'Rakka İçin Türkiye ile Birlikte Çalışacağız'

Pazar günü Ankara'ya sürpriz bir ziyaret gerçekleştiren ABD Genelkurmay Başkanı Dunford, Türkiye ile ABD öncülüğündeki IŞİD karşıtı uluslararası koalisyonun, 'Rakka’nın kurtarılması, elde tutulması ve yönetilmesine dönük uzun vadeli planda' birlikte çalışacaklarını söyledi. 

ABD Genelkurmay Başkanı Joseph Dunford, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulûsi Akar'la Pazar günü Ankara’da yaptığı yaklaşık 4,5 saatlik görüşmeyle ilgili dönüş uçağında ABD’li gazetecileri bilgilendirdi.

Görüşmede, Suriye’nin Rakka kentinin IŞİD'den kurtarılması çabalarının değerlendirildiğini belirten Dunford, 'Türkiye ve IŞİD karşıtı uluslararası koalisyon, Rakka’nın kurtarılması, elde tutulması ve yönetilmesine dönük uzun vadeli planda birlikte çalışacak' dedi.

'Sadece SDG ile olmaz'

Dunford, Rakka’nın kurtarılması ve sonrasıyla alâkalı PKK/PYD'nin Suriye'deki silahlı kanadı YPG'nin başında bulunduğu Amerika destekli Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) yeterli olmayacağının farkında olduklarını vurgulayarak, sözlerini şöyle sürdürdü:

'Rakka’nın elde tutulması ve yönetilmesi konusunda SDG’nin çözüm olmadığını her zaman biliyorduk. Şu anda üzerinde çalıştığımız konu operasyon için doğru olan kuvvetler karışımını bulmak.'

General Dunford, yerel güçler ve Rakka yakınlarındaki diğer kişilerden oluşacak 'doğru kuvvetlerin', operasyona öncülük edeceğini ve şehir IŞİD'den kurtarıldığı takdirde de kentin elde tutulması ve yönetilmesine katkı sunacağını belirtti.

Rakka operasyonunda ağırlıklı olarak Arap güçlerine ihtiyaç olacağına vurgu yapan Dunford, 'Bunun gibi güçler var. Ilımlı Suriyeli muhalifler var, taramadan geçirilmiş Suriyeli güçler ve Özgür Suriye Ordusu kuvvetleri var' ifadelerini kullandı.

PKK/PYD'nin Suriye'deki silahlı kanadı YPG'nin başında bulunduğu Amerika destekli Suriye Demokratik Güçleri, Pazar günü yaptıkları açıklamayla Rakka operasyonunu başlattıklarını duyurmuş, operasyona sadece SDG güçlerinin katılacağını vurgulamışlardı.

Aynı gün ABD Savunma Bakanı Ashton Carter da operasyonu 'memnuniyetle karşıladığını' söylemişti.

Carter yazılı açıklamasında, 'IŞİD'in acımasız kontrolü altında olan Rakka'nın özgürleştirilmesi için SDG'nin başlattığı operasyonu memnuniyetle karşılıyorum' ifadelerini kullanan Carter, Rakka'nın izolasyonu ve nihayetinde kurtarılması çabalarının, uluslararası koalisyonun sürdürdüğü kampanyanın bir sonraki adımını oluşturduğunu belirtmişti.

Türkiye, PKK’nın Suriye kolu PYD’nin silahlı kanadı YPG’yi de 'terör örgütü' olarak görüyor. ABD ise PKK'yı 'terör örgütü' kabul ederken PYD'yi etmiyor. Türkiye ve ABD arasında Rakka operasyonu için sürdürülen görüşmelerdeki en önemli sorun, YPG’nin başını çektiği Suriye Demokratik Güçleri’nin operasyonda yer almasıydı.

YPG’ye verilen destek Türkiye’nin tepkisine sebep olunca ABD, bu desteği 2015 Ekim ayından itibaren yeni bir yapı oluşturarak devam ettirmeye başladı. 

Bu tarihte sınırlı sayıda Arap, Süryani ve Türkmen gücü de YPG’ye katarak Suriye Demokratik Güçleri'ni (SDG) oluşturdu. SDG’nin omurgasını ve komutasını yine YPG oluşturuyor.

Kurtulmuş: Bu yol çıkmaz yoldur

Hükümet Sözcüsü Kurtulmuş, bugünkü Bakanlar Kurulu toplantısı sonrasında, Ankara’nın ABD’ye yönelik Rakka operasyonu kaynaklı tepkisini dile getirdi. 

Kurtulmuş, “Amerikalılar da görüyor ve kabul ediyorlar ki Rakka operasyonu uzun zaman alacak. Musul ya da Rakka’da önemli çizgilerimizden biri meşruiyet sorunudur. Meşruiyet eli silahlı gruplarla sağlanmaz. Dolayısıyla Amerikalılar’ın er geç bu gerçeği göreceklerini zannediyorum. Bu anlamda biz görüşlerimizi belirtiyoruz ve Rakka’da da Arap olmayan ve o şehre ait olmayan unsurların ABD’nin de aleyhine olacağını söylüyoruz. Bu yol çıkmaz yoldur, yanlış yoldur,” dedi.

Rakka, Suriye’de 2011’de iç savaşın başlamasından iki yıl sonra, 4 Mart 2013’te muhaliflerin eline geçen ilk şehir oldu. Muhalifler, Rakka’yı ellerinde tutmak için rejimle mücadele ederken, IŞİD güçleri bu mücadeleye katılmayıp, kentin yönetimini ele geçirmeye çalıştı. Bir kaç kez el değiştiren şehir, 14 Ocak 2014’te tamamiyle IŞİD'in eline geçti.

Rakka, IŞİD için neden önemli?

IŞİD, Rakka’nın fiili olarak “başkenti”. IŞİD'in yönetici kadrosu ağırlıklı olarak bu kentte barınıyor. IŞİD, hilâfeti ilân ettikten sonra, dünyanın dört bir tarafındaki sempatizanlarını kendi yönettiği bölgelerde yaşamaya çağırmıştı. Bu çağrıya uyanlar, özellikle aileleriyle birlikte gelenler Rakka’ya yerleştirildi. Yani kentte sayısı bilinmemekle birlikte yabancı savaşçı da çok. IŞİD, Rakka’yı aldığından beri yabancı savaşçıları ve ailelerini buraya topladığı gibi, yerli halkın şehirden ayrılmasına da izin vermiyor. Hristiyanlardan cizye vergisi alıyor.

Rakka, Fırat nehri üzerine kurulu. Tarım açısından önemli bir alan. Rakka’daki Tabka Barajı, hem Rakka’nın hem de Halep’in elektrik ve su ihtiyacını karşılıyordu.

Bir çok yolun da kesişme noktası. Irak’a yakın olması nedeniyle IŞİD’in güçlerini Irak ve Suriye arasında hareket ettirmesini de kolaylaştırıyor.

'Devlet' olma iddiasındaki IŞİD, Rakka’da kamu yönetimi örneği de oluşturmuş durumda. Kentte, ticaretten adalete, eğitimden ulaştırmaya kadar bir çok alanda yönetimsel düzenlemeler yaptı.

Rakka, iç savaştan önce Suriye’nin altıncı büyük kentiydi. Nüfusu 2004 sayımına göre 220 bindi. Ancak, iç savaşın başlamasıyla birlikte, zorla yerinden edilmiş kişilerin gelişiyle 800.000 bine çıktı. Ancak kent IŞİD’in eline geçtikten sonra nufüsta ne gibi değişiklikler yaşandığı bilinmiyor.

Rakka nüfusu ağırlıklı olarak Sünni Arap. Şehirde iç savaştan önce Hristiyan nüfus da vardı. Bazı köylerinde de Kürtler yaşıyordu. Şehri iç savaştan önce, Esed’e sâdık aşiret reisleri yönetiyordu ancak bir süre sonra taraf değiştirdiler.

IŞİD, Rakka’da güçlü olmakla birlikte, kentin ne ölçüde IŞİD’e destek verdiği bilinmiyor. Rakka’yı aldıktan sonra, kendisine muhalefet edecek özellikle aşiretleri hedef alan ve liderleri öldüren IŞİD, kentte sokak ortasında infazlar gerçekleştirerek, halkı da kontrolüne aldı. Bununla birlikte, IŞİD’e karşı çıkan “Rakka sessizce katlediliyor” adlı bir grup, kentte geçen sene IŞİD yönetimine karşı çıkan broşürler dağıtmayı başarabildi.

Kaynak: AA, Al Jazeera