Tarihteki Önemli Yatırımlara Göz Atıyoruz: Bilim Dünyasının En Büyük Deneylerinden CERN’ün Maliyeti Ne Kadar?
Tarihteki ve bilim dünyasındaki en önemli yatırımlardan biri olan araştırma enstitüsü CERN'ü ve maliyetini inceliyoruz, gelin birlikte keşfedelim!
Evrenin temel yapısını anlama fikriyle kurulumuna karar verilen CERN dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuvarını yöneten araştırma kuruluşudur.
CERN tek bir binadan değil yüzlerce binadan oluşmaktadır ve içerisinde yaklaşık 30000 personel çalışmaktadır.
Cenevre, İsviçre yakınlarında yer alan CERN merkezinin Fransa'da da binaları bulunuyor.
Aslında CERN zaman içerisinde tesise ekledikleri ile daha geniş bir etki alanına yayıldı. İlk olarak inşa için İsviçre'de çalışırken teorik çalışmalar Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da gerçekleşti.
1954 yılında kurulan CERN, dünyanın en güçlü hızlandırıcısı olan Proton Synchrotron'u 1957 yılında faaliyeti geçirdi.
Bu hızlandırıcı deneylerin alt yapısını oluşturuyordu ve bu oldukça büyük bir önem taşıyordu.
1974'te Süper Proton Senkrotron Tüneli için kazı yapıldı ve yüzeyin 40 metre derinliğinde 7 kilometrelik bir tüneli kazıldı.
İlk proton ışını 1971 yılında, ilk proton-antiproton çarpışmaları ise 1981 yılında gerçekleşti. Bu tüneldeki çalışmaların ardından CERN W ve Z parçacıklarının keşfini açıkladı.
Ardından 1983 yılında Avrupa'nın en büyük projelerinden biri olan LEP Tüneli için kazı çalışmaları başladı.
LEP ile elektron ve pozitron çarpışmaları incelenerek önemli bilimsel sonuçlara ulaşıldı.
Ardından CERN'in en büyük projesi olan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı yani LHC inşa edildi.
2008 yılında tamamlanarak faaliyete geçen LHC CERN'in geniş çaplı bilimsel araştırmalarına ev sahipliği yapacak bir tesis olarak tasarlandı ve sonrasında pek çok önemli keşfe ev sahipliği yaptı.
Dünyanın en büyük süper iletken iknası olan LHC güçlü bir manyetik alan sağlamaktadır.
Ve şu anda CERN'in en son üyesi olarak devam eden LHC aynı zamanda dünyanın en büyük ve en güçlü parçacık hızlandırıcısı olarak konumlanıyor.
LHC'nin inşası yaklaşık 10 yıl sürdü ve toplam maliyeti 4,75 milyar dolar olarak hesaplandı.
Almanya, Birleşik Krallık, İtalya, Fransa ve İspanya gibi CERN üyesi olan ülkelerin yıllık bütçesinin yüzde 70'inden biraz fazlasıyla bu program finanse ediliyor.
CERN için toplam maliyeti net olarak söylemek zordur çünkü projelere göre değişmektedir. Yine de devam eden maliyetleri yıllık olarak 13 milyar doların üzerinde olarak hesaplanmıştır.
Avrupa'daki birçok ülkenin katkılarıyla inşa edilen CERN, geniş kapsamlı ve çok uluslu bir proje olarak karşımıza çıkmaktadır.
Yorum Yazın