Gelin TÜİK'in açıkladığı 'İstatistiklerle Yaşlılar' verilerine birlikte bakalım...
Türkiye İstatistik Kurumu "İstatistiklerle Yaşlılar" araştırmasını yayımladı.
Buna göre, Türkiye'de 65 ve yukarı yaştaki nüfus 2012'de 5 milyon 682 bin 3 kişi iken son beş yılda yüzde 17,1 artarak 2016'da 6 milyon 651 bin 503 kişi oldu.
Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2012 yılında yüzde 7,5 iken, 2016'da yüzde 8,3’e yükseldi.
Birleşmiş Milletler’in bir ülke nüfusunun yaşlı sayılıp sayılmayacağı konusunda tanımı net: Yaşlı nüfus, toplam nüfus içindeki oranı yüzde 8 ile yüzde 10 arasındaysa o ülke artık yaşlı bir ülke.
2011’de Alzheimer’den hayatını kaybeden yaşlı sayısı 6 bin civarındayken 2015’te bu oran 12 bine dayandı. Oransal olarak baktığımızda bu oranın yüzde 4,3'e yükseldiğini görüyoruz.
Cinsiyet bazında incelendiğinde, her iki cinsiyette de artış var. Kadınlarda oran biraz daha yüksek. 2015’te Alzheimer’dan hayatını kaybeden kadın yaşlı oranı yüzde 5,2. Erkeklerdeyse bu oran yüzde 3,5.
Al Jazeera'den Başak Çubukçu'ya konuşan 65+ Yaşlı Hakları Derneği Başkanı Gülüstü Salur’a göre Alzheimer artık toplum sağlığı sorunu. Yaşlı nüfusun artışıyla, tüm bunama/demans hastalıklarında artış kaçınılmaz. Dolayısıyla bu tür teşhisleri de taşıyarak ölen yaşlılarımızın da artması kaçınılmaz.
Hayat tabloları, 2015 yılı sonuçlarına göre, doğuşta beklenen yaşam süresi, Türkiye geneli için 78, erkekler için 75,3 ve kadınlar için 80,7 yıl oldu.
Genel olarak kadınlar erkeklerden daha uzun süre yaşarken, doğuşta beklenen yaşam süresi farkı 5,4 yıl.
Yaşlı nüfusun yüzde 0,1’ini oluşturan 100 yaş ve üzerindeki kişi sayısı, geçen yıl 5 bin 232 oldu. Türkiye’de 100 yaşın üzerinde en fazla kişiye sahip ilk üç il sırasıyla 680 kişiyle İstanbul, 237 kişiyle Şanlıurfa ve 219 kişiyle Ankara olurken, en az yaşlıya sahip ilk üç il sırasıyla 2 kişiyle Ardahan, 4 kişiyle Bilecik ve 7 kişiyle Bayburt olarak kayıtlara geçti.
Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %60’ına göre hesaplanan yoksulluk oranı, 2011 yılında Türkiye geneli için %22,6 iken 2015 yılında %21,9 oldu. Bu oran, yaşlı nüfus için 2011 yılında %17 iken 2015 yılında %18,3'e yükseldi.
Yaşlı nüfusun yoksulluğu cinsiyet bazında incelendiğinde, yoksul yaşlı erkek nüfus oranı 2011 yılında %15,9 iken bu oran 2015 yılında %17,8’e yükseldi. Yoksul yaşlı kadın nüfus oranı ise 2011 yılında %17,9 iken bu oran 2015 yılında %18,6’ya yükseldi.
Eğitim durumuna göre yaşlı nüfusa bakıldığında, 2011'de yaşlı nüfusun yüzde 39,4’ü ilkokul, yüzde 4,1'i orta veya dengi okul, yüzde 4,5’i lise veya dengi okul, yüzde 4,1’i yüksek öğretim mezunuyken, 2015 yılında ilkokul mezunu olanların oranı yüzde 43’e, ortaokul veya dengi okul mezunlarının oranı yüzde 5,2’ye, lise veya dengi okul mezunlarının oranı yüzde 5,6’ya, yüksek öğretim mezunlarının oranı ise yüzde 5,4’e yükseldi.
Yaşlı nüfus yasal medeni duruma göre bu kategorideki erkeklerin 2016'da yüzde 1,1’inin hiç evlenmemiş, yüzde 83,3’ünün resmi nikahla evli, yüzde 2,9’unun boşanmış, yüzde 12,7’sinin eşi ölmüş olduğu belirlendi.
Yaşlı kadın nüfusunun yüzde 2,4’ünün hiç evlenmemiş, yüzde 44’ünün resmi nikahla evli, yüzde 3,3’ünün boşanmış, yüzde 50,4’ünün ise eşi ölmüş olduğu tespit edildi.
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2016 yılı sonuçlarına göre, toplam hanehalklarının %5,4’ünü, toplam tek kişilik hanehalklarının ise %36’sını tek kişilik yaşlı hanehalkları oluşturdu. Toplam hanehalklarının %22,5'inde ise en az bir yaşlı fert bulundu. Yalnız yaşayan yaşlı nüfusun %23,3'ünü erkekler, %76,7'sini ise kadınlar oluşturdu.
Tek kişilik yaşlı hanehalklarının toplam hanehalkları içindeki oranının en yüksek olduğu il, 2016 yılında %11,1 ile Sinop oldu. Bu ili %10,7 ile Burdur, %10,4 ile Çankırı izledi. Tek kişilik yaşlı hanehalkı oranının en düşük olduğu il ise %1,2 ile Hakkari oldu. Bu ili %1,8 ile Van, %1,9 ile Şırnak izledi.
Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre, 15 ve daha yukarı yaşta işgücüne katılma oranı, 2015 yılında %51,3 iken yaşlı nüfusun işgücüne katılma oranı %11,9 olarak gerçekleşti. Yaşlı erkek nüfusta bu oran, %19,9 iken yaşlı kadın nüfusta %5,8 oldu. Yaşlı nüfustaki işsizlik oranının ise %2,4 olduğu görüldü.
Aile yapısı araştırması sonuçlarına göre, 2016 yılında kendilerine bakamayacak kadar yaşlandıklarında çocuklarının yanında yaşamak isteyen yaşlı bireylerin oranı %40,2, evde bakım hizmeti almak isteyenlerin oranı %38,6, huzurevine gitmek isteyenlerin oranı ise %7,7 olarak gerçekleşti. Fikri olmayan yaşlı bireylerin oranının ise %12,9 olduğu görüldü.
Aile yapısı araştırması sonuçlarına göre, 2016 yılında yaşlı bireylerin kendilerine bakamayacak kadar yaşlandıklarında huzurevinde kalmayı istemelerinin en önemli nedeni %48,9 ile çocuklarına yük olmayı istememeleri oldu. İkinci en önemli neden %20,2 ile huzurevlerindeki imkanların daha rahat olması, üçüncü en önemli neden ise %11,2 ile çocuklarının kendileriyle birlikte yaşamayı istememeleri oldu.
TÜİK ve Al Jazeera
Magnum