Uzay Boşluğunda Teleskop Tamiri

Story Musgrave, Hubble uzay teleskobunun bütün gelişim aşamalarına tanıklık etmişti.

1970’lerin ortalarında yapımına başlanan teleskop, Nisan 1990’da uzaya fırlatıldı. Hem astronot, hem doktor hem de bilim adamı olan ve yedi üniversite bitiren Musgrave, en küçük parçasından en büyüğüne kadar teleskobun her özelliğini biliyordu. Fakat teleskobun kalite kontrolüyle ilgili sorunlar olduğundan habersizdi.

“Uzaya fırlatılır fırlatılmaz birçok sorun çıkaran Hubble’ın arızaları önceden önlenebilirdi,” diyor Musgrave.

Parça, iletişim, elektronik gibi arızaların bir kısmı teleskobun ana aynasından kaynaklanıyordu. Yapılan araştırmalar, imalat sırasında aynanın kenarlarının biraz fazla düzleşecek şekilde rendelendiğini ortaya koydu. Bu nedenle 1,6 milyar dolara mal olan teleskopta düzgün görüntü vermesini engelleyen odaklanma sorunu çıkmıştı.

Daha önceki Challenger felaketinin ardından Hubble’da da arızaların ortaya çıkması büyük eleştirilere, hatta esprilere konu oldu.

Uzayda yürümek

NASA uzayda bakım ve tamir yapmak üzere Musgrave’i görevlendirdi. Birlikte çalışacağı ekibi Houston’da dev bir su tankında uzayda yürüme denemelerine başlarken Musgrave de giderilecek bütün arızaları tek tek tespit etti. Bu çalışma en zorlu uzay uçuşlarından birini gerçekleştirmeyi gerektirecekti.

2 Aralık 1993’te uzaya fırlatılan Endevour Uzay Mekiği’ndeki astronotlar mekiği Hubble’a yaklaştırarak robot kolu aracılığıyla teleskoba tutunmasını sağladılar.

Musgrave başka bir astronotla birlikte uzay elbiselerini giyip mekiğin dışına çıkarak Dünya’dan 600 km uzakta, 8 saat süren bir çalışmayla gereken tamir ve bakım işlemlerini gerçekleştirdi.

Musgrave mekik dışındaki bu çalışmayı zor bulmadığını, her şeyin planlandığı gibi gittiğini, fazla bir sürprizle karşılaşmadıklarını söylüyor.

“Bakım çalışmasının önemli kısmı, ayrıntıların doğru bir şekilde görülüp uygulanmasıydı, bud a yerde yapılmıştı zate; iyi bir planınız varsa geriye onu uygulamak kalıyor,” diyor Musgrave.

Yerdeki yüzlerce mühendis, teknisyen ve kontrolörün de yardımıyla, uzay mekiğinin 11 günlük uçuşu sırasında beş ayrı mekik dışı bakım çalışması yapılmış ve bunlar toplam 35 saat sürmüştü.

Arızası giderilmiş Hubble yeniden yörüngesine yerleştirilmiş, astronotlar geri dönmüştü. Daha önce eleştiren politikacılar NASA’yı kutlamakta gecikmedi. Hubble uzayın derinliklerinden görüntüler iletmeye başladıktan sonra ise bütün olumsuzluklar unutuldu.

Hubble insanların uzaydaki en önemli başarılarından biri oldu. Musgrave açısından ise bu teleskopla ilgili çalışmaları basit bir bilim görevi olmaktan öte bir anlam taşıyor.

“Gökyüzüne bakıyor ve yeryüzünde yaşamın anlamı nedir diye sorguluyorsunuz. Hubble kozmoloji, teoloji, felsefe ve astronomi arasında bir köprü oldu.”

“Bizim kim olduğumuza, insanlığa dair ışık tutuyor.”

Bu makalenin İngilizce aslını BBC Future’da okuyabilirsiniz.

BBC Türkçe