Ecdadımızı Tanıyoruz: Osmanlı Tarihini Başlatan Padişah 'Osman Gazi'
Bütün Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları, Osmanlı Tarihi içerisinden az çok, birkaç detaya vakıflardır. Bunlar bazen bir padişah, bazen bir sadrazam ismi veyahut bir olay olabilir. Biz burada Osmanlı'nın kuruluşuyla alakalı birkaç bilgiyi sizler sunarak, kısaca Osman Bey ile alakalı da bilinmesi gereken önemli bilgileri derlemeye gayret gösterdik.
Osman Bey'in Hükümdarlığı
Erken dönem Osmanlı tarihlerinin neredeyse hepsi Osman Bey'in yaşamını efsanevi bir şekilde tasvir etmektedir. Nitekim verilen soy ağaçları da birçok farklı bilgiyi içermektedir. Biz Osman Bey'in babasının Ertuğrul Gazi olduğunu ve 1257-58 civarında doğduğunu bilmekteyiz. Osman Bey gençlik dönemindeki atik, cesaretli ve savaşçı özellikleriyle ön plana çıkmıştı. Bu sebeple babasının 1281'de vefatından sonra kavmin yönetimini kendisi devraldı.
Kuruluş Dönemi
Ertuğrul Gazi ve takipçileri, ilk zamanlar Bizans'a karşı büyük saldırılarda bulunmamışlardı. Fakat Osman Bey'in fetih ve genişleme politikası Bizans'ı rahatsız etmişti. Nitekim Osmanlı'nın batı kaynaklarında adının duyulması da, Hristiyanlığa karşı bir tehdit olarak algılanmasından sonradır.
Osman Bey'in ilk büyük fetih kalkışması 1286 yılında vuku bulmuştur. Bu mücadelede Osman Bey'in kardeşi Saru-Yatı şehit düşmüştür. 1288 yılında ise Karacahisar Kalesi fethedilerek, burası merkez seçmiştir. 1292 yılında Sakarya Nehri civarına başarılı bir akın yapılarak ganimet elde edildi. Osman Bey'in bu başarılı faaliyetleri düşmanları rahatsız etmekteydi. Amcası Dündar Bey ise düşmanların artmasından endişelendiği için bu fetih politikasına karşı çıkmaktaydı. Osman Bey 1299-1300 yılları civarında, kendisine engel teşkil eden amcasını okla vurarak öldürdü ve böylece Osmanlı Beyliğinin geleceği için ilk kan dökülmüş oldu.
Osmanlı'nın Kuruluşu Hakkındaki Tartışmalar
Osmanlı'nın kuruluşu genel tarih bilgilerinde 1299 olarak öğretilse de, büyük tarihçilerimizden Prof.Dr. Halil İnalcık, kuruluşun 1302 Bafeus Muharebesi olarak kabul edilmesi gerektiğini savunmaktadır. Bunun yanında Osmanlı'nın kuruluş tarihini, Osman Bey'in yönetimi devraldığı 1281'e çekmeyi önerenler de vardır.
Kuruluşu mühim bir hadiseye bağlamak bakımından 1302 tarihi gayet doğru bir seçimdir. Bu tarihten evvel de fetihler ve mücadeleler bulunmaktadır. Fakat esas olarak Osmanlı'nın bir hanedanlık haline gelmesi Bizans karşısında kazandığı 1302 Bafeus Muharebesinden sonra olmuştur. Bu tarihten sonra Osman Bey Anadolu coğrafyasında adını duyurmuş ve gerçek bir lider konumuna gelmiştir. Ayrıca Selçuklu'nun kuruluşu olarak Dandanakan Muharebesini kabul ettiğimiz gibi Osmanlı'nın kuruluşu olarak Bafeus Muharebesini kabul etmek de gayet uygun olacaktır.
Fetihler ve Yükselme Devri
1302 yılındaki Bafeus (Koyunhisar) Muharebesi şüphesiz ki Osman Bey'in kazandığı en mühim zaferlerden birisidir. Koyunhisar adı hem Bursa hem de Yalova'da geçmektedir. Savaşın olduğu bölge Yalova yakınlarındaki Koyunhisar bölgesidir. Osman Bey ve askerleri burada Bizans ordusunu büyük bir hezimete uğratmıştır.
Bu savaşın hemen ardından 1303 yılında Bursa yakınlarında, Osman Bey'in üzerine gelen Bizans kuvvetleri bir kez daha mağlubiyete uğratıldı. Bizans artık Osmanlıların yükselişinin farkına varmıştı, fakat çok geç kalınmıştı. Genç bozkurt büyümüştü ve artık sürüsüyle birlikteydi. Bu saatten sonra önünde kimse duramazdı.
Osman Bey'in Son Faaliyetleri
1304 yılına gelindiğinde Bizans üzerine ilerleme sürdürürdü. Sakarya çevresindeki Bizans kalelerine karşı bir sefer düzenlendi. Burada birkaç mühim kale fethedilerek, bölgeye Osman Bey'in komutanları yerleştirildi. Bundan başka Osman Bey, İznik ve Bursa'yı fethetmek istiyordu. Bu sebeple 1300'lerden beri iki şehre de baskı yapıyordu. Fakat Osman Bey artık yaşlanmıştı, siyasi işleri oğlu Orhan'a bırakmak zorunda kaldı.
Osman Bey'in Vefatı ve Mirası
İznik, Türkiye Selçukluları'nın ilk başkenti olması bakımından büyük bir öneme sahipti. Bu sebeple Osman Bey buranın fethedilmesini istiyordu. Fakat bu fethi görmeye ömrü yetmedi. Kaynaklar Osman Bey'in ölüm tarihi konusunda farklı fikirler belirtmektedirler. Bazısı 1324 derken bazısı 1327'yi göstermektedir. Yani Osman Bey'in 1326'daki Bursa fethini görüp göremediği belli değildir. Prof.Dr. Halil İnalcık'ın fikri ise, yapmış olduğu çalışmalara göre Osman Bey'in 1324'te vefat ettiğidir.
Osman Bey kendisinden sonra, oğlu Orhan'a geleceği parlak bir yönetimin yanında büyük bir sorumluluk bıraktı. Orhan Bey ise babasından devraldığı tahta layık olacak işler yaptı ve hanedanlığı daha da yükseltti.
YARARLANILAN ESERLER
KAYNAKLAR
Mehmet Neşri-Kitab-ı Cihan-Nüma I.Cilt, TTK, Ankara 2014
ARAŞTIRMALAR
Erhan Afyoncu-Sorularla Osmanlı İmparatorluğu, Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2014
Halil İnalcık-Kuruluş Osmanlı Tarihini Yeniden Yazmak, Hayy Kitap, İstanbul 2015
Necdet Sakaoğlu-Bu Mülkün Sultanları, Oğlak Yayınları, İstanbul 2015
İlber Ortaylı-Türklerin Tarihi I,Timaş Yayınları, İstanbul 2015
Halil İnalcık-Kuruluş Ve İmparatorluk Sürecinde Osmanlı, Timaş Yayınları, İstanbul 2015
MAKALELER
- Halil İnalcık-Osmanlı Beyliğinin Kurucusu Osman Beg, Belleten LXXI/261, Ankara 2007
Yorum Yazın
Kara Osman hakkında bildiklerimiz daha fazla. Ertuğrul Gazi 1281 veya 85'te 90 yaşını aşmışken ölmüştür. Yani bu durumda 1100 yıllarında doğmuştur. Verilen b... Devamını Gör