IŞİD Girdi, Borsa Sert Kayıpta
Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) ve diğer İslamcı militan grupların ülkenin ikinci büyük kenti Musul'da kontrolü ve kentteki Türk konsolosluğunu ele geçirmesiyle Irak kaynaklı jeopolitik risklerin artmasıyla Borsa İstanbul'da düşüş yüzde 3'ü aşarken, kayıplar bölgede iş yapan şirket hisselerinde yoğunlaştı.
BIST-100 endeksi ilk seansta 82,000 direncine yaklaşırken, geçen yıl 3 Haziran'dan bu yana en yüksek gün içi düzeyi gördü. Endeks, Irak'la ilgili haberler sonrasında 78,998.59 puana kadar gerilerken, TSİ 1536'da yüzde 2.65 kayıpla 79,505.97 puandan işlem görüyordu.
Irak'ın kuzey kentlerine beş gün önce taarruz başlatan IŞİD ve diğer İslamcı militan gruplar, dün ülkenin ikinci büyük kenti Musul'da kontrolü ele geçirdi.
Bugün ise Türkiye'nin Musul konsolosluğu bir grup militan tarafından ele geçirildi. Reuters'a bilgi veren hükümet kaynakları personelin durumu hakkında bilgi alınmaya çalışıldığını belirtti.
Garanti Yatırım Araştırma Yönetmeni Özgür Yurtdaşseven, 'Irak'taki gelişmelerin Türk konsolosluğuna sıçradığı yönündeki haberler BIST'te satış baskısını öngörümüzün üzerine taşıdı... Bu konuda netleşme sağlanana kadar volatil ortam etkisini sürdürebilir' dedi.
TEB Yatırım Stratejisti Işık Ökte, 'Yatırımcılar açısından dolar bazında üç ayda yüzde 35 yükselen bir piyasada kâr realizasyonu nedeni olarak ortaya çıkan bugünkü Irak olaylarının yukarı trendin devamını keseceği düşüncesinde değilim. Kısa vadede 78,000 seviyesine çekilişi alım fırsatı değerlendirmenin doğru olduğunu düşünüyorum' dedi.
Ökte, TCMB faiz indirimlerinin gelecek üç toplantıda devam edeceği ve Avrupa Merkez Bankası tahvil alım programı 'havucunun' masada kaldığı ortamda Irak olaylarının etkisinin alım fırsatı olarak görülebileceğini kaydetti.
BÖLGEDE İŞ YAPAN ŞİRKETLER KAYIPTA
Irak'ta iş yapan ve BIST'te işlem gören şirket hisselerinde satışlar kuvvetlendi. Irak'taki faaliyetleri 1 milyar dolar ile toplam iş portföyünün yaklaşık yüzde 34'ünü oluşturan Enka İnşaat, en çok etkilenen hisse olarak öne çıkarken, yüzde 6.77 düşüşle 5.65 liradan işlem görüyor.
Reuters'ın sorusunu yanıtlayan Enka İnşaat Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Geçek, şirketin projelerinin Kuzey'de olduğunu ve şirketi direk ilgilendiren olumsuz bir durum bulunmadığını söyledi.
Ata Yatırım Araştırma Müdür Yardımcısı Erdem Kaylı, 'Enka'nın Erbil'de iki, Süleymaniye ve Dohuk'ta da birer tane olmak üzere bölgede dört projesi var. Bunların hepsi Kuzey Irak bölgesel yönetimini kapsayan projeler ve çatışmanın olduğu bölgede değiller. Ancak, Kürt bölgesine ilerleyen aşamada çatışmanın yayılabileceği şeklinde bir algı var. Yayılma olasılığı bir risk, onun için de hisseye satış geliyor' dedi.
Petrolünün bir kısmını Irak'tan tedarik eden Tüpraş hisseleri yüzde 3.51 kayıpla 50.80 lira seviyesinde.
Tüpraş'ın 2013 yılında ham petrolünün yüzde 16'sını Kerkük'ten, yüzde 17'sini Basra'dan tedarik ettiğini söyleyen Kaylı, 'Ancak Tüpraş'ın çok yaygın ham petrol tedarik portföyü var ve bölgede doğabilecek kaybını, diğer bölgelerden karşılayabilir. Bu nedenle gelişmeler hissede sınırlı rahatsızlık yaratabilir' dedi.
ÇİMENTO ŞİRKETLERİNİ ETKİLEYEBİLİR
Analistler, Türk çimento sektörünün en büyük ikinci pazarı olan Irak'taki kargaşanın sektör hisseleri için risk oluşturduğunu belirtiyor.
Musul'daki çatışmaların Türk çimento ihracatçı şirketlerini etkileyebileceğini öngören İş Yatırım Araştırma Müdürü Emre Sezan, 'Irak yüzde 17 pay ile Türkiye'nin ikinci büyük çimento ihracat pazarı. Mardin Çimento'nun Irak'a ihracat oranı yüzde 30 seviyesinde bulunuyor. Şirket yönetimi, Irak ihracatlarında önemli yavaşlama beklemiyor çünkü ihracatın büyük kısmı ülkenin Kuzey'ine gidiyor. Hisse için hafif negatif' değerlendirmesini yaptı.
Mardin Çimento hisseleri yüzde 1.61 düşüşle 4.89 liradan işlem görüyordu. Adana Çimento hisseleri ise yüzde 3.08 düşüşle 4.40 lirada seyrediyordu.
Limak Çimento Grup Başkanı Gültekin Aksüyek, 'Eğer IŞID Kuzey Irak ile bir çatışmaya girmezse ve Kuzey Irak'taki yatırımlarda bir azalma meydana gelmezse birim ihracatımızda bir azalma veya olumsuz etkilenme olacağını sanmıyorum. İhracatımız genellikle Zaho, Dohuk, Erbil ve Süleymaniye kentlerine. Türkiye'den Kipaş, Sanko, Oyak ve bizim bu bölgelere ihracatımız var' dedi.
Aksüyek, Limak olarak son 4-5 yıldan bu yana Türkiye'deki iç talebin artması nedeniyle Irak'a ihracatlarını yıllık 2 milyon tondan 400,000-500,000 tona kadar düşürdüklerine dikkat çekti.
BIST şirketlerinden Coca Cola İçecek'in Kuzey ve Güney Irak'ta operasyonları bulunurken, 2013 yılı sonu itibariyle şirketin konsolide satış hacminin yüzde 9.2'sini oluşturuyor.
Coca Cola İçecek hisseleri yüzde 2.96 düşüşle 54 liradan işlem görüyordu.
İş Yatırım Analisti Başak Dinçkoç yayınladığı notta, 'Şirkete en büyük katkı Güney Irak operasyonlarından geliyor. Şirketin Musul'da şişeleme tesisi bulunmuyor ve bu kentteki satışlar distribütörler üzerinden gerçekleşirken, Irak pazarı şirketin gelirlerinde küçük bir paya sahip. Şirket kargaşanın birkaç hafta içinde normalleşmeye başlayacağına inanıyor' dedi.
CNN Türk
