Yoksa Yine mi Kandırıldık: Bir İşte Uzmanlaşmak İçin Gerçekten de 10.000 Saat Çalışmamız Gerekir mi?
10.000 saat çalışma kuralını daha önce duydunuz mu? Duymadıysanız ondan biraz bahsedelim! Bu kural, bir işte ya da yetkinlikte uzmanlık kazanmak için 10.000 saat çalışmamız gerektiğini savunuyor. Peki, bu gerçekten de doğru mu? Başarıya giden yol 10.000 saat çalışmaktan mı geçiyor? İşte bir alanda uzmanlaşmanız için belirli bir saat dilimi boyunca o konuda çalışmanız gerektiğini söyleyen o kuralla ilgili tüm detaylar!
10.000 saat kuralı nasıl ortaya çıktı?
İsviçreli bir psikoloğun ileri sürdüğü bu kural, Malcolm Gladwell'in Çizginin Dışındakiler adlı kitabı sayesinde meşhur oldu. 10.000 saat kuralı, Malcolm Gladwell'in kitabının ardından 1993 yılında bir müzik okulunda okuyan kemancıların anlatıldığı Psychological Review isimli jurnalde yayımlandı. Ardından bir araştırmaya konu oldu. Araştırmaya göre kemancılar, bu kurala göre en çok pratik yapan insanlardı. Ayrıca kurala uygun yapılan pratik, genetik faktörlerden bir daha etkiliydi. Araştırmayla daha çok dikkat çeken bu kural, birçok kişi tarafından kabul gördü.
10.000 saat, mükemmelliğe ulaşmak için ideal bir süre olarak görüldü.
Gladwell'e göre bu tür iddialar halk arasında çabuk kabul görüyordu. Bir işte başarı sağlamanın emek gerektiren bir süreç olduğunu bilen insanlar, 10.000 saat gibi net bir sayıya ulaşmak ve başarılı olabilmek için psikolojik olarak harekete geçecekti.
İlerleyen süreçte bu kural üzerinde daha detaylı akademik araştırma yapıldı.
2014 yılında 10.000 saat kuralı hakkında daha derin akademik araştırmalar yapıldı. 11.000 araştırmacının katıldığı bu araştırmada, 88 adet bilimsel makale derlenerek en kapsamlı çalışma ortaya kondu. Sonuç olarak pratik yapmanın bir alanda uzmanlaşmayı sadece ortalama %12 etkilediği görüldü.
Peki, test edilen 10.000 saat çalışma kuralı gerçekten işe yarıyor mu?
Geçmişten günümüze dek psikoloji alanında çok sayıda deney ve çalışmaların yapıldığına şahit olabilirsiniz. Bu süreçte meşhur deneyler tekrar tekrar denenip işe yarayıp yaramadığı test edilir. Kişisel gelişime katkı sağlamayı amaçlayan 10.000 saat kuralı deneyi gibi birçok deneyin hayal kırıklığı ile sonuçlandığı gözlemlendi. Çünkü amaç, başarıya giden yolda gelişiminize katkı sağlamaktı. Yani yapılan araştırmalar 10.000 saat kuralının hatalı olduğunu ispatladı.
Brain's Idea'nın bu konudaki sözleri ise oldukça çarpıcı.
'10.000 saat kuralı saçmalıktan ibaret. Bunlara inanmayın. Pratiği önemli olduğu bir gerçek. Ama bir işte uzmanlaşmakta yaş, zekâ, yetenek gibi faktörlerinin önemi daha büyük.'
10.000 sayısının mucizevi bir etkisi yok.
Gladwell'in kitabının yayınlanmasının ardından çok sayıda uzman kitabı okuyup değerlendirdi ve bunun hatalı bir kural olduğunun altını çizdi. 2012 yılında ise BBC şunları açıkladı: '10.000 sayısının mucizevi bir yanı yok.' Çünkü BBC'ye göre işinde uzman müzik grupları, yirmili yaşlarında ortalama 10.000 saatin üstünde çalışırlar. Klasik müzik dünyasında uluslararası yarışmayı kazanan müzisyenlerin ise 25.000 saat çalıştığı görülür. Bu da 20 yıldan uzun bir süreci kapsar ve günde en az 3 saat çalışmaya denk geliyor.
Yapılan araştırmalarda en başarılı kemancıların standart kemancılardan daha az pratik yaptığı ortaya çıktı.
Tüm bu çalışmaların üstüne bir de işinde en başarılı kemancıların çoğunluğunun ortalama kabul edilen kemancılardan daha az pratik yaptığı ortaya çıktı. Tabii bu bulgular sonucunda yanlış bir kanıya varmamalısınız. Pratik yapmak elbette çok önemli. Kemancılar arasındaki farkın %26'sı pratikten ibaretti. Böylece 10.000 saat kuralı tamamen çürütülmüş oldu. İşin özü, 10.000 saat kuralının uzmanlaşmak isteyen kişi üzerinde olağanüstü bir etkisi yok.
Pratik yapmanın işlere ortalama yüzde kaçlık katkı sağladığı tespit edildi.
Yapılan araştırmalarda pratik yapmanın oyunlarda %26, müzikte %21, sporda %18, eğitimde %4, mesleki anlamda ise %1 oranında katkısı olduğu tespit edildi. Tabii bu oranların küçümsenmemesi gereken oranlar olduğunu da belirtelim. Fakat bu oranlara ulaşmanızdaki en büyük etken genetik, zekâ, karakter ve sizi şekillendiren diğer faktörler. Yani pratiğin tek başına uzmanlaşmak üzerinde etkisi mucizevi bir mevcut değil. Doğuştan yetenekli bir insan ile sonradan bu yeteneği edinen birisi, bu farkı kapatamayabilir.
Yine de 10.000 saat kuralı başarıya giden yolda ilaç görevi görüyor.
Sonuç olarak pratik yapmak ve 10.000 saat kuralına bağlı kalmak insanları motive ediyor. Siz de 10.000 saat kuralını denemek istiyorsanız başarıya giden yolda kendi çabanızın ve zekânızın etkisinin çok daha büyük olduğunu unutmamalısınız. Bir işi severek yapıyorsanız o alanda uzmanlaşmak zorunda değilsiniz. Alanınızda en uzman ve en zeki kişi olmamanız, işe yaramadığınız anlamına gelmez. Profesyonel bir ressam değilseniz bu, sizi resme olan ilginizden vazgeçirmemeli. Resim yapmak size keyif veriyorsa bu alanda çalışmalarınızı sürdürmelisiniz. Her alanda en iyisi olamayabilirsiniz ancak bu süreçte keyif almaya devam edebilirsiniz!
Yorum Yazın