Merkez Bankası: 'Bankalara İhtiyaç Duydukları Tüm Likidite Sağlanacak'

Merkez Bankası'ndan bu sabah peşi sıra iki önemli açıklama geldi. Döviz piyasalarındaki oynaklık ve TL'deki değer kayıplarının önüne geçmek için bir dizi önlem paketi açıklandı. Finansal piyasalara ilişkin basın duyurusu yayımlayan TCMB, bankalara ihtiyaç duydukları tüm likiditenin sağlanacağını duyurdu. Ayrıca zorunlu karşılık oranlarını indirdi. Peki bu adımlar ne anlama geliyor? Uzmanlara göre 'Merkez Bankası paraya ihtiyacınız varsa ben vereceğim' dedi ve piyasalara güvence verdi. 

Detaylara bakalım... 

Açıklamanın tam metni şu şekilde:

'Finansal piyasaların etkin işleyişinin desteklenmesi ve bankalara likidite yönetiminde esneklik sağlanması amacıyla:

• Türk lirası zorunlu karşılık oranları tüm vade dilimlerinde 250 baz puan indirilmiştir.

• Yabancı para diğer yükümlülükler için aşağıdaki vadelerde zorunlu karşılık oranları 400 baz puan indirilmiştir.

• Yabancı para yükümlülükler için azami ortalama tesis imkanı yüzde 8’e çıkarılmıştır.

• Rezerv Opsiyonu Mekanizması kapsamında Türk lirası yükümlülükler karşılığında ABD dolarının yanısıra euro cinsinden de zorunlu karşılık tesis edilebilecektir.

Değişiklik ile finansal sisteme yaklaşık 10 milyar TL ve 6 milyar ABD doları ile 3 milyar ABD doları tutarında altın cinsinden likidite sağlanmış olacaktır.'

Zorunlu karşılıklar, mevduat kabul eden bankaların bu mevduatlara karşılık olarak, merkez bankasında tutmaları gereken mevduatlarının kanunen saptanmış oranıdır.

Örneğin bir ülkede zorunlu karşılık oranının yüzde 10 olduğunu düşünürsek ve bankanın mevduatlarının toplamı 100 TL ise, banka mevduatının 10 TL'sini merkez bankasına bloke eder.

Eğer bu oran yüzde 40'a yükseltilirse, mevduatının 40 TL'sini merkez bankasına bloke etmek zorunda kalır, yani bankanın kullanabileceği mevduat miktarı azalır.

Zorunlu karşılıkların aşağı çekilmesi, bankaların elinde daha fazla likidite tutmasını sağlayacak bir hamle olarak değerlendiriliyor.

MB'nin açıklaması şöyle: 

'Finansal istikrarın desteklenmesi ve piyasaların etkin işleyişinin sürdürülmesi amaçlarıyla aşağıdaki tedbirler alınmıştır:

I. Türk Lirası likidite yönetimi:

1) Merkez Bankası tarafından gün içi ve gecelik vadedeki hazır imkânlar çerçevesinde bankalara ihtiyaç duydukları tüm likidite sağlanacaktır.

2) Türk lirası işlemler karşılığında alınan teminatların iskonto oranları tür ve vadelerine göre güncellenerek bankalara teminat yönetiminde esneklik tanınacaktır. Söz konusu düzenleme ile bankaların mevcut serbest teminatlarının iskonto edilmiş değerinde yaklaşık 3,8 milyar TL tutarında artış olması öngörülmektedir.

3) Bankaların Türk Lirası işlemleri için kullanabilecekleri teminat döviz depo limitleri 7,2 milyar euro seviyesinden 20 milyar euroya çıkarılmıştır.

4) 2018 Yılı Para ve Kur Politikası metninde yer aldığı üzere, temel fonlama aracı olan 1 hafta vadeli repo ihalelerine ilave olarak ihtiyaç duyulan günlerde geleneksel yöntemle 91 güne kadar vadeli repo veya depo satım ihalesi açılabilecektir.

5) Bankacılık sistemi fonlama ihtiyacının yüksek olduğu günlerde vadeleri 6 – 10 gün arasında olmak kaydıyla farklı vadelerde birden fazla repo ihalesi açılabilecektir.

6) Bankaların teminat yönetimine esneklik kazandırılması amacıyla, 1 hafta vadeli repo ihalelerinde kazanan tekliflerin bir bölümünün veya tamamının, bankalar tarafından talep edilmesi halinde repo işlemi yerine aynı faiz oranı ve vade ile Bankalararası Para Piyasasında depo işlemi olarak sonuçlandırılmasına imkân tanınacaktır.'

1) Bankalar bir hafta vadeye ek olarak bir ay vadeyle de döviz depo imkânından yararlanabileceklerdir.

2) Merkez Bankası döviz depo piyasasındaki aracılık faaliyetlerine yeniden başlayacaktır. Bu çerçevede, Döviz ve Efektif Piyasaları Uygulama Talimatı ile belirlenen kurallar doğrultusunda döviz depo piyasasında bankalar Merkez Bankası aracılığı ile birbirlerinden borç alıp verebileceklerdir.

3) Bankaların döviz deposu almak üzere de kullanabilecekleri yaklaşık 50 milyar ABD Doları seviyesindeki mevcut limitleri gerektiğinde artırılabilecek ve kullanım şartlarında iyileştirmeye gidilebilecektir.

4) Bankalar Döviz ve Efektif Piyasalarında kendilerine tanınan limitler dahilinde döviz karşılığı efektif işlemleri yoluyla Merkez Bankasından efektif temin edebileceklerdir.

Piyasa derinliği ve fiyat oluşumları yakından takip edilecektir. Gerekli görülmesi halinde, finansal istikrarı korumaya yönelik ihtiyaç duyulacak tüm önlemler alınacaktır.

Analistler Merkez Bankası'nın bu hamlelerini 'MB olası bir panik halinde ve likidite ihtiyacı duyulduğu anda 'gerek euro gerek dolar gerekse Türk Lirası'nda bankaların ihtiyaç duyduğu tüm parayı karşılayacağım' diyor. 'Ben parayı sizin hizmetinize sunacağım' diyerek piyasalara güvence verdi' şeklinde yorumladı.

TCMB, Business HT, Dünya ve HT