17 Bilinmeyen ile Leonardo Da Vinci'nin Zamanının Çok Ötesinde Bir İnsan Olduğunun Kanıtı
Herkesin hayatta bir idolü vardır; peşin sıra gitmek istediği, yetenek ve becerilerine saygı duyduğu. Benim için de bu kişi Leonardo Da Vinci’dir. Sadece döneminin değil, insanlık tarihinin belki de en büyük dehalarından.
Onun hakkında o kadar çok enteresan ve ilgi çeken ayrıntı var ki gelin hep bu bilgilere birlikte bakalım.
1. Ateşi evrendeki en büyük güç saymıştır ve asıl adı Lionardo’dur.
İsmi hecelere ayrıldığında her hece ateş anlamına gelir. Şöyle ki: li-on-nar-do. ‘Lion’ ateş grubunun burcu, ‘Nar’ Arapça'da ateş, ‘od' da yine Eski Türkçe’de ateş anlamındadır.
2. Da Vinci’nin ölümünden sonra insanlara kalan belki de en önemli hatıraları meşhur not defterlerinde saklıdır.
Enteresan olan ise notlarını sağdan sola ve tersten yazması. Bu da notlarını ancak aynayla okunabilir hale getirmiştir. Bu konudaki bir iddia solak olduğu için bu şekilde yazmayı tercih etmesidir.
3. Ana rahmindeki bebeklerin resimlerini çizdiği dönemde, Papa'ya şikâyet edilmiş ve üç ceset açtığı anlaşılmıştır.
Daha sonra şehri terk etmek durumunda kalmıştır. Bu çalışmaları ile rahimdeki bebeğin hiç bilinmeyen bilimsel çalışmalarını başlatmıştır.
4. Kadavraları parçalayarak insan anatomisi üzerinde de çalışmalar yapmıştır.
Notlarında 'Sadece damarların nasıl çalıştığının işlevini anlayabilmek için, on tane ceset açmak zorunda kaldım' demiş. Yaşamı boyunca 30'u insan olmak üzere 100'ü aşkın kadavrada yaptığı anatomi çalışmaları sonucunda 779 anatomik çizim gerçekleştirmiştir.
5. Da Vinci anatomi konusunda yapmış olduğu çalışmalar sırasında dikkat çekmemek için genellikle gece çalışmayı tercih edermiş.
6. Mimarlık, suyun nakledilmesi ile ilgili projeleri de vardır.
Ayrıca Milano Düküne yazdığı ama gönderilip göndermediği kesinlik kazanmayan mektupta; savaş makinaları, saldırı ve savunma araçları, düşmanı kovalamak ya da kaçmak gerektiğinde kullanılabilecek hafifi köprüler, taşınması kolay hava topları, düşman saflarını yok edecek zırhlı araçlar ve alev püskürten aygıtlardan bahsetmiştir.
7. Da Vinci hayatı boyunca gökyüzü ile yakından ilgilenmiştir.
Hatta en büyük isteği uçmaktır fakat maalesef dileğini gerçekleştiremeden ölmüştür. Göğü fethetme düşüncesi onu kuşlar üzerinde araştırma yapmaya iter. Kuşların havada uçarken iki ayrı hareket çizgisi oluşturduklarını gözlemler. Uçak, paraşüt, helikopter ve kanat tasarımı hava alanında yaptığı tasarımlardan sadece bazılarıdır.
8. Büyük deha sadece gökyüzü ile değil aynı zamanda engin sular hakkında da fikirler yürütmüş.
Balıklar gibi insanların da su altında yaşayabileceğine dair düşüncelerden yola çıkarak ilk denizaltı projelerini geliştirmiştir.
9. Çıktığı bir yolculuk esnasında bir dizi ayrıntılı harita da hazırlamıştır.
Çizdiği İmola kenti planı, Toscana, Emilia ve Romagna'nın fiziksel haritaları öylesine ayrıntılıdır ki; günümüz teknolojisi ile hazırlanmış görüntülere neredeyse eştir.
10. Da Vinci yaya ve taşıt trafiğini ayırmayı teklif eden ilk kişidir.
11. Da Vinci sadece kendi döneminin dikkatini çekmemiştir. Ölümünden 500 yıl sonra Parapsikolojinin yaratıcısı Sigmund Freud onun hakkında şöyle diyecektir:
“Hakikaten büyük Leonardo, yaşamı boyunca birden çok açıdan çocuk kaldı; aslında tüm büyük adamların çocukluklarının bir bölümünü saklı tutabildikleri de söylenebilir. O da yetişkin olduğunda bile oynamayı sürdürdü ve bu da onun çağdaşlarına çoğu kez garip ve anlaşılmaz görünmesinin bir başka nedeniydi.”
12. Leonardo Da Vinci’nin yaşamı boyunca insanlığa bıraktığı gizem dolu çok şey olsa da ölümüne dek yanından ayırmadığı, her gittiği yere beraberinde götürdüğü ve ölümünden günümüze onun sembolü olan Mona Lisa tablosu sanıyorum ki içlerinde en dikkat çekeni.
Zihinlerdeki ilk soru işareti tablodaki şahsın kim olduğudur. Bu konuda hâlâ tartışılmakta olup, esrarengiz Mona Lisa’nın kimliği ya da edinilebilecek bir bilgi konusunda bilimsel çalışmalar devam etmektedir.
Leonardo’nun bu eserinde figürün arkasında uzanan manzaranın gittikçe soluklaşması, buğulu bir ton alması, üstadın bir buluşudur. Böylece o zamana kadar yalnızca çizgi perspektifiyle sağlanan derinlik, Leonardo’nun “sfumato” diye tanımladığı bu yeni buluşla, diğer eserlerine de daha inandırıcı bir boyut kazandırmış olup sanat camiasında bir ilke imza atmıştır.
13. Da Vinci hakkında bu kadar yazdıktan sonra Marco Vitruvius’dan bahsetmemek olmazdı. Nasıl ki şu an bizler Da Vinci’yi kendimize örnek alıyorsak, Da Vinci’nin çalışmalarını incelediğimizde de Vitruvius etkisinden bahsetmeden geçemeyiz.
Vitruvius, insan bedeninin sahip olduğu ideal bir orantıdan bahsetmiş ve ayrıca, sanattan anlamak için onun doğasına inilmesi gerektiğini savunarak, doğadaki uyum ile sanat eserlerinin kalıcılığı arasında ilişki kurmuştur. İnsan vücudunun ideal oranı Altın Oran’ın, Leonardo’nun birçok çalışmasında önemli bir yeri vardır. İnsan vücudu ve evren arasında anatomik bir bağ kuran Leonardo’nun yukarıdaki eskizinde, karenin “maddesel” varlığı, dairenin ise “ruhsal” varlığı sembolize ettiği, bir nevi insanoğlunun farklı iki yönünü çizimine yansıttığı gibi görüşler öne sürülmektedir.
14. Leonardo da Vinci, Haliç’e köprü yapma isteğini bir mektupla II. Beyazıt’a iletmişti.
Rönesans döneminin büyük mühendisi, tasarımcısı, anatomisti, ressamı, heykeltıraşı ve bilim insanı Leonardo da Vinci’nin tasarım dünyası İtalya ile sınırlı değildi. Yeteneklerine ve tutkularına uygun düşen bir yaratıcı etkinliğin nerede ve kim için olacağının onun açısından önemi yoktu. Onun etkinlik alanı tüm dünya, yararlı olmak istediği ise tüm insanlıktı.
Osmanlı padişahı II. Beyazıt (1447-1512), Haliç üzerinde yolcuların geçmesine ve eşya nakline mahsus bir köprü yaptırmak istiyordu. II. Beyazıt bu tasarısı için bazı uzmanların fikirlerini almıştı. Bu soruşturmanın ve köprü projesi fikrinin Leonardo’ya kadar ulaşmış olduğu, uzun yıllar sonra bulunan bir belgeden anlaşılmaktadır. Bu belge, Leonardo’nun II. Beyazıt’a yazdığı bir mektubun Topkapı Sarayı arşivinde bulunan çevirisidir. Bu mektubunda Leonardo, çarkları rüzgârla dönen bir değirmenden ve gemilerin suyunu boşaltmaya yarayan bir tulumbadan söz ettikten sonra asıl konuya geçmekte ve Galata ile İstanbul arasında kurulacak köprüden bahsetmektedir.
II. Beyazıt’ın arzusuna ve bazı girişimlere rağmen İstanbul ile Galata arasında bir köprü kurulamadı ve Istanbullular 1836 yılına kadar şehrin bu iki yakası arasında kayıkla gidip geldiler.
15. "Engeller beni durduramaz. Her engel, beni daha iyiye doğru kaçınılmaz bir değişime doğru iter. Gözünü bir yıldıza dikmiş kişi, kararını değiştirmez."
16. "İyi geçirilmiş bir günün, mutlu bir uyku getirmesi gibi; iyi yaşanmış bir hayat da mutlu bir ölüm getirir."
17. Da Vinci 2 Mayıs 1519'da Cloux Şatosu'nda ölür. Ve son sözü: "Çalışmalarım olması gereken kaliteye erişmediği için tanrıyı ve insanlığı gücendirdim."
Yaşadığı dönemin şartlarının çok çok üstünde olan beceri ve yeteneklerine; insanlığa hediye ettiği icat ve eserlerine rağmen çalışmalarını halen yetersiz görebilecek kadar da mütevazı bir insan.
