Atom Bombası Hakkında Doğu Bloku’nun Lideri Olan Sovyetler Birliği'ne Bilgi Sızdıran Casuslar
Sovyetler Birliği, İkinci Dünya Savaşı müttefik olmalarına rağmen ABD ve İngiltere’nin nükleer silah geliştirme programı hakkında istihbarat toplamaya çalıştı. Enormoz Harekâtı kapsamında Sovyet ajanları, bilim insanları dâhil olmak üzere komünist Amerikan ve İngiliz ajanlarını kendi saflarına çekti. Sovyetlerin topladığı bilgilerin kapsamı, ancak savaştan sonra Sovyet telgraflarında kullanılan kodun çözümlenmesiyle fark edildi. Bir zamanların süper gücü olan Sovyetlere hizmet eden ajanları merak ediyorsanız içeriğimize buyurun. 👇
1. John Cairncross
Cairncross, II. Dünya Savaşı sırasında gizli İngiliz atom bombası programı Tube Alloys’un yetkililerinden Sör Maurice Hankey’nin özel sekreterliğini yaptı. Bu süreçte Moskova’ya atom bombası üzerinde çalışmalar yürüten Amerikalı bilim insanlarının listesini verdi ve 1941’de İngiltere’nin uranyum bombası inşa etme durumuyla ilgili bir rapor hakkında bilgi sızdırdı. 60’lı yıllarda MI5 tarafından sorguya çekilip Sovyet casusu olduğunu itiraf ettikten sonra yargı dokunulmazlığı karşılığında bilgi verdi. 8 Ekim 1995’te İngiltere’nin Herefordshire kentinde öldü.
2. Melita Norwood
Sovyetler Birliği’nin İngiltere’de en uzun süre hizmet veren casusuyken Tube Alloy projesinin yöneticilerinden birine sekreterlik yaptı. Görünüşte sıradan bir hayat yaşarken, savaş sırasından 70’li yıllara değin Sovyet ajanlarına bilgi aktardı. Sovyetlerin atom bombası programına ne kadar yardımcı olduğu belirsiz olsa da, 1970’lerde Moskova’yı ziyaret ettiğinde resmî olarak ödüllendirildi. Norwood’un casus olduğu 90’lı yıllarda ortaya çıktı.
3. Klaus Fuchs
Almanya doğumlu Fuchs, 1933’te Nazilerin başa gelmesiyle İngiltere’ye kaçtı. 1942’de İngiliz vatandaşlığına geçtiğinde hâlihazırda Sovyetler için casusluk yapıyordu. 1943’ün sonlarında Manhattan Projesi’nde çalışmak üzere bir grup İngiliz bilim insanıyla Los Alamos’a gitti ve sonrasında da Sovyetler’e, nükleer çalışmalarını hızlandıracak atom bombası tasarımıyla ilgili önemli bilgiler sağladı. Çözümlenen yazışmalarda casusluğu ortaya çıkan Fuchs, 1950’lerin başlarında itirafta bulundu. İfadesinde Los Alamos casuslarının kuryeliğini yapan Harry Gold’un adını verdi.
4. David Greenglass
Gold da 1944’te Los Alamos’a atanan ABD Ordu makinisti David Greenglass’ın adını verdi. Kayınbiraderi Julius Rosenberg tarafından Sovyetler için casusluk yapmakla görevlendirilen Greenglass, 1945’in ortalarında Sovyetlere iç patlamalı atom bombasının elle çizilmiş eskizini ve birtakım notları iletti. 1950’de suçunu itiraf ederken notları yazanın kardeşi Ethel Rosenberg olduğunu söyledi. İş birliği sayesinde daha ufak bir cezayla yırttı, eşine de dokunulmazlık hakkı kazandırdı. Rosenbergler ise Haziran 1953’te idam edildi.
5. Russell McNutt
New York’ta inşaat mühendisi olarak çalışırken 1943’ün sonlarında arkadaşı Julius Rosenberg’in tavsiyesiyle uranyumun ayrıldığı gazlı difüzyon tesisleri inşa eden Kellex şirketinde işe girdi. Sonrasında ise yine Rosenberg’in bağlantısıyla KGB’ye çalışmaya başladı. Sovyetlere tesisin tasarımlarını sızdırdı. Rosenberg’le dost olduğu için FBI tarafından sorgulansa da casus olduğundan şüphelenilmedi. Savaştan sonra Gulf Oil şirketinde çalıştı ve CIA’in Langley’deki merkezinin hemen karşısındaki inşaatta görev aldı. Casusluk yaptığı bilgisine, eski KGB ajanı Aleksandr Vassilyev’in not defterlerinden ulaşıldı.
6. Clarence Hiskey
Kimyagerlik yapan Hiskey, Columbia Üniversitesi’nde gazlı difüzyon üzerinde çalıştı. Sonrasında da Manhattan Projesi’nin önemli bir ayağı olan Chicago Metalürji Laboratuvarı’na geçti. KGB yerine GRU’ya (Sovyet Askeri İstihbaratı) bilgi aktarırken 1944’te Sovyet ajanı Arthur Adams ile görüştüğü saptandı. Bunun üzerine ABD Ordusu’nun istihbarat birimi silah altına alıp Alaska’ya gönderdi. Savaştan sonra kongre komitesine ifade vermeye çağrılsa da casusluk şüphesiyle ilgili soruları cevaplamayı reddetti. Devletin elinde kanıt olmadığından serbest bırakıldı.
7. Theodore Hall
1990’larda şifreli Venona kayıtlarının erişime açılmasıyla, Manhattan Projesi’ndeki en genç fizikçi olan Hall’ın Los Alamos’taki üçüncü casus olduğu ortaya çıktı. 1944’ün sonlarında Sovyetlerle temas kuran Hall, kısa bir süre sonra onlara plütonyum bombasının geliştirilme durumu hakkında bir rapor sundu. FBI, Hall’ın casusluk faaliyetlerini ilk olarak 50’lerin başında öğrense de itirafta bulunmadığı için serbest bırakıldı. Hall sonrasında İngiltere’ye taşındı ve biyoloji araştırmalarına öncülük etti.
8. Oscar Seborer
2019’da birtakım FBI dosyalarının erişime açılması sonucunda Seborer’ın Los Alamos’taki dördüncü Sovyet casusu olduğu ortaya çıktı. 1944 ile 1946 arasında Los Alamos’ta elektrik mühendisi olarak çalışan Seborer’ın Sovyetlere tam olarak ne aktardığı hâlâ bilinmese de, bombayı patlatan tetikleyici kablo bağlantısı üzerindeki çalıştığı için Fuchs ve Hall’den farklı konularda bilgilere eriştiği biliniyor. FBI, 50’lerin ortalarında Seborer’ın casus olduğunu keşfettiğinde kendisi çoktan ABD’yi terk etmiş ve Rusya’ya yerleşmişti.
Bu içeriklere de göz atabilirsiniz 👇
Yorum Yazın