Her Ay Bir Yeni Finansal Bilgi: Temerrüt Faizi Nedir? Hangi Şartlarda Oluşur?
Kredi kartı, harcamalarınız için birçok avantaj sunar. Ancak kredi kartınızı akıllıca kullanmasını bilmelisiniz. Dikkatli kullanmadığınız takdirde, bankaların çeşitli cezaları ile uğraşmak zorunda kalırsınız. Yani kredi kartı borcunuzun tamamını kapatmasanız bile minimum ödeme tutarını yatırmalısınız. Elbette bazen ödemeyi geciktirdiğiniz veya unuttuğunuz zamanlar olabilir. Bankalar böyle durumlarda genellikle faiz alır. Aynı zamanda çeşitli cezalar uygularlar. Bu sebeple, faizlerle ilgili detaylı bilgi sahibi olmanız, bütçenizi profesyonelce yönetmeniz açısından önem teşkil eder. Örneğin, temerrüt faizi bilinmesi gereken önemli kavramlar arasında yer alır. Peki, temerrüt faizi nedir? Hangi şartlarda temerrüt faizi ödemek zorunda kalırsınız?
İşte, temerrüt faizi ile ilgili bilmeniz gereken detaylar.
Temerrüt faizi nedir sorusunun yanıtı ile başlayalım.
Borçlunun borcunu yerine getirmekte gecikmesi durumunda ödenmesi gereken faize temerrüt faizi denir. Temerrüt de zaten herhangi bir sebebe dayanmaksızın borçları ödememekte direnme anlamına geliyor. Bu kavram, gecikme faizi ile karıştırılmaması gerekiyor. Çünkü gecikme faizi, temerrüt faizinden önceki aşamadır. Örneğin, kredi kartı borcunuzu geciktirdiğinizi varsayalım. Ödeme gününüzden sonraki gün gecikme faizi işletilir. Sözleşme ile belirlenen süre aşılıp takip durumu ortaya çıktığında da temerrüt faizi işletilmeye başlanır. Yani temerrüt faizi, gecikme faizine oranla daha yüksek bir ceza tahakkuku.
Temerrüt, sözleşmeye konu olan borçlunun ve alacaklının yükümlülüğünü zamanında yerine getirmemesi durumudur.
Sözleşmeye konu olan hem borçlu hem alacaklı yükümlülüklerini zamanında yerine getirmesi gerekiyor. Örneğin, borçlunun zamanında ve belirtilen usulde borcunu ödememesi temerrüt olur. Aynı zamanda alacaklının sözleşmede belirtilen sorumluluğu zamanında ve usulünde yerine getirmemesi durumuna da temerrüt denir. Basit bir örnek verecek olursak; kredi kullanan bir kişinin taksitlerini ödeyememesi temerrüt olarak tanımlanabilir. Alacaklının temerrüdünde ise, borçlu borçlarını öder. Ancak alacaklı borçlunun borcunu ödediğini kabul etmez.
Temerrüde düşmeniz gelecekte bazı finansal problemlerle karşılaşmanıza neden olabiliyor.
Temerrüde düşülmesi, gelecekte bazı finansal problemler yaşamanıza neden olabiliyor. Çünkü temerrüt halinde kredi notunuz olumsuz etkilenir. Bu da kredi başvurularınızın reddedilmesine yol açar. Dolayısıyla temerrüde düşmemek için çaba harcamalısınız. Yani temerrüde düşmemek için şunlara dikkat etmelisiniz:
Ödemelerinizi zamanında yapın.
Borçlarınızın ve yükümlülüklerinizin tamamını yerine getirin.
Gecikme ihtimali olacak borçlarınızı alıcıya bildirin.
Ödenmeyen borç için yapılandırma talep edin.
Yapılandırılan borcun tamamını zamanında ödeyin.
Temerrüt faiz oranları ekonomik ortamdan etkilenir.
Faiz oranlarını etkileyen birçok faktör var. Enflasyon, döviz kuru ve para arzı temerrüt faiz oranlarını etkileyen faktörlerden bazıları. Ekonomik ortam faiz oranlarının belirlenmesinde önemli bir rol oynar. Ayrıca banka faiz oranları, her ülkenin kendi Merkez Bankası tarafından belirleniyor. Ticari temerrüt faizi oranı 2023'te yıllık %11,75 oldu. Bu oran, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren yürürlüğe girdi.
Temerrüt faizi yasaldır.
Temerrüt faizi kanundan doğan bir borçtur. Yani TBK m. 120, 121 ve 122 hükümlerinde düzenleniyor. Alacaklı tarafından sözleşmede yıllık temerrüt faiz oranının kararlaştırılmadığı zamanlar olabiliyor. Böyle durumlarda, faiz borcunun doğduğu tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre belirleniyor.
Ayrıca temerrüt faizine tekrar temerrüt faizi yürütülemiyor.
Temerrüt faizine tekrar temerrüt faizi yürütülemiyor. Fakat kural olarak anapara faizine temerrüt faizi yürütülmesine engel yok. Yani anapara faizine de tekrar faiz yürütülmesi kural olarak mümkün olmuyor. Ancak kanunda öngörülen istisnai hallerde mümkün olabildiğini söyleyebiliriz.
Temerrüt için ayrıca kusur aranmıyor.
Temerrüt için hem alacaklıda hem borçluda ayrıca kusur aranmıyor. Sadece bahsettiğimiz nedenlerden dolayı temerrüt durumu oluşuyor. Ayrıca temerrüde düşmek; iflas etmek ve borcu hiçbir zaman ödemeyecek durumda olmak demek değildir.
Yorum Yazın