Saddam Hüseyin İçin Sonun Başlangıcı- Birinci Körfez Savaşı'nın 33. Yılında Bölgeye Etkilerini Derledik
33 yıl önce bugünlerde Saddam Hüseyin liderliğindeki Irak, Kuveyt'i işgal etti. Bu olayın sonucunda, Amerika Birleşik Devletleri, Çöl Fırtınası ismini verdikleri bir harekatla Irak'ta Saddam Hüseyin rejimine karşı savaş başlattı. ABD'nin bölgeye yerleşmesini sağlayan bu savaşın Türkiye'yi de doğrudan etkileyen önemli sonuçları oldu. Körfez Savaşı olarak da literatüre geçen bu savaşın sonunda ABD uzun yıllar bölgeden çıkamadı ve 2003 yılında Saddam Hüseyin rejimini devirmek için ikinci kez Irak'a harekat düzenledi.
Öyleyse gelin, ilk zamanlarda müttefik olan Saddam Hüseyin Rejimi ile ABD'nin, dengeleri değiştiren bir savaşla sonuçlanan ilişkilerini hatırlayalım...
20. Yüzyılın Ortadoğu'sunda uzun yıllar hüküm süren en etkili liderlerden olan Saddam Hüseyin'in idamına giden uzun yolculuk aslında 1990'ların hemen başında başladı.
Irak, soğuk savaş boyunca Sovyetler Birliği'nin bir müttefikiydi. Bundan dolayı ABD ile Irak arasında uzun yıllar boyunca anlaşmazlıklar oluştu. İran'daki İslam Devrimi ise ABD ile Irak'ı yakınlaştırdı. İran-Irak savaşında ABD sürekli olarak Irak'a silah yardımları yaptı. Savaşın sonunda kazanan olmasa da, Irak'ın elinde büyük bir silah stoku birikmişti ve Irak Lideri Saddam Hüseyin, bu askeri gücünü komşu ülke Kuveyt'i işgal ederek kullandı. Irak tankları 2 Ağustos'ta sınırı geçerek Kuveyt'e girdi. Bu bölgede yeni bir savaşın başlaması demekti.
Irak'ın Kuveyt'i işgali ABD'yi harekete geçirdi. Bunun sonucu olarak II. Dünya Savaşı'ndan sonraki en geniş çaplı askeri koalisyon gücü ortaya çıktı.
Asıl ağırlığını ABD'nin oluşturduğu koalisyon güçleri; Birleşik Krallık, Fransa, Suriye, Mısır ve Suudi Arabistan askerlerinden oluşuyordu. Suudi Arabistan savaşın 60 milyar ABD Doları tutan maliyetinin 36 milyarlık kısmını tek başına karşıladı. Harekât, 17 Ocak 1991'de Irak güçlerini Kuveyt'ten çıkartmak için yapılan hava bombardımanıyla başladı. Bunu 24 Şubat'taki kara harekâtı izledi. Harekât sonunda Irak'ı Kuveyt'ten çıkaran koalisyon güçleri mutlak bir zafer elde etti. Kuveyt'in kurtarılmasıyla beraber, kara harekâtının başlamasından 100 saat sonra ateşkes ilan edildi.
Çöl Fırtınası denilen harekat, Saddam Rejimi tamamen yok etmekten ziyade zayıflatma amacı taşıyordu. Bu süreçte Irak güçleri de büyük bir direnç gösterdi.
Koalisyon güçleri, Irak'ın askeri gücünü kırmak ve Saddam'ı güçsüz bir duruma düşürmek için çok şiddetli bombardımanlar gerçekleştirdiler. Savaşın ilk günlerinde bir milyon kişilik ordusuyla asla teslim olmayacaklarını ifade eden Saddam, kısa zaman içinde ateşkes istemek zorunda kaldı. Ateşkes sonucunda Irak, Kuveyt'ten çekilmeyi kabul etti. Yeni saldırılar yapmayacağına dair Birleşmiş Milletler'e güvence verdi.
Körfez Savaşı sırasında Turgut Özal'ın Cumhurbaşkanı olduğu Türkiye, ABD ve müttefiklerine güçlü bir destek verdi. Irak'ı bombalayan uçaklar İncirlik Hava Üssü'nden havalandı.
Türkiye aynı zamanda, Irak sınırına asker kaydırarak, Saddam Hüseyin'in Türkiye'den gelecek tehditleri düşünerek Kuveyt'teki birliklerini azaltmasını sağladı. Türkiye bölgeye asker göndermeyi ise kabul etmeyerek Irak'a saldıran güçlere doğrudan askeri bir katılım gerçekleştirmedi. Bu süreçte diken üstünde olan Türkiye'de, Saddam'ın füze saldırılarından duyulan endişe sebebiyle sınır bölgelerinde güvenlik tedbirleri alındı.
Savaşı kaybeden ve Kuveyt'ten çekilmek zorunda kalan Saddam, hırsını ise ülkede ayaklanan ve koalisyon güçlerine destek veren Kürtlerden çıkardı.
Irak'ın kuzeyinde Saddam güçlerinin saldırılarına uğrayan Kürtler, Türkiye sınırına yığıldı. Türkiye'nin sınır kapılarını açmasıyla, Türkiye'ye 1 milyonun üstünde Kürt giriş yaptı. Bu Kürtlerin yerleştirildiği Güneydoğu Anadolu'da nüfus patlaması oldu, yeni şehirler kuruldu. Türkiye'nin demografik yapısı ilk kez büyük bir değişime uğradı.
Körfez Savaşı'nın en önemli sonuçlarından bir diğeri de bölgede Arap Birliği'nin büyük bir darbe yemesi oldu. Savaşta çok sayıda Arap ülkesinin Irak'a karşı ABD'nin yanında savaşması, Arap Birliği hayallerini yok etti. Bununla birlikte bölgede İran'ın ağırlığı ve gücü arttı.
Saddam Hüseyin ise ülkesinde iktidarını sürdürdü. Dış politikada aldığı darbelerin Irak içinde kendi iktidarını tehdit etmemesi için başında bulunduğu Baas Partisi'nin muhaliflerine karşı baskılarını artırdı. Çok sayıda muhalifini düşman ülkelere casusluk yaptıkları iddiası ve suçlamalarıyla idam ettirdi. Bu süreçte Irak'a yönelik silah ambargoları devam etti.
2000'li yıllar geldiğinde, Saddam Hüseyin Irak'ta iktidarını sürdürüyor, kendisinde nükleer silah bulunduğu iddiaları dış basında sıklıkla dile getiriliyordu. 11 Eylül 2001'de ABD'de ikiz kulelere yapılan saldırılar, bölgeyi kısa zaman içinde yeniden savaş alanına çevirecekti.
El Kaide'yi bitirmek amacıyla ABD, ilk etapta Afganistan'a harekat düzenledi. Bu harekatın ardından bölgeye yeniden yerleşen ABD, gözünü yeniden Irak'a çevirdi. Birinci Körfez Savaşı'nda zayıflayan Saddam Rejimini bu sefer topyekun çökertmek hedefiyle savaş hazırlıkları başladı. ABD, yine tüm dünyada büyük çaplı bir koalisyon oluşturdu. Birleşik Krallık ve ABD'nin öncülüğünde koalisyon güçleri 20 Mart 2003'te Irak'a girdi.
Yaklaşık 1 ay süren şiddetli çatışmaların ardından Irak Ordusu yer yer başarılı direnişler ortaya koysa da Nisan ayında başkent Bağdat düştü.
ABD'li ve koalisyon güçlerinden oluşan birliklerin Bağdat'a girmesiyle Irak'ta Baas Rejimi devrildi. Uzun süre saklanan ve kaçak hayatı yaşayan Saddam, 13 Aralık 2003'te Tikrit yakınlarında bir çiftlik evinde yakalandı. İnsanlığa karşı suçlar, cinayet, işkence, yasa dışı tutuklamalar ile yargılanan devrik Irak lideri, ölüm cezasına mahkum edildi. 30 Aralık 2006'da asılarak idam edildi.
Yorum Yazın