Vadideki Türk: Silikon Vadisi’nin Göğsümüzü Kabartan Milyar Dolarlık Girişimcisi Eren Bali
Bir başarı hikayesi okurken ne ararsınız? Aşırı çalışma, hedefe kilitlenme, mücadele, hırs, hayal kırıklığı, reddediliş, para, dünyayı daha da, daha da değiştirme arzusu? Onun hikayesinde hepsi var.
Henüz adını duymadıysanız, Eren Bali ile tanışın! Kendisi dünyanın en bilinen, en çok kullanılan online eğitim platformlarından Udemy’nin kurucusu. Bu ay kapak konusu olduğu Forbes Türkiye'den derledik: Biraz uzun oldu, ama emin olun okuduğunuza değecek 👊👊
Eren Bali bundan 8 yıl önce muhtemelen, şansını Hollywood’da denemek isteyen yakışıklı, taşralı bir oyuncu adayına benziyordu.
Ancak o dönemde, Bali’nin üzerinde 3 yıldır durmaksızın çalıştığı, tüm parasını aktardığı, deneyip deneyip başarısız olduğu, buna rağmen çok inandığı bir fikri vardı.
Silikon Vadisi’nin sebil gibi para dağıtan ortamında, 6 ay içinde tam 57 yatırımcı tarafından reddedilen bir fikir.
Çekingenlik derecesinde mütevazi olan Bali, öğretmen bir anne-babanın üçüncü çocuğu olarak Malatya’da doğdu.
İlkokulu, annesinin 5 sınıfa aynı anda ders verdiği tek odalı bir dağ köyünde okuyan Bali’nin, bulunduğu koşullarda öğrenmek için pek fazla imkanı olamamış; ancak matematik ve bilime ilgisi ve yeteneği olduğunu iyi hatırladığını söylüyor.
Ablası ODTÜ’yü kazanıp eve bilgisayar ve birkaç aylığına internet bağlattığında ise, Bali’nin hayatı değişecekti.
“İnterneti kullanmaya başlayınca, onun yeni şeyler öğrenmek için harika bir araç olduğunu anladım”.
İlkokuldan sonra Malatya Fen Lisesi'ne devam eden Bali, Uluslararası Matematik Olimpiyatlarında madalya kazandığı için MİT, Harvard gibi okullardan kabul almasına rağmen ODTÜ’de bilgisayar mühendisliği okumayı tercih etmiş.
“Malatya’dan hiç çıkmamıştım. ABD çok uzak geldi. Ablam ODTÜ’de okuyordu; o korkuyla ODTÜ’ye gittim”.
O günden beri sürekli ortam değiştiriyor; ve her seferinde aynı korkuyu hissettiğini söylüyor.
İlk senesinde ODTÜ Bilgisayar Topluluğunun sunucu üzerinden müzik dinlemesini sağlayan “MP3 server” adlı bir uygulama yazan Bali, “Öğrenciler arasında çok popüler oldu ama okulun internetini çok hızlı tüketmiştik” diyor. (Facebook’un çıkışıyla çok benziyor bu kısım).
Bu deneyimi, Bali’nin “insanların ihtiyacı olan bir şeyi yapmanın” mutluluğunu hissetmesini sağlamıştı. Kararını vermişti, girişimci olacaktı.
“Küçük yaşlardan beri başarılı olacağıma inanıyordum, büyük hayallerim vardı”.
Önce, ortaokul arkadaşı Oktay Çağlar ile birlikte bir şirket kurup, üç boyutlu görüntü teknolojisini kullanarak imarına başlanmamış binaların maketini gösteren gunlukbasin.com’u açtılar. Erken bir fikir olduğu için yürümese de, Udemy’nin atası sayılabilecek online ders projesinin de böylelikle temeli atılmış oldu.
O dönem ODTÜ Teknokent’te Avrupa ve ABD’den gelen eğitmenler, girişimcilere sınıfta ders anlatıyordu.
Bali ve Çağlar, bu dersleri dijital ortama taşımayı önerdi. Bu sayede eğitmenler, ikilinin hazırladığı uygulama üzerinden uzaktan eğitime devam etti.
Bali’nin hayali belli olmuştu: “Milyonlarca insanın ücretsiz ulaşabileceği ders içerikleri çıkarmak”.
Ertesi sene Bali her şeyi kenara bırakıp, Çağlar ile birlikte bir online eğitim platformu kurmak üzere çalışmaya başladı.
Tabii finansman problemi vardı. Bu yüzden değişik bir şey deneyerek Türkiye yerine Silikon Vadisindeki girişimlere uzaktan çalışmak için başvurdular. Kabul gördükleri yerlerden kazandıkları parayı, o zaman “Knowband” adını verdikleri girişimlerine aktarıyorlardı. Bali eğitimleri canlı yayınlamak istiyordu ama bu hem öğrenciler, hem de eğitmenler için çok pratik olamıyordu.
Bali nihayet ABD’ye gittiğinde ise, macerası pek de kolay başlamadı.
Çalışma izni alması çok uzun sürdü, işi ilerletmek için yüklü borçlar yaptı ve zor şartlarda yaşayıp çalışması gerekti. (Gündüz tam zamanlı bir iş, gece sabahlara kadar kendi projesi.)
Peki bu senelere yayılan süreçte yılıp vazgeçtiği hiç olmamış mı Bali’nin? Elbette (ve çokça) olmuş.
“Yaptığınız işi bıraktığınızda, içinizde bir rahatlama hissi oluşur. İçten içe doğru fikir olmadığını bilirsiniz. Ama Udemy’de böyle olmadı. Her şeyi yarıda bırakmak çok kötü hissettirdi. Bu fikir dünyada olmalı, biz beceremedik diye düşündüm hep.”
Sonunda Udemy yayına başladığında, Bali’nin bakış açısı Silikon Vadisi için bile ‘fazlaydı’.
Kendisini reddeden yatırımcılar sürekli, “İnsanlar sertifika alamayacağı bir eğitime niye para ödesin?” argümanını sunuyordu. Bali ise insanların bir kez sertifika aldıktan sonra o siteyle bağının kopacağı noktasında diretti. Onun istediği, süreklilik sağlamaktı. Eğitim, devam etmeliydi.
Bu aşırı vizyoner bakış açısına ilk inanan ise, 250’den fazla girişime yatırım yapan Dave McClure oldu. Onun liderliğindeki 11 melek yatırımcı, 2010 yılında Udemy’yi 1 milyon dolar fonladı.
58. görüşmede gelen bu yatırım, talihi bir anda tersine döndürdü. Çünkü internet aleminin yıldız ismi size yatırım yaptıysa, Silikon Vadisi'nde herkesin dikkatini çekersiniz.
Bundan sonrası yatırımlar yağmuru; hiç uzatmıyoruz. En son 2014’te 32 milyon dolar, 2015’te 65 milyon dolar, 2016 Haziran’da 60 milyon dolar diyelim. Piyasa değerini Forbes 710 milyon dolar olarak belirtmiş; daha da laf kalabalığına gerek yok.
İlk yatırımcısı McClure ise, Forbes'a şöyle demiş: 'Platformun kullanım yaygınlığı nedeniyle, rahatlıkla milyar doları gördüğünü söyleyebilirim.'
57 yatırımcı tarafından veto edilen o “işe yaramaz fikir”, bugün 170 milyon dolar hacme ulaşmış online eğitim devriminin en önemli 4-5 girişiminden biri.
Aynı zamanda dünyanın batısında en çok fonlanan online eğitim şirketi. Başarısının sırrı ise, insanın sertifikalara ya da diplomalara mecbur kalmadan, istediği konuyu, uzman kişilerden öğrenmesine imkan sağlaması.
“Tam zamanlı olarak ilkokuldan başlayıp üniversiteye gidiyoruz. Sonra? Sonra öğrenmeyi bırakıyoruz.”
Udemy tüm stratejisini “hayat boyu öğrenme” kavramı üzerine kurguluyor. Bu çok önemli bir kavram, çünkü içinde fırsat eşitliğini barındırmakta:
“Herkes kurs açabilir, herkes öğrenebilir, satın alınan kursa ömür boyu erişilir, eğitmenle gelir adil biçimde paylaşılır, aylık aidat alınmaz, kişiye göre kurs fiyatlarında farklılık olmaz.”
Udemy’nin kalitesi kuşkusuz içeriğin kalitesinden geliyor. Sitede uzmanlığı onaylanmış 20 bin eğitimciye ait 45 bin kurs var.
Seth Godin, Guy Kawaski, Gary Vaynerchuk, Andre Agassi (evet), ve daha birçok değerli insan.
Bu arada, Udemy’nin en güçlü yönlerinden biri de Udemy Kurumsal (Udemy for Business). Goldman Sachs, PayPal, Booking.com gibi çok sayıda sektör devi firma, şirket eğitimleri için Udemy kullanıyor.
Dünya Ekonomi Forumuna göre uzaktan eğitim pazarının 2017 yılı için tahmini değeri tam 255 milyon dolar.
2016 için ise bu rakam 166,5 milyon dolar idi. Yani pazar kendini bir yılda ikiye katlayacak.
Kısacası, İkinci Dünya Savaşı sonrası kurgulanan “bilgiyi, pratiğe dökmeden akılda biriktirme” modelinin yıkılışına tanıklık ediyoruz. Artık başka bir dünyada yaşıyoruz.
Eren Bali’nin vizyonu ise asla online eğitimle sınırlı değil.
2014’te CEO’luğu devreden, şu sıralar doktor tetkiki ve tedavi süreçleriyle alakalı yeni girişimi Carbon Health üzerinde çalışan Bali bakın ne demiş:
“Her sene bir zamanı Malatya’da köyde geçiriyorum. Oranın geçim kaynağı kayısı. Köylüler fiyat oynaklığından ciddi zarar görüyor. Fiyattan çok sonra haberdar oldukları için, tüccarlar asıl kazancı elde ediyor. Bu sorunu çözebilirim. Ayrıca tarım ve enerji alanlarında bir şeyler yapmak istiyorum. Ancak hepsiyle ilgili şirketler kuramam. Bir ya da iki tane belki kendim yaparım, sonrasında hem yatırımcı olacağım, hem de aktif çalışacağım 4-5 iş planlıyorum”.
Geleceğe kalıcı izler bırakmak böyle bir şey.
Eren Bali'yi muhteşem vizyonu, dünyanın internet erişimi bulunan her noktasına sağladığı uzaktan eğitim imkanı, azmi ve çalışkanlığı için tebrik ediyor; başarılarının devamını dört gözle bekliyoruz 👏👊
Bali'nin hikayesinin tamamına Forbes Türkiye - Nisan 2017 basılı sayısından erişebilirsiniz.
Yorum Yazın
Hemşehrim ile sınıf arkadaşıydık dershane de. Matematik olimpiyatlarında birinciliği vardı. Deneme sınavlarında biz 1 kere soruları bitirene kadar kendisi 2 ... Devamını Gör
Bu ülke de daha çok kutuplaşmalar olduğu sürece ve en önemlisi de kendi başarılı insanlarımızı kıskandığımız sürece bu ülkeden bırakın girişimciyi çöpçüsü bi... Devamını Gör
Ülkedeki internet kullanımı pornodan öteye gidemiyor. sene 2017. Aleyna Tilki 300Mn'a koşuyor. Başka da bi icraatimiz yok internet aleminde. PornHub + Aleyna.