Bakanlara 'Şalter' Yetkisi

TİB, Başbakanlık ve bakanlıkların talebi üzerine hakim kararı olmadan “içerik çıkarma veya erişimin engellenmesi kararı” verebilecek. Bu karar bildirildiği andan itibaren 4 saat içinde yerine getirilecek.

TİB suça konu internet içeriklerini oluşturan ve yayanlar hakkında cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunabilecek. Kanuna uymayanlara para cezası verilecek.

Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB), Başbakanlık ve ilgili bakanlıkların talebi üzerine “kişilerin can ve mal güvenliğinin korunması, milli güvenlik, kamu düzenin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi ve genel sağlığın korunması” gerekçesiyle, hakim kararı olmadan “içerik çıkarma veya erişimin engellenmesi kararı” verebilecek.

Milliyet'ten Şebnem Hoşgör'ün haberine göre; AK Parti seçim öncesi Meclis’ten geçirmeyi planladığı “torba” düzenleme kapsamında, Anayasa Mahkemesi engeline takılan Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nın (TİB)  mahkeme kararı olmaksızın jet hızıyla internet sitelerine erişimi engelleyebilme ve içeriklerine müdahale etme konusunda yetkilendirilmesini de hayata geçirecek.

Geçen hafta sunulan torba teklifle birleştirilmek üzere bu yönde hükümler içeren kanun teklifi dün akşam Konya Milletvekili Kerim Özkul ve arkadaşlarının imzasıyla TBMM Başkanlığı’na sunuldu. Teklife göre, İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi kanuna yeni bir madde eklenecek.

Erişimi engelleyecek

Yapılacak düzenleme ile internet ortamında “yaşam hakkı ile kişinin can ve mal güvenliği, milli güvenlik ve kamu düzeni ile genel sağlık açısından tehlike oluşturan, suç işlenmesine sebebiyet vererek vatandaşların hak ve özgürlüklerini tehlikeye atan” yayınlara karşı genel kural olarak hakim kararıyla içerik çıkarma ve erişim engelleme tedbiri uygulanabilecek.

Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde ise, bu içerikteki internet sitelerine yönelik daha hızlı müdahale edilebilmesini sağlamak için istisnai bir uygulamaya gidilecek. Bu çerçevede, içeriklerin süratle yayından çıkarılması veya erişim engellenmesinin gerekli olduğu sözkonusu durumlarda, Başbakanlık veya ilgili bakanlıkların talebi üzerine TİB Başkanlığı’nca bu kararlar hakim kararı olmaksızın uygulanabilecek. Karar, TİB Başkanlığı tarafından derhal erişim sağlayıcılara ve ilgili içerik ve yer sağlayıcılara bildirilecek.

Özgürlükler korunacak

İçerik çıkartılması veya erişimin engellenmesi kararının gereği, derhal ve en geç kararın bildirilmesi anından itibaren 4 saat içinde yerine getirilecek. Söz konusu içerikler çıkarılıncaya kadar erişimin engellenmesi tedbirine devam edilecek.

Başbakanlık veya ilgili Bakanlıkların talebi üzerine Başkanlık tarafından verilen içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı, Başkanlık tarafından, 24 saat içinde sulh ceza hakiminin onayına sunulacak. Hakim, kararını 48 saat içinde açıklayacak; aksi halde, karar kendiliğinden kalkacak.

Teklifin gerekçesinde düzenlemenin amacı şöyle ifade edildi:

“Düzenleme ile vatandaşların internet ortamında yer alan yasadışı içerikler nedeniyle mağdur olamması, zarara uğramaması, hak ve özgürlüklerin muhafaza edilmesi hedeflenmiştir. Zira milli güvenliğin ve kamu düzenini, vatandaşların ve özgürlüklerini tehdit eden her tür internet içeriği, suç işlenmesi ihtimalinin çok ciddi bir şekilde ortaya çıkmasına neden olan internet yayınları ülkemiz ve vatandalarımız için tehlike oluşturabilme potansiyeli taşımaktadır. Gecikilmesi halinde telafisi imkansız zararların ortaya çıkabileceği bu tür tehlikelerin berteraf edilebilmesi açısından yapılan düzenleme önem arz etmektedir.”

TİB’e erişim engelleme yanında mahkeme kararı olmaksızın içerik çıkarma yetkisinin tanınmasının nedeni de gerekçede, “İçerik ve yer sağlayıcıları devreye sokularak uyar-kaldır yöntemi ile ilgili içeriğin yayından kaldırılmasına yasal zemin oluşturularak hukuka aykırı içerikle daha hızlı ve etkin bir mücadele hedeflenmiştir” ifadeleriyle anlatıldı.

Bakanlığa yeni görev

Teklifle, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın elektronik haberleşme sektörüne ilişkin yetki ve görevleri arasına “Ulusal Kamu Entegre Veri merkezlerine yönelik politika, strateji ve hedefleri belirlemek, eylem planlarını hazırlamake devlet hizmetlerinde kullanılan sistemlerin barındırıldığı veri merkezlerini kamu entegre veri merkezlerinde toplamak amacıyla verilerin transferi de dahil gerekli altyapıları kurma, kurdurma, işletme, işlettirme” de ekleniyor.

‘Yayanlar’ için suç duyurusu

TİB Başkanlığı, bu madde kapsamındaki suça konu internet içeriklerini oluşturan ve yayanlar hakkında cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunabilecek. Bu suçların faillerine ulaşmak için gerekli olan bilgiler içerik, yer ve erişim sağlayıcılar tarafından hakim kararı üzerine adli mercilere verilir. Bu bilgileri vermeyen içerik, yer ve erişim sağlayıcıların sorumluları, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, 3 bin günden 10 bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacak.Verilen içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararın gereğini yerine getirmeyen erişim sağlayıcılar ile ilgili içerik ve yer sağlayıcılara 50 bin liradan 500 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.

Ayrıca, erişimin engellenmesi kararının uygulanmaması sonucunda devlet veya kişiler zarara uğramış ise, zararın niteliği ve derecesine göre başkanlığın talebi üzerine kurum tarafından yetkilendirmenin iptaline de karar verilebilecek.

Üçüncü deneme

TİB’in mahkeme kararı olmaksızın internet erişimini engelleyebilmesine yönelik ilk düzenleme Şubat 2014’te gündeme geldi. 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, düzenlemeyi düzeltilmesi şartıyla onayladı. Yeni bir yasayla TİB’in sözkonusu yetkileri “mahkeme kararı” şartına bağlandı. Gül’ün görevden ayrılmasının ardından Ak Parti, yine bir torba yasa ile “mahkeme kararı” şartını ikinci kez kaldırdı. CHP’nin başvurusu üzerine Ekim 2014’te bu düzenleme de iptal edildi. Dün sunulan teklif Ak Parti’nin bu konudaki 3. girişimi oldu.