Dünya Bankası, Garantili Projelerin Maliyeti Konusunda Erdoğan'ın Aksine Uyarıyor
Kamu özel ortaklı yapılan projelerde verilen garantiler tartışma konusu olmaya devam ederken, Hazine'ye yüktü değildi.. birçok açıdan inceleniyor. Özellikle projelerden sorumlu olan yöneticiler bu konuda söz söyletmezken, yapılan hesaplamalar ise vergilerimizle bir köprüden kaç kere geçtiğimiz konusunda ise kafa karıştırıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu projelerin birkaç yıl içinde maliyetini karşılayacağını belirtirken, Dünya Bankası tarafından hazırlanan bir raporda durum pek de anlatıldığı gibi gözükmüyor.
Erdoğan sıfırlanacak derken, Dünya Bankası artacak diyor
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan önceki akşam yaptığı açıklamada “2024 yılında Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projelerinin Hazine'ye olan yükünün neredeyse sıfırlanacağını” söylerken Sözcü'den Özlem Ermiş Beyhan'ın haberine göre, Dünya Bankası'nın son raporu ise bu konuda uyarıyla dolu.
Dünya Bankası tarafından hazırlanan raporda denilene göre, Türkiye'de TL'nin değer kaybetmesi, Kamu Özel İşbirliği projeleri ile ilgili yükümlülükleri artıracak.
"TL'de yaşanan değer kaybının bütçe üzerindeki KÖİ yükünün resmi projeksiyonların oldukça üzerinde olacağı görülüyor.“
Raporda, “KÖİ projelerinin garantileri dolar üzerinden, oysa bu projelerin kullanım ücretleri TL bazında yükseliyor. Yükümlülüklerin hayata geçmesi ile bu projeler Türkiye'nin mali dengeleri üzerinde baskı oluşturuyor” denilirken, Türkiye'deki KOİ projelerinde yatırım portföyü 77,9 milyar dolara ulaşırken, bunun GSYİH oranı yüzde 10,3 oluyor.
Raporda TL'nin değer kaybı bütçedeki yüklerin daha da artacağı verilerle ortaya konarken, KÖİ sözleşmelerinde devletin kontratla sabitlenmiş kullanıcı sayısı garantileri ve döviz kuru kaybından kaynaklanan fark ödemelerinin, leasing ödemelerinin, kamu maliyesi üzerinde oluşturduğu baskının giderek arttığı ve 2019'da KÖİ ödemelerinin merkezi bütçe içindeki payının yüzde 1,2 olduğu 2022'de ise yüzde 2,4'e çıktığı belirtildi. Raporda ayrıca, 'TL'de yaşanan değer kaybının bütçe üzerindeki KÖİ yükünün resmi projeksiyonların oldukça üzerinde olacağı görülüyor.“ denildi.
Kamu bankaları ve kurumlarına sermaye desteği verilmesi artan kamu yükü nedeniyle oluşuyor.
Parasal gevşemedeki risklerin kısa vadede mali hareket alanını daralttığı belirtilerek, TL'deki değer kaybının döviz cinsi borç stokunu artırarak borçlanma maliyetlerini yükselttiğine ve projelerin garantilerinin getirdiği yükümlülüklerin de artırdığının altı çizildi.
Raporda, projelerin bankalar üzerindeki riski de artırdığına vurgu yapıldı.
Küresel konjonktürdeki gelişmeler kredi yapılandırmalarını arttığından raporda TL'deki değer kaybının belirli sektörlerde bilançolar üzerinde yük oluşturduğuna dikkat çekildi Bu sektörlerin enerji, inşaat ve turizm olduğu belirtilirken, 2021'in üçüncü çeyreğinde de bazı KÖİ projeleri ve büyük şirketlerde kredi yapılandırmaları ile bankalardaki varlık kalitesi risklerinin arttığı ifade edildi.
Yorum Yazın