'Komünist' ve 'Sosyalist' İdeolojilerin Gelişiminde Büyük Payı Olan ve Karl Marx'ın En Yakın Yoldaşı Politik Filozof: Friedrich Engels
Friedrich Engels olmasa Karl Marx, sahip olduğu ideolojiyi bu denli yayabilir miydi bilemiyoruz...
Bu içerikte The Famous People, School History ve The Conversation kaynak olarak kullanılmıştır.
Friedrich Engels, 28 Kasım 1820'de Almanya'nın Prusya kentinde Barmen'de doğdu.
Friedrich Sr. ve Elisabeth Franziska Mauritia von Haar'ın 7 çocuğundan en büyük olandı. Engels'in ebeveynleri Pietistik Protestanlardı ve oğullarını bu ilkeler doğrultusunda yetiştirilmişlerdi. Buna rağmen Engels Ateist olmayı seçti.
Engels 17 yaşındayken ailevi sorunları nedeniyle liseden ayrıldı. Ailesi, birkaç yıl sonra aile işlerinin başına geçmesini istese de o bunu reddetti. Bu dönemde pek çok felsefi kitap okumaya başlamış ve ayrıca gazete makaleleri yazmaya başlamıştı.
Friedrich Engels Alman asıllı bir filozof, gazeteci, iş adamı ve Karl Marx'ın en yakın yoldaşıydı.
Engels, parlak bir zihne sahipti. Bir iş adamı olmasına rağmen 'doğa bilimleri, fizik, botanik, kimya ve biyoloji' gibi bilim dallarıyla da ilgileniyordu. Engels, hayatı boyunca sayısız makale ve onlarca kitap yayınladı. En dikkat çeken eseri, 1844'teki 'İngiltere'de İşçi Sınıfının Durumu' adlı kitabıydı.
Bu kitap, 1845'te Almanca, 1892'de İngilizce olarak yayınlandı. 1848'de Karl Marx'la parti kurdular. Engels, aynı zamanda birden fazla dile çok iyi hakim biriydi. 'İngilizce, Rusça, Fransızca, İtalyanca, Portekizce, İrlanda Gal Dili, İspanyolca' gibi birçok dili ileri derecede konuşabiliyordu.
Karl Marx’la Sosyalizm’i dünyaya açıklamak ve yayabilmek için büyük uğraş verdiler.
Bremen'deyken Engels, Ludwig Borne, Karl Gutzkow, Heinrich Heine ve Georg Wilhelm Friedrich Hegel gibi birçok yazarın yasaklı çalışmalarını okumaya başladı. Tüm yazarlar arasında Hegel, Engels'e en çok ilham verdi.
Hegel'in dünyasını benimsedikten sonra Bruno Bauer ve Max Stiner ile 'Genç Hegelciler' topluluğuna katıldı. Bremen'deyken Engels, endüstriyelleşmenin toplumsal zararları hakkında gazete makaleleri yazmaya başladı.
1841'de Prusya Ordusu'nda görev yaparken Berlin Üniversitesi'nde derslere katıldı ve bir grup 'Genç Hegelci' ile tanıştı.
1842'de babası dikiş ipliği yapan bir yerde çalışmak üzere İngiltere'ye gönderdi. Yazılarını editörü Karl Marx olan Rheinische Zeitung'da yayınladı. Makalelerinde fabrika işçilerinin kötü iş ve yaşam koşullarıyla ilgili sorunlarını yazdı.
Engels, 1843'te Yahudi Fransız filozof ve Sosyalist Moses Hess ile tanıştı. Hess'in tavsiyesiyle görünür bir sınıf farklılığı olan Manchester'a taşındı. Engels, Manchester'da babasının fabrikasında çalışmayı sürdürdü.
1843'te ilk ekonomi makalesi 'Politik Ekonominin Bir Eleştirisinin Ana Hatları'nı yazdı.
Bu makale 1844 yılında Karl Marx tarafından 'Deutsch-Französische Jahrbücher' dergisinde yayınlandı. Engels, Paris'te yaşarken Marx'a Genç Hegelciler'i ve Bauer Kardeşler'i eleştiren 'Kutsal Aile' kitabını yazarken yardımcı oldu. Kitap Şubat 1845'te yayınlandı.
Engels, 1845 ve 1848 yılları arasında Brüksel'deydi. Engels ve Marx 'Komünizm İlkeleri'ni hazırlamak için bir broşür yazmaya karar verdiler. Daha sonra bu broşür, şimdiki haliyle 'Komünist Parti Manifesto' oldu. İlk olarak 21 Şubat 1848'de yayınlandı.
1848 Fransa Devrimi nedeniyle hem Engels hem de Marx, ana vatanlarına geri dönmek zorunda kaldı.
Friedrich Engels 1849'da Macaristan Cumhuriyeti'nin Devrimi ve Bağımsızlık Savaşı hakkında 'Macar Mücadelesi' adlı bir makale yazdı. Marx, Londra'ya sürülünce 1850'de Engels onun yanına gitti. Babasının fabrikasında Marx'ı maddi olarak destekleyebilmek için çalışmaya başladı. Engels bu sırada 'Protestan Reformu' ve '1525 Alman Köylü Savaşı' adlı çalışmalarını kaleme aldı.
Karl Marx'ın 1883'teki ölümünden sonra Engels, Komünizm ruhunu canlı tutmakta zorlanmaya başladı.
Marx'ın ölümünden sonra bitmemiş 'Das Kapital-II' kitabını düzenlemeye başladı. Marx'ın geride bıraktığı bilgilerin üzerine, kendi araştırmalarını ekleyerek kitabı canlandırmayı başardı. Engels sadece Marx'ın çalışmalarını bitirmekle kalmadı.
Aynı zamanda edebiyat dünyasına büyük katkı sağlayan birçok eser verdi. Günümüzde Engels'in çalışmaları, yaygın olarak okunurken araştırma amacıyla da kullanılmakta.
Manchester'da kaldığı sürede hayatına eğitimsiz bir işçi kız olan İrlandalı Mary Burns girdi ve ona aşık oldu.
Başta Engels'in Mary ile yakın olma sebebi, 'İngiliz Emperyalizmi'ni utanç verici ve korkunç tarafına yakından incelemekti. Resmi olarak evlenmeseler de karı koca gibi yaşamaya devam ettiler. Engels 1863'te Mary öldüğünde, onun küçük kız kardeşi Lizzie'de teselli buldu.
11 Eylül 1878'de Lizzie ile evlendi. Çünkü Lizzie'nin ölmeden önceki son dileği buydu. Friedrich Engels, 5 Ağustos 1895'te Londra'da gırtlak kanserinden öldü. Son dileği olarak cesedinin külleri Eastbourne'a yakın olan Beachy Head'ten savruldu.
Yorum Yazın