Tarih Defterinden Silinen İmparatorluklar: Afrika Kıtasına Hükmeden Birbirinden İhtişamlı 13 Medeniyet
Afrika'nın derinliklerinde kaybolmuş büyük imparatorluklar ve tarihin tozlu sayfalarında gizlenen epik destanlar. Altınla süslü Kuş, taşlara işlenen Zimbabwe ve ihtişamlı Gana İmparatorluğu... Bu unutulmuş güçler, geçmişin izlerini sürerek yeniden keşfedilmeyi bekliyor. İçeriğimizde, Afrika'nın unutulan imparatorluklarının gizemli dünyasına adım atın ve kaybolan medeniyetlerin muhteşem mirasına tanık olun.
Başlıyoruz...👇
Kaynak: WHA
1. Zimbabve İmparatorluğu (1220-1450):
Güney Afrika'da bulunan Zimbabwe İmparatorluğu, bugünkü Zimbabve,
Mozambik ve Güney Afrika'nın bazı bölgelerini kapsıyordu. Büyük Zimbabwe adıverilen bir şehir merkezi, imparatorluğun başkentiydi. İmparatorluk, altın ve ticaret üzerinde kontrol sağlamıştı ve görkemli taş yapılarıyla ünlüydü. Zimbabve'nin kuzey bölgelerinde bulunan Mupata Krallığı kaynaklarını geliştirmiş ve bölgede güç kazanmış. Bu durum Zimbabve İmparatorluğu'nun terk edilip yok olmasına neden olmuş.
2. Kanem İmparatorluğu (700-1380):
Kanem, Sahra Çölü'nün güneyinde, bugünkü Çad Gölü havzasında yer alan bir
imparatorluk. Kanem İmparatorluğu, Sahra ticaret yolları üzerinde bulunuyordu ve Trans-Sahra ticaretinde önemli bir rol oynadı. İmparatorluk, yaklaşık olarak 700 yıl boyunca bölgedeki hakimiyetini sürdürmüş ve bir süre sonra da islamiyeti benimsemiş. Fransızların çevre bölgelerdeki hakimiyeti artarken, Kanem İmparatorluğu da yok olmaya başladı.
3. Sokoto Halifeliği (1804-1903):
Günümüze yakın bir dönemde yıkılan bir imparatorluk: Sokoto Halifeliği. Batı Afrika'da yer alan Sokoto Halifeliği, günümüzde Nijerya, Nijer ve Kamerun bölgelerini kapsayan bir İslam devletiydi. Halifelik, Fulani lideri Usman dan Fodio tarafından kuruldu. İslam'ın yayılmasını teşvik etti ve büyük bir etki alanına sahipti. Sokoto Halifeliği, 1800'lü yılların sonlarına doğru yaşanan yoğun kral değişimi neticesinde yönetim sorunları yaşadı ve yıkıldı.
4. Ashanti İmparatorluğu (1680-1896):
Gana'da bulunan Ashanti İmparatorluğu, Batı Afrika'nın önemli bir gücüydü. Altın ticaretinde etkili olan imparatorluk, Avrupalı sömürgecilerle savaşlar sonucu ciddi hasarlar almış ve sonunda yok olmaya mahkum oldu. Ashanti İmparatorluğu, döneminde oldukça güçlü bir orduya ve önemli kültürel birikimlere sahip olduğunu söylemek gerekir.
5. Dahomey Krallığı (1696-1894):
Bugünkü Benin'in güneyinde yer alan Dahomey Krallığı, Güney Batı Afrika'da etkili olan bir büyük bir krallık olduğunu söylemeliyiz. Amazonlar olarak bilinen kadın savaşçılarıyla tanınıyorlar. Dahomey Krallığı, birçok kitaba ve filme konu olan Dahomey kadınları ve savaş stratejileriyle, Afrika için ne kadar önemli bir krallık olduğunu bize gösteriyor. Krallık, İngilizlerle çatışmalara girdiğinde son derece büyük hasar almış ve 19. yüzyılda sonlarını getiren Fransızlar tarafından sömürgeleştirilmiş.
6. Kuş İmparatorluğu (MÖ 785-MS 350):
Kuş (Kuşit) İmparatorluğu, Güney Mısır ve Sudan'ın bugünkü bölgelerinde yer alan antik bir imparatorluk. Kuzey Sudan'daki Meroe, Kuş İmparatorluğu'nun başkentiydi ve Nubya hâkimiyeti altında güçlü bir krallık kurmuştu. Mısır'ın 25. hanedan döneminde Mısır'ın bir kısmını yöneten Kuş İmparatorluğu, altın ve demir gibi ihracat mallarıyla dönemin önemli ekonomik gücüydü. Mısır yönetimiyle güçlü siyasi, kültürel ve ekonomik ilişkileri olan imparatorluk, önüne geçemediği iç karışıklıklar sebebiyle yok oldu.
7. Gana İmparatorluğu (300-1200):
Gana İmparatorluğu, Batı Afrika'da bulunan ve günümüzde Mali, Senegal ve Gambiya bölgelerine denk gelen bir imparatorluktur. Altın ve tuz ticareti üzerinde büyük bir etkiye sahip olan imparatorluk, Trans-Sahra ticaret yolunda önemli bir durak olduğu biliniyor. Altın, tuz ve fildişi gibi mallar Gana İmparatorluğu'nun bölgede ciddi anlamada zenginleşmesine yol açmış. Büyüyen bir zenginlik haline gelen Gana İmparatorluğu, 1200'lü yıllarda yavaş yavaş bölgesel bölünmeler yaşamış ve yok olmuş.
8. Aksum İmparatorluğu (100-960):
Aksum, Güney Kızıldeniz bölgesinde yer alan bir imparatorluk. Aksum İmparatorluğu, önemli bir deniz ticaret merkezi olmasının yanında Roma İmparatorluğu ile ticari ilişkileriyle de biliniyor. Dönemin yazıtlarından öğrenilen bilgilere göre Aksum Krallığı; Pers, Roma ve Çin'den sonra dünyanın en büyük dördüncü büyük gücü olarak tanımlanmış. Aynı zamanda Hristiyan krallık olarak da biliniyorlar. İsa'nın Havarisi Azize Büyük Konstantin'in annesi olan Azize Helena'nın memleketi olarak kabul ediliyor.
9. Mali İmparatorluğu (1230-1670):
Mali İmparatorluğu, Batı Afrika'da yer alan ve günümüzde Mali'nin sınırlarına denk gelen bir imparatorluktur. Mali İmparatorluğu, Timbuktu, Gao ve Djenné gibi zengin ticaret merkezlerine sahipti ve Trans-Sahra ticaret yolları üzerinde yer aldı. Ünlü hükümdarı Mansa Musa döneminde, Afrika'nın en zengin imparatorluklarından biri olarak biliniyordu. Mali İmparatorluğu'nun yıkılışı, hükümdarın başarısız fetihlerinin ardından, düşmanları tarafından başkentin işgaliyle gerçekleşmiş.
10. Songhay İmparatorluğu (1430-1591):
Songhay İmparatorluğu Bugünkü Burkina Faso, Nijer ve Mali devletlerinin bulunduğu bölgeye hüükmetmiş. Sahra Çölü'nün güneyinde ve Nijer Nehri boyunca geniş bir alana yayılmışlar. Önceden Gao Krallığı olarak bilinen bölge, 1493 yılında Shongai hanedanının kralları hüküm sürmeye başladığı için Songhai İmparatorluğu adını almıştır. İmparatorluk, hükümdarları Askia Muhammad Ture döneminde en geniş sınırlarına ulaşmış ve önemli bir ticaret ve kültür merkezi haline gelmiş. Songhayy İmpratorluğu, 1591 yılında başlayan Fas Krallığı'nın saldırıları neticesinde 1593'te fethedilerek yok olmuştur.
11. Etiyopya İmparatorluğu (1137-1974):
Etiyopya İmparatorluğu, Doğu Afrika'da yer alan ve günümüzde Etiyopya ve Eritre'yi içine alan bir imparatorluktur. Etiyopya, Haile Selassie gibi ünlü hükümdarlarıyla tanınır. Bu imparatorluk, Hristiyanlıkla erken dönemden itibaren ilişkilendirilmiş ve bazen 'Hristiyan Afrika'nın İmparatorluğu' olarak anılmıştır. Etiyopya, 1974 yılında monarşinin kaldırılması neticesinde imparatorluk dönemini sonlandırmıştır.
12. Benin İmparatorluğu (1180-1897):
Benin İmparatorluğu, bugünkü Nijerya'nın güneyinde yer alıyordu.
Güçlü bir sanat ve kültür geleneğine sahip olan Benin İmparatorluğu, bronz
işçiliği ve heykelcilik alanında ünlüydü. İmparatorluk, Avrupalı kolonizatörlerin etkisiyle 19. yüzyılda zayıflamış ve sonunda 1897'de İngilizler tarafından fethedilmiştir.
13. Kartaca İmparatorluğu (MÖ 814-MÖ 146):
Kartaca, antik dönem Afrika'nın hem konumu hem de ekonomik gücü itibariyle en önemli imparatorluğudur. Bugünkü Tunus'ta bulunan ve Akdeniz bölgesine egemen haline gelmiş bu imparatorluk, yaşamına MÖ 7. yy'da bir şehir devleti olarak başlamış. Deniz komşusu olan Roma İmparatorluğu'yla ciddi mücadele veren Kartaca, MÖ.246 yılından 146'ya kadar süren Pön Savaşları sonucunda Roma tarafından ele geçirilmişdir.
Yorum Yazın