Altın, Gümüş, Bitcoin Yokken Onlar Vardı: Eski Toplumlarda Para Yerine Kullanılmış Olan 9 Şey
Arpadan halkaya, sikkeden banknota, hisse senedinden kredi kartına ve bol sıfırlı haneler ile dijital paraya binlerce yıllık bir evrim hikâyesidir insanlığın para ile ilişkisi.
Paranın bulunuşundan önce insanlar ihtiyaçlarını karşılamak için, ellerindeki malların fazlasını başka ürünler ile takas ediyor, yani değiştiriyorlardı. Paranın kullanılmadığı bu dönemde, insanlar arasında ortaya çıkan takas faaliyetleri ticareti oluşturdu. Şimdi gelin altın, gümüş ve Bitcoin'den önce insanların para yerine kullandığı şeyleri birlikte inceleyelim!
1. Arpa
Tarihte bilinen ilk para arpadır. Arpaya dayalı parasal sistem Sümerler'de M.Ö 3000’lerde yazıyla aynı koşullarda ortaya çıktı ve kullanılmaya başladı. Sümerler mal ve hizmetleri bir tarifeye bağlı olarak arpa ile ödüyor ya da satın alıyordu. Örneğin bir kilo et için 10 kilo arpa ödeniyordu. Arpa aslında mal veya hizmet karşılığı sabit değerli bir nesneydi. Arpanın para olarak tanımlanmasının nedeni budur. Arpayla her şeyi alabilirdiniz. Bu sistem uzun süre kullanıldı. Sümerliler her şeyin karşılığını arpa olarak hesaplıyordu.
2. Tuz
Tuz, tarihin en eski para birimlerinden birisidir. Dünya'nın çoğu bölgesinde kullanılmıştır. Doğu Afrika'nın yıllar boyunca ana para birimi tuz olmuştur. Etiyopya'da 20. Yüzyıla kadar temel para birimi “amoleh” adı verilen yaklaşık yarım kilo ağırlığındaki tuz çubuklarıydı. 1450'de Mali'de tuz, aynı ağırlıktaki altınla eşdeğerdi. Günümüzde tuz halen Sudan bölgesi ve güneydeki ormanlarda yaşayan yerliler tarafından para yerine kullanılmaktadır.
3. Deniz Kabuğu
Dünyanın her yerinde birçok ülkenin parası deniz kabuğu veya salyangoz kabuğuydu. Bu kabukların en yaygın kullanılanı ve dünya ticaretinde tanınanı Cypraea moneta idi. Cypraea moneta türü deniz kabukları ise en çok Hint Okyanusu’nda bulunuyor. Sonradan yapılan kazılarda ve tarihsel araştırmalarda, bu kabukların hemen hemen her kıtada ve medeniyette kullanıldığı anlaşıldı.
4. Parmigiano Peyniri
Parmigiano peyniri, OrtaÇağ'da İtalya'da ortaya çıkmış, uzun yıllar finansal işlemlerde kullanılmıştır. Günümüzde Credito Emiliano bankasında 187.5 milyon dolar değerinde 440.000 tekerlek Parmigiano peyniri bulunmaktadır.
5. Bronz Bıçaklar
Büyük bronz bıçaklar Çin'de yaygın olan para birimlerinden birisiydi. 2,500 yıl önce Çinli prens, paranın zor kazanıldığı zamanlarda bıçakların para birimi olarak kullanılmasına izin verdi.
6. Manchukuo Yuan Parası
Manchukuo Yuan, Japon İmparatorluk kuvvetlerinin Mançurya'yı işgal ettiği dönemlerde ortaya çıkmış bir para birimidir.
7. Kakao Çekirdekleri
1500'lü Yıllarda İspanya, Orta Amerika'nın çoğu bölgesini sömürgeleştirdiğinde kakao çekirdeği dünyaya hızla yayıldı. Kakao bitkisinin veriminin düşüklüğünden ötürü, kakao çekirdekleri çok nadir bulunan bir mal haline geldi. Hatta uzun yıllar boyunca Orta Amerika'da para birimi olarak kullanıldı.
8. Takı
Özellikle Mısır İmparatorluğu'nda yaygın olan takılar, madeni paraların yerini almıştır. Takılar çoğunlukla takas yapılırken kullanılmıştır.
9. Tahta Banknot
Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Almanya büyük bir krizin içine girdi. Değeri düşen Alman Markı'nın yerine kasabalarda, tahtaların, oyun kartlarının hatta alüminyum parçalarının üzerine baskılar yapıldı ve para olarak kullanılmaya başlandı.
Yorum Yazın