Teos Antik Kenti'ndeki 1800 Yaşındaki Anne: İzmir’in Umay Nine Ağacı
İzmir’de bulunan antik liman kenti Teos’da geçmişin görkemli hikayelerini hala bize fısıldıyor. Taş yolları, yüzyıllar içinde aşınmış antik surları ve tepede yükselen akropolü deniz ticareti, sanat ve felsefeyle büyüyüp gelişen bir medeniyetin en büyük tanıkları… İnsan yapımı bu kalıntıların ortasında ise doğanın ve yaşam döngüsünün sessiz bir bekçisi bulunmakta: Orta Asya ve Anadolu mitolojisinin en köklü figürlerinden biri olan Umay Nine’nin adıyla anılan, yaklaşık 1800 yaşındaki zeytin ağacını gelin birlikte öğrenelim.
Kimdir Umay Nine?
Umay Ana veya Umay Nine, anıtlarda bahsedilen Türk mitolojisinde anne, koruyucu ve doğurganlık gibi çok temel kavramların gözle görülür halidir. Kadınları hamileliklerinden itibaren, çocuklarını büyürken koruyup kollayan bu tanrıça, doğa ile insan arasındaki kutsal bağı olarak kabul edilir. Çeşitli kültürlerde ağaç, kuş, çiçek ve güneş sembolleriyle de Umay Ana ifade edilir.
2. Ağaçlar ile Annelik arasındaki ebedi bağ
Türk mitolojisinde sık sık yüce anlamlar yüklenen ağaçlar, annelik olgusuyla bağdaştırılmıştır. Dünyanın her yerinde baharda kendini yenileyen ağaçlar gibi insanlarda yaşam döngüsü de kadınlar üzerinden bu şekilde devam ettiğine inanılır. Zeytin ağacının gümüşi yeşil yapraklarıyla zorlu çevre koşullarına dayanmaları yüzyıllardır barış, erdem ve uzun ömrün sembolü olarak bilinir.
Umay Nine Ağacı’nın da göğe uzanan budaklı dalları ve yüzyıllardır varlığıyla bu tabiatın ve bağın güçlü bir sembolüne dönüşmüştür. Kadim bir geçmişin izlerini taşıyan ve kuraklık, fırtına ve yakıcı güneş gibi koşulları atlatan dayanıklı Umay Nine Ağacı bize ve doğaya meyvelerini her sene vermeyi sürdürmeye devam etmekte.
Umay Ninenin yıllardır toprağın içinde bulunan ve daha da inmeye devam eden güçlü kökleri doğa ile sonsuz bir bağ kurmaya devam ederken dalları da gölgesinde soluklanıp huzur bulan nice neslin hikayelerini hafızasında barındırmaya devam ediyor.
3. Umay Nine’nin yıllara meydan okuyan bilgeliği
'Umay' adı ilk olarak Orhun Yazıtları ve Dîvânu Lugâti't-Türk gibi eski Türk metinlerinde görülmüştür ve bu metinler Umay Ananın önemini vurgulanmaktadır. Türk boylarının inanç sistemleri adının sürekli geçmesi bu anlatıyı güçlendirir. Örneğin, Sagaylar, Umay Nine'ye analık niteliği bahsederken diğer Türk toplulukları onun doğum sırasında kadınlara destek olduğuna inanır.
Umay Nine günümüzde de hala önemini korur. Teos Örenyeri’ndeki zeytin ağacı, pek çok ziyaretçi için güçlü bir cesaret, destek ve huzur kaynağı aynı zamanda çocuk bekleyen anne adayları için sarsılmaz anne sevgisini ve koruyuculuğunu somut halidir.
Umay ile doğa arasındaki bu bağlantının tek bir Umay Nine figüründen ibaret değil elbet… Türk mitolojisindeki Umay anlatısında bir ikililik bulunmakta: Umay yaşamı ve iyiliği, Kara Umay ise ölümü ve karanlığı temsil eder. Bu iki Umay figürleri bize hayatın döngüsel doğasını, yani doğum ve ölümün, aynı madalyonun iki yüzü olduğu bizlere gösterir. Yüzyıllardır süregelen insanlık tarihine tanık olmuş bu kadim anlatı ve onun sessiz temsilcisi Umay Ana bize doğanın aslında armağanı olarak da düşünebiliriz. Doğanın bize armağanı olan bu güzellikleri koruyarak gelecek nesillerin de onlar karşısında bizimle aynı şekilde hayranlık, merak ve güvenlik duygusunu deneyimlemesi çok önemli.
4. Umay Nine nerede?
Keşfedilmeyi bekleyen bir hazine olan Teos Örenyeri’nde dimdik duran Umay Nine Ağacı, bu sonsuz döngünün dokunaklı ve güçlü bir bekçisi… Umay Nine Ağacı, zengin tarihini ve beslendiği mitolojiyi paylaşmak için ziyaretinizi bekliyor. Dallarının altında dururken tarihin ağırlığını, doğanın gücünü ve Tabiat Ana’nın sarsılmaz varlığını hissetmek için Teos Antik Kenti sizleri bekliyor.
Dikkatinizi çekebilir;
Yorum Yazın