark Side çaldığında perdede gösterilen uçan yataklar hepsi bir yerde bir şekilde buluşurlar.
Güney İngiltere sahillerine iki tırla taşınan 700 adet yastık yorgan kaplı yatak, otuz yardımcı sayesinde tek tek yerleştirilir.
Aynı sahil bir tesadüfle Alan Parker’ın The Wall filmindeki çıkartma sahnesi için de kullanılmıştı. Tüm hazırlıklar tamamlandıktan hemen sonra bu kez eşine az rastlanır bir yağmur yağar, yatakların sonu görünmez olur. Her şey iptal edilir. İki hafta sonu aynı ekip, aynı malzemeler, aynı çabalarla aynı sahneyi tekrarlar. Heyecanlı bir telaş sonrası bu kez köpeklerin, modellerin ve mikrolight’ın olduğu fotoğraf ve diğerleri çekilebilir. Ancak bu kez de medcezir’den deniz yükselir ve çok kısa bir sürede tüm yatakların altını su basar.
9. Delicate Sound Of Thunder
Diğer albüm kapaklarından farklı olarak Storm Thorgerson bu çalışmasında Oppenheim’ın kürklü çay tabak kaşığı, Dali’nin kadehli elbisesi gibi çeşitli sanatçılardan etkilendiğini söylüyor. Bir diğer etki de bir yandan Floyd konserinde olup diğer yandan olayın sadece işitsel olmadığını nasıl ifade edeceğini düşünmesi olmuş.
Gösterilerin etkisiyle ışık ve ses, ete tırnağa bürünerek, Bay Işığın Bay Ses ile buluşması fikrine dönüşüyor. Bay Işık, Dali’deki gibi lambalar giyer, Bay Ses ise kuşlarla çevrilidir (kuş sesleri Pink Floyd’un konserlerin başlangıcında heyecanı artırmak için müzikten önce yayınladığı çeşitli ortam seslerinden biriydi.)
Fotoğraf diğer kapaklarda olduğu gibi gerçekti. Üzerinde kancalarla ampuller bağlanan adamın karşısında kuşların uçuşuyla oluşan bir anlık görüntüydü. Üzerinde çok az oynama yapılmıştı.
Storm üç ağaçı National Geographic’de görür ve fotoğraflarını çekmesi için Tony’i Madagaskar’a gönderir.
Grubun üç elemanını temsil eden ağaçların altına üç havlayan köpek ister. Ancak orada üç köpek bulmanın zor olduğu ortaya çıkınca yerlerine üç adam konur.
10. The Division Bell
Thorgerson’a göre bu albüm bir kaç tarihsel referans içeriyordu. Bunlardan en önemlisi Roger Waters, Syd Barrett ve David Gilmour’un kendi geçmişine dair göndermelerdi. Ayrıca albümde geçmiş ve o günle ilişkili şarkılar da vardı. Ve tabii David’in albüm için belirlediği genel olarak insanlar arası iletişimsizlik ana teması...
Elbette ki Pink Floyd bu konunun dışında değildi. Kısıtı iletişim, savunma halleri, izolasyon, anlaşmazlık, aynı anda karşıt duygular besleme, liyakatinden emin olamama, yaşananları bilmemek veya paylaşmayış... Çelişkili iletişim...
Bu noktalardan hareket eden Thorgerson, bir şekilde farklı görülürken aslında başka bir şekilde daha farklı görünen çizimlere de denk gelir, aynı anda görünmeyen çizimler...
Bu sayede kendi aralarında birbirine bakan veya konuşan iki yüzün, ona bakan tek bir yüz gibi görünmesi fikrini geliştirir.
Tek gözlü iki yüz, bütünde iki gözlü tek yüze dönüşecekti. İstenen; izleyicinin iki yüz veya tek yüzü görmesi, iki yönü aynı anda görmemesiydi. Ama eğer iki şekli de görebiliyorsa bu izleyicinin resimle iletişime geçmesi anlamına gelecekti.
Kağıt üstünde ilk denemeler başarılı geçti. Görenlerin yarısı iki yüzü yarısı tüm yüzleri görebilmişti. Ancak grup bu fikirden o kadar da çok etkilenmedi, ilk tepkileri soğuktu. David’in bu konuda ikna edilmesi bir ay sürdü ve biri metal diğeri taş görünümlü olmak üzere iki büyük kafa heykeli yapıldı. Birer ton ağırlığındaki kafalar kamyonla çekimin yapılacağı mekana getirildi. Fotoğraf çekimleri uygun hava koşulları ve diğer sebeplerden iki hafta sürdü. Görüntü tümüyle gerçekti.
11. The Endless River
Storm Thorgerson’un yokluğunda albümün kapak tasarım işini, geride bıraktığı firması Storm Studios’dan eski ortağı Aubrey Powell yürüttü. İnternet üstünden yaptıkları çalışmalar sonucu behance.net’de 18 yaşındaki Mısırlı dijital resim sanatçısı Ahmed Emad Eldin’e ait galeride gördüğü görüntünün kullanılması uygun bulundu. Kendi anlatımıyla fotoğrafın ilham kaynağının 'Hayatın, doğadaki kesişimlerin ve dünyanın ötesinde olanların, onun ötesinde yeni sınırlara neyin taşıdığını düşünmek” olduğunu söylüyor.
Yorum Yazın