'Burada Bir Hengâme Var': Tüm Bilinmeyen Yönleriyle Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu
Bir YouTube kanalı olan +90, yakın zamanda dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu konusunu ele alarak bu rahatsızlığa sahip insanlarla röportajları içeren bir video yayınladı. Konu hakkında dört farklı insanla gerçekleştirdikleri röportajda, alanında uzman insanlar dışında DEHB rahatsızlığına sahip insanlar da var. Biz de izleyenler için zihin açıcı olan bu videonun önemli noktalarını sizin için bir araya getirdik.
Detaylar içeriğimizde!👇
Kaynak: +90
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu nedir?
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB), %75 oranında kalıtımsal bir rahatsızlıktır. Çocukluk döneminde fark edilmediği takdirde erişkin dönemde de
devam eder. Diğer insanlara göre fazla hareketlilik göstermesi ve sürekli olarak dikkatin dağılması sebebiyle unutkanlığın oluşması bu rahatsızlığın tanımları arasında yer alıyor. Özellikle erişkin dönemde bu rahatsızlığa sahip insanlarda DEHB’in birbirinden farklı yansımalarını görmek mümkün olabiliyor. Tedavi sürecinin büyük bir bölümü bu rahatsızlığın farkındalığıyla gerçekleştiğini söylemek gerekiyor.
+90 YouTube kanalını bilenler bilir: Çeşitli konularda video içeriği üreten kanal, geçtiğimiz günlerde DEHB rahatsızlığına sahip insanlarla röportajlar gerçekleştirdi.
Aralarında alanında uzman insanların bulunduğu röportajlarla dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu konusu ele alındı.
Katılımcılar soldan sağa doğru şu şekilde sıralanıyor;
Görkem Yılmaz: Uzman doktor psikiyatrist.
Almina Naz Esen: Öğrenci ve DEHB'li.
Pınar Kobaş Sıçrar: Ruh sağlığı danışmanı
Kardelen Canan Ergin: Uygulamalı psikoloji uzmanı.
Videoda dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğuna sahip insanların yaşadığı deneyimler ve nedenleri konuşuldu.
Ayrıca, çocukluk döneminde daha sık rastlanan bu rahatsızlığın yetişkinler üzerindeki olumsuz etkilerine odaklanılıyor.
Uzman doktor psikiyatrist Görkem Yılmaz bir yönerge kitabı olan DSM'nin, DEHB'yi nöro psikiyatrik bir bozukluk olarak ele aldığını söylüyor.
DSM: Mental bozuklukların tanısal ve sayımsal el kitabıdır.
Kabaca bir uyum sorunu olduğunu söyleyen Görkem Yılmaz; "Beynin yürütücü kumanda kutusunda bir aksama oluşuyor ve bu durum kişinin yaşadığı bir uyum sorunu olarak değerlendiriliyor."
DEHB'nin etkileri arasında oldukça çeşitli deneyimler anlatılıyor. Geceleri bir kitap bitirdiğini söyleyen Almila, ertesi gün sınavı olduğu halde bunu yaptığını söylüyor.
Almila örnek olarak verdiği kitap okuma eylemine dikkatini tamamen verebildiği ancak bu dikkati eylemsel olarak yönlendiremediği bir sıkıntının içindeymiş.
Bir başka örnek ise babasıyla ilgili. Babasının zikzak çizerek ve sürekli sağa sola bakarak yürümesi sonrasında arkadaşının ilgisini çekmesiyle birlikte babasına 55 yaşından sonra DEHB tanısı konmuş.
Ruh sağlığı danışmanı Pınar Kobaş Sıçrar ise DEHB'nin parmak izi gibi olduğunu söylüyor: "Tek bir tip DEHB yoktur. Belirtiler benzeyebilir ancak herkesin hikayesi birbirinden çok farklı."
Pınar, çocukluk yaşta maruz kalınan televizyon, konsol oyunları ve telefon gibi cihazların bu rahatsızlıkları tetiklediğini ayrıca ekledi.
Uygulamalı psikoloji uzmanı Kardelen Canan Ergin'nin DEHB'le ilgili yaptığı yorumlar ise ilgi çekici boyutta.
"Bir şey yapacağım diyerek mekan değişiyor, mutfağa gittiği zaman aslında üç gün önce yapmayı düşündüğü iş aklına geliyor ve onunla uğraşıyor. En sonunda neredeyse yapmak istediği hiç bir işi tamamlayamıyor."
Ahtapot metaforuyla da açıklanan DEHB, "Ahtapotun 7-8 tane kolu var. Mesela online derste sadece iki kol bilgisayara bakıyor. Diğer kollar etrafı yoklayarak kahve mi yapsak, tütsü mü yaksak, akşam ne yapacağız, ne yiyelim derken dikkat değişiyor."
DEHB tanısı alan çocuklarda ve ergenlerde semptomlar yaşla birlikte gerileyebiliyormuş.
Türkiye’de genel psikiyatri polikliniğine başvuran erişkinlerde 50 kişide 1 gibi bir oran paylaşılmış.
Bu rahatsızlık kadınlara göre erkeklerde daha sık rastlanıyormuş.
DSM'nin kriterlerine göre bu rahatsızlığın üç tane alt sınıfı varmış. Bunlar; dikkat eksikliği, hiperaktivite-dürtüsellik ve üçüncü olarak ilk iki sınıfın birlikteliğini içeren tip.
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun “Ben beceriksizim, tembelim” gibi olumsuz düşünceleri de beraberinde getirdiği aktarılıyor. Bu şekilde de öz saygı ve öz güven eksikliği yoğun bir şekilde hissediliyor.
Sosyal ortamlarda çekilen sıkıntılar da konunun alt başlıklarından biri: "Bir şeylere dikkatimizi veremediğimiz zaman azarlanıyoruz. Bunu yapamadığımızdan değil beynimizin yapı biçiminen dolayı unutuyoruz."
Son olarak konuyla alakalı ülkemizde teşhis sıkıntısı olduğunu dile getiren Görkem Yılmaz; "Ülkemizde erişkin DEHB’nin kliniği henüz 10 yıllık olduğu için 2010’dan önce eğitim alan hekimlerin bu durumu okulda öğrendiği bir şey olarak değil daha çok alaylı öğrendiği bir şey olduğunu gözlemliyorum." dedi.
Bu sonuçlar ışığında bazı hekimlerin bu rahatsızlığa inanmadığına çok kez şahit olmuş.
Videonun tamamını izlemek isterseniz buradan ulaşabilirsiniz;
Bu içerikler de ilginizi çekebilir;
Yorum Yazın