Atatürk'ün Fikir Hayatını Etkileyen Yazarlardan 52 Özdeyiş
1. Bilgisizlik koca bir ulusu tutsaklığa sürükler.
Ahmet Mithat
2. Kalplere sahip olmayan hükümdar, cihangir olsa yine olur biiktidar.
Abdülhak Hamit Tarhan
3. Ukalâ takımı öylesine becerikli olmaya alışmıştır ki cahillerin bile gördükleri apaçık şeyleri görmemenin bir yolunu bulur.
Rene Descartes
4. Herkesten, yaptığı iş ne olursa olsun, vecidli bir dini zihniyet içinde olmasını isterseniz, bunun ferdi ve içtimai (sosyal) sonuçları, ikiyüzlülük, dini riyakârlık ve istismarcılıktır.
Ziya Gökalp
5. Gerçeği her zaman savun, anlayan olmasa bile vicdanına karşı hesap vermekten kurtulursun.
Herbert George Wells
6. Anadolu'daki bir Türk Müslümanı ne kadar Türk ise; Litvanya'daki bir Türk Musevisi de o kadar Türktür! Din, Türk olabilmek için başlı başına bir unsur olamaz.
Sadri Maksudi Arsal
7. Özgürlük, adaletten başka bir şey değildir.
Voltaire
8. Sen ben yokuz, biz varız.
Ziya Gökalp
9. Nedense insan yaratılış icabı acayiptir. Bir çok şeylere sahip olur, oldukça da hırsı artar.
Şehbenderzade Filibeli Ahmet Hilmi
10. Hırs, bir sandalın yelkenini şişiren rüzgara benzer; fazlası gemiyi batırır, azı da gemiyi olduğu yerde tutar.
Voltaire
11. Eğer gerçeği gerçekten bilmek istiyorsan, yaşamında bir kez olsun bütün şeyler hakkında şüphe et.
Rene Descartes
12. Batıl inanç ve cehaletten oluşan fanatizm, bütün asırlar boyunca bir hastalık olmuştur.
Voltaire
13. Devlet büyüdükçe, özgürlük de o oranda küçülür.
Jaen Jacques Rousseau
14. Unutma, sana ışık tutanlara sırtını dönersen, göreceğin tek şey kendi karanlığındır.
Rene Descartes
15. Milletim Çok Yaşa!
Ziya Gökalp
(Osmanlı İmparatorluğu döneminde İdadi Mülkiye'de öğrencilere 'Padişahım çok yaşa!' dedirtilirdi. Gökalp, bunu reddederek 'Milletim çok yaşa!' demiş ve bu nedenle okuldan ayrılmak zorunda kalmıştır.)
16. Kimse takdir edemez alemde/ Kendi mahiyetini reyi ile/Münferit vasıta-i rüyet iken/ Göremez kendini dide bile (Kimse kendi niteliğini kendi görüşüyle algılayamaz. Tek görme organı göz olduğu halde gözün kendini göremediği gibi.)
Namık Kemal
17. Savaşı sonlandırmazsak, o bizi sonlandıracak.
Herbert George Wells
18. İnsan ne kadar az düşünürse, o kadar çok konuşur.
Montesquieu
19. Aklın öğütlediği her şeyi tutkuya kapılmaksızın yerine getirmek için sağlam bir kararlılık gerekir. Bence erdem, bu karar sağlamlığı.
Rene Descartes
20. Düşünmek ve söylemek kolay, fakat yaşamak, hele başarı ile sonuçlandırmak çok zordur.
Ziya Gökalp
21. Unutma ki şairleri haykırmayan bir millet, sevenleri toprak olmuş öksüz çocuk gibidir.
Mehmet Emin Yurdakul
22. Hak bildiğin yolda, yalnız da olsan yürüyeceksin.
Tevfik Fikret
23. İnsanın özgürlüğü; isteği her şeyi yapabilmesinde değil, istemediği hiçbir şeyi yapmak zorunda olmamasıdır.
Jaen Jacques Rousseau
24. Her insan, yapmadığı tüm iyiliklerden suçludur.
Voltaire
25. Hafızı dinleyenlerin yüzde doksanı, okunan şeyin doğrusunun benim okuduğum mu, yoksa hafızın okuduğu mu olduğunu fark etmekten acizdir...
... Bir adam bunlara tecvitle her ne okursa Kur'an sanırlar. Yalnız ve yalnız başlarını sallarlar. Bizim hafız da okuduğunu anlayanlardan değil. Şu halde seyircilerin çoğu benim hafız olduğuma yemin eder.
Şehbenderzade Filibeli Ahmet Hilmi
26. Eğer ülkeme yararlı olacak, diğer ülkeleri mahvedecek bir şey biliyorsam prens’ime önermem; çünkü ben önce bir insanım, sonra bir Fransız'ım. Ben zorunlu olarak insan doğdum ve tesadüfen Fransız oldum.
Montesquieu
27. Zihin fukara olunca, akıl ukala olurmuş.
Namık Kemal
28. Karamsarlığa kapılan kalpler, çözümleri düşünmeye fırsat bulamazlar.
Tevfik Fikret
29. Sadece mutlu olmak istenilse bu kolayca başarılır; fakat biz öteki insanlardan daha mutlu olmak istiyoruz ki bu zordur, çünkü biz başkalarını olduklarından daha mutlu sanıyoruz.
Montesquie
30. Gerçek demokrasi hiçbir zaman var olmamıştır ve olmayacaktır da.
Jaen Jacques Rousseau
31. Akıllı kişilerin en büyük talihsizliği, salakların abuk subukluklarıyla başa çıkmak zorunda olmalarıdır.
Voltaire
32. Bir ülkede yalakalığın getirisi, dürüstlüğün getirisinden daha fazla ise, o ülke batar.
Montesquieu
33. İnsan vatanı sever, çünkü hürriyeti, rahatı, hakkı vatan sayesinde kaimdir.
Namık Kemal
34. Şüphe bir nura doğru koşmaktır. Şüphe etmek akıllı insanlar için haktır.
Tevfik Fikret
35. Bir rejim, halkın adalete inanmaz bir hale geldiği noktaya gelince o rejim mahkum olmuştur.
Montesquieu
36. Bazen fikirlerini de değiştirmelisin, çünkü sen fikirlerinin kölesi değil, sahibisin.
Namık Kemal
37. Kızlarını okutmayan millet, oğullarını manevi öksüzlüğe mahkum etmiş demektir, hüsranına ağlasın.
Tevfik Fikret
38. Yalnız şunu soracağım: felsefe nedir? En tanınmış filozofların kitaplarında bulduğumuz nedir? Onları dinlerken insan kendini, bir pazar yerinde avaz avaz çağıran bir sürü madrabaz arasında sanır; her biri bana gelin, bana gelen aldanmaz diye bağırır durur...
... Kimi, cisimlerin mevcut olmadığını, her şeyin tasavvurda yaşadığını iddia eder; kimi maddeden gayri olmadığını ileri sürer ve Allah dünyanın kendisidir der. Birisi ispata kalkar ki dünyada iyilik kötülük yoktur, hayır ve şer birer kuruntudan ibarettir. Öteki der ki, insanlar birer, canavardır; birbirlerini parçalayıp yemeleri cürüm sayılmaz.
Jaen Jacques Rousseau
39. Cumhuriyet erdemli insanların yönetimidir.
Montesquie
40. İnsanlar mantığı, doğru ile yanlışı ayırt etmek için değil, dedikleri her şeyi ayırt etmek için, her dediklerini mantığa uydurmak için icat etmişlerdir.
Şehbenderzade Filibeli Ahmet Hilmi
41. Bir iktidarın kötüye kullanılmasını önlemek için iktidarın iktidarı sınırlayacağı bir düzenleme gerekir.
Montesquie
42. Köpektir zevk alan Sayyad-ı bi insafa hizmetten.
Namık Kemal
43. Kendi nefsine hakim olan dünyaya hükmedebilir
Voltaire
44. Türklerle Kürtler bin senelik müşterek din, müşterek tarih, müşterek bir coğrafya neticesi hem maddi, hem manevi bir surette birleşmişlerdir...
... Bugün ise müşterek düşmanlar, müşterek tehlikeler karşısında bulunuyorlar. Bu tehlikelerden ancak müşterek bir azim ile kurtulabilirler. O halde büyük bir kanaatle diyebiliriz ki bu iki milletin birbirini sevmesi her iki taraf için hem dinî hem siyasi bir fariziyedir. Kürtleri sevmeyen bir Türk varsa Türk değildir, Türkleri sevmeyen bir Kürt varsa Kürt değildir.
Ziya Gökalp
45. Tüm duyarlı nesneler, aynı günde doğmuş benim gibi acı çeker, benim gibi ölürler. Kartal ödlek kurbanı üstüne çullanmış...
... Titreyen organları kanlı gagasıyla parçalar. Savaşın toz dumanında yuvarlanan adam; can çekişen arkadaşının kanıyla kanı karışmakta, Beklerken leş kargalarına yem olma sırasını. Evet, her kişide tüm dünya sızlanmakta. Hepsi ıstırap için doğmuş, birbirini yok etmekte. Peki, bu korkunç kaos ne için? Her birimizin acısı hepimize mutluluk mu dersin! Ne kutsanacak dünya, öyleyse!
Voltaire
46. Vatanım bütün yeryüzü, milletim insanlıktır.
Tevfik Fikret
47. Hangisi daha tehlikeli: fanatizm mi yoksa ateizm mi? Fanatizm, kesinlikle birkaç bin daha tehlikeli; ateizm asla kanlı bir tutku vermez insana. Ancak fanatizm verir; ateizm suçun karşısındadır, fanatizm ise suçu işlemeye yönlendirir.
Voltaire
48. Tanrı'nın varlığı, bir hakikati ifade eden geometrik teorilerden daha hakikidir.
Rene Descartes
49. Batıl inançlar tüm dünyanın alev almasına yol açar; felsefe bu yangını söndürür.
Voltaire
50. Ne mümkün zulm ile bidad ile imha-i hürriyet.
Namık Kemal
51. Doğruluk ortadan kalktı mı, yükselme tutkusu bazı yüreklerde yer bulabilir, cimrilik ise bütün yürekleri sarar, istekler konu degiştirir, dün söylenen bugün söylenmez olur, yasalar içinde özgürken, yasalara karşı özgür olmak istenir, her yurttaş sahibinin evinden kaçmış bir köle gibidir...
... Ahlak öğüdü baskı, kural boyunduruk olur, dikkatin yerini korku alır... Eskiden herkesin malı kamunun hazinesi iken şimdi kamunun hazinesi şunun bunun malı olur. Bu durumda artık cumhuriyet cansız bir bedendir ve artık güçlü olan kendisi değil, birkaç yurttaştır ve herkes kendi çıkarı peşindedir.
Montesquie
52. Vatanın bağrına düşman dayamış hançerini; yok mudur kurtaracak bahtı kara mâderini?
Namık Kemal
Atatürk’ün bu soruya cevabı: vatanın bağrına düşman dayasın hançerini; bulunur kurtaracak baht-i kara mâderini!