Türkiye'de halk eşcinsellere nasıl bakıyor?
İş çıkışı günün yorgunluğundan
kurtulmak için, kendinizi en yakın parka attınız. Karşınızdaki bankta
oturan iki eşcinsel öpüşmeye başladı. Tepkiniz ne olurdu?
Ya da bitişik dairenize eşcinsel bir komşu taşındı. Bu durum sizi rahatsız eder miydi?
Hollanda
Sosyal ve Kültürel Planlama Bürosu (SCP), bu sorulara yanıt aradı. SCP,
dünyada eşcinsellere yönelik yaklaşımı inceledi.
Eşcinsellik,
dünyanın bir çok ülkesinde hala 'tabu' olarak görülüyor. Gelişmiş
ülkelerde bile eşcinseller ayrımcılık ve şiddetle karşı karşıya kalıyor.
Avrupa, eşcinsellere hoşgörü açısından dünyada ilk sırada. En hoşgörüsüz coğrafya ise, Orta Doğu.
Türkiye de, eşcinsellere bakış açısı konusunda Orta Doğu sıralamasında yer alıyor.
Halkın büyük çoğunluğu, bir eşcinselle komşuluk etmeye karşı.
1.
Hollanda kurumunun araştırmasına İzlanda, 'eşcinsel dostu' ülkeler
arasında ilk sırada yer aldı. İzlandalıların yüzde 94'ü, 'Eşcinseller
özgür olmalı. İstedikleri gibi yaşayabilmeli' görüşünde.
İzlanda'nın ardından Danimarka ve Hollanda ikinci sırayı paylaşıyor. Bu ülkelerde çoğunluk, eşcinsellere karşı hoşgörülü.'Evlen ama sokakta öpüşme'
Avrupa'nın
önden gelen ülkelerinde halk eşcinsellerin evlenmesine karşı değil.
Ancak konu sokakta öpüşme olunca, birçok kişi bunu olumlu karşılamıyor.
Özellikle iki erkeğin öpüşmesine alışabilmiş değiller.
Örneğin
Hollanda, eşcinsel evliliklerin yasal olarak tanındığı ilk ülke. Ama
Hollanda'da halkının üçte biri, sokakta öpüşen iki erkek gördüğünde
kafasını çevirdiğini söylüyor.
İsveç, İrlanda, Belçika, Almanya, Norveç, İngiltere ve İspanya 'hoşgörü' sıralamasının başında yer alan diğer ülkeler.
Avrupa'da eşcinseller açısından en olumsuz koşullara sahip ülkelerin başında Litvanya geliyor.
2.
Ukrayna, Rusya, Kosova Arnavutluk, Slovakya, Estonya ve Macaristan da 'hoşgörüsüz' ülkelerden.
Rusya'da sadece yüzde 24'lük bir kesim eşcinseller konusunda hoşgörülü.
Hollanda Televizyonu'na (NOS) göre, eşcinsellik Rusya'da hala tabu. Israrla karşı çıkılıyor ve 'sapıklık' olarak görülüyor.
'Batıdan ithal edilmiş geleneksel olmayan cinsel ilişkiler' konusunda propaganda yapmak, bunu küçük yaştakilere anlatmak yasak.
Ancak
sokakta cinsel kimliklerini gizleseler de Rus eşcinsellerin büyük
bölümü normal bir yaşam sürüyor. Eşcinsellerin aynı evde yaşaması çok az
insan tarafından sorun yapılıyor.
3.
'Gürültücü azınlık'
Araştırmaya göre Fransa, eşcinseller hoşgörü konusunda orta sıralarda yer alıyor. Bunun şaşırtıcı olmadığı belirtiliyor.
Fransa'da
2013 yılında eşcinsel evlilikler konusundaki tartışma sırasında
yüzbinlerce kişi bunu protesto etmek için sokağa çıkmıştı. Karşıt
gösterilere rağmen yasa kabul edildi.
Fransa'da halkın büyük
çoğunluğu, eşcinsel evliliği onaylıyor, ancak 'gürültücü' bir azınlık
şiddetle karşı çıkıyor. Fransa'nın 'hoşgörü' sıralamasında ortalarda
çıkmasında bu azınlığın rolü büyük.
İsrail de, listenin orta
sıralarında. Ancak İsrail'de ilginç bir durum var. Tel Aviv, 'dünyanın
eşcinsel başkentlerinden biri' sayılıyor. Çok sayıda eşcinsel bar, gece
kulübü bulunuyor.
Ancak Kudüs'te durum tam tersi. Ortodoks
Yahudiler ile Filistinliler'in yaşadığı kentte, eşcinsellere yönelik
hoşgörü oldukça düşük.Orta Doğu'da eşcinselliğe bakış
Eşcinseller
açısndan yer yüzünde en yaşanabilir bölge Avrupa. Birçok olumsuzluğa
rağmen, Avrupa'da eşcinsellere yönelik hoşgörü artıyor.
Eşcinsellerin sorunları özellikle gelişmiş Avrupa ülkelerinde önemli ölçüde çözüme kavuşturuluyor.
Güney
Amerika ikinci sırada. Özellikle Uruguay, eşcinsel hakları konusunda
başı çekiyor. Son yıllarda gerçekleştirilen yasal düzenlemeler nedeniyle
Uruguay, 'eşcinsel dostu' ülkeler arasına girmiş.
Eşcinsellere karşı en hoşgörüsüz coğrafya Orta Doğu. Araştırmada, Türkiye de bu sıralamada yer alıyor.
Araştırmaya göre Türkiye'de çoğunluk eşcinsel komşu istemiyor ve halkın büyük bölümü eşcinsellere olumsuz gözle bakıyor.
'Eşcinsel
komşu ister misiniz?' sorusuna Türkiye'de yüzde 85'i 'hayır' yanıtı
çıktı. Yani, her 7 kişiden 6'sı eşcinsel komşuya karşı.
Bu konuda
en olumsuz bakışa sahip ülkeler ise Azerbaycan ve Ermenistan. Halkın
yüzde 94'ü eşcinsellerle komşu olmak istemiyor. Zimbabwe, Ruanda, Fas ve
Türkiye, Katar, Gana, Güney Kore, ırak ilk 10 sırayı paylaşıyor.
4.
Eşcinsel komşuya hoş görüyle yaklaşan ülkeler ise, İsveç, İspanya, Hollanda, Uruguay ve Avustralya.
'Eşcinselliği
hiç bir zaman haklı bulmadığını' belirtenler de yine Orta Doğu'da
çoğunlukta. Araştırmaya katılanların yüzde 79'u eşcinselliğe karşı
olduğunu belirtiyor.
Bu konuda yüzde 97'yle olumsuz bakış açısıyla
ilk sırada Tunus yer alıyor. Ermenistan, Azerbaycan, Katar, Fas, Yemen,
Ürdün, Gana, Filistin ve Libya sıradaki ülkeler.
Eğitim ve
eşitlikten sorumlu Hollandalı Bakan Jet Bussemaker'e göre eşcinsel
hakları konusunda atılması gereken daha çok adım var.
Bussemaker, 'Herşey kabul etmekle başlar. Zor da olsa eşcinselliğin konuşulabilir bir konu olmaya devam etmesi gerek' diyor.