Politika Faizi Nedir? Banka Faizi ile Arasındaki Farklar Nelerdir?
Faiz, birçok tanımı olan bir kavram. İlk anlamı, bir borç anlaşmasının satışı sonucunda elde edilen gelir oranı demek. İkinci anlamı ise, üretim amaçlı girdi olarak kullanılan sermayenin gelir oranıdır. Borçlanan açısından parayı belirli bir süre elinde bulundurmanın bedelidir. Birçok faiz türü vardır. Faizi detaylıca anlamak için faiz türlerini iyi bilmelisiniz. Biz de politika faizi ve banka faizi hakkındaki bilgileri buraya derledik. İşte, politika faizinin anlamını ve banka faizi ile arasındaki farkı bilmenizi sağlayacak detaylar.
Politika faizi kavramı, ekonomide öne çıkan kavramlardandır.
Politika faizi, Merkez Bankası'nın istediği likiditeyi sağlamak amacıyla belirli bir oranda bankalara kredi vermesidir. Bu faizin oranları politika faizi olarak adlandırılıyor. Bu orandan ekonomi büyük ölçüde etkileniyor. Faiz kararı alınması sürecinde, gelecek dönem enflasyon görünümüne odaklanılıyor. TCMB, bankaların repo taleplerine bu faiz oranları doğrultusunda cevap veriyor. Bankalar ise, repo yapmak için ellerindeki bonoları ve tahvilleri teminat olarak gösterir. Bunun sonucunda Merkez Bankası'ndan para temin ediyorlar. Yani bu şekilde kendilerine fon oluşturuyorlar.
Politika faiz oranları sene içerisinde çoğunlukla aylık dönemlerle duyuruluyor.
Politika faiz oranları sene içerisinde çoğunlukla aylık dönemlerle PPK (Para Politikası Kurulu) tarafından duyuruluyor. Dolayısıyla bu faiz, Merkez Bankası'nın para arzı yerine faiz oranını kontrol etmek istediğinde uyguladığı bir tarifedir. Para Politikası Kurulu, enflasyon beklentilerinden, döviz kurlarını etkileyebilecek gelişmelerden, maliye politikasına ilişkin göstergelerden, toplam arz-talep dengesinden, birim maliyetten, kamu ve özel sektör fiyat davranışlarından da yararlanıyor.
Politika faizinin artması, borç alacak bankaların yüksek faiz ödemesi anlamına geliyor.
Merkez Bankası'nın politika faizlerini arttırmasıyla, borç alacak bankaların yüksek faiz ödemesi gerekiyor. Bu durum kredi ve mevduat faizlerinde artışa neden oluyor. Ayrıca politika faizinin yükselmesiyle bankalar merkez bankasından alacakları fonu düşük tutuyor. Bu da toplam kredi miktarının azalmasına neden oluyor. Böylece ekonomik durgunluk baş gösterebiliyor. Bunun yanında, politika faizinin yükselmesi dolar kurunda düşüş görülmesine de neden olabiliyor.
Merkez Bankası'nın politika faiz oranlarını düşürmesi kredi toplam tutarını yükseltiyor.
Bankalar bu sayede Merkez Bankası'ndan daha fazla borç alabiliyor. Bu da daha fazla fona sahip olmalarına yardımcı oluyor. Dolayısıyla toplam kredi tutarı da yükseliyor. Bunun sonucunda ekonomide canlılık görülür. Döviz kuru da bu yaşanan gelişmelerden sonra yükselişe geçiyor.
Politika faizi ile banka faizi arasındaki farklar ise şöyledir:
Politika faizi geniş kapsamlıdır. Devlete bağlı Para Politikası Kurulu'nun açıkladığı bir kavramdır.
Banka faizi ise elinizdeki paranın hacmine, paranın bankada kalacağı vadeye ve o günkü piyasa koşullarına göre belirlenir.
Banka faizi bankanın belirlediği oranlara ve politika faizine bağlı olarak, bankanın inisiyatifinde olan faiz çeşididir.
Politika faizi, para piyasası faiz oranına göre daha az oynaktır. Bu nedenle, temel piyasa koşullarında daha iyi bir rehberdir.
Ayrıca banka faizi ve politika faizi arasında ilişki vardır. Bu ilişkiyi ekonomik krizler bozabiliyor. 2008 küresel krizi bu durumun güzel bir örneğidir.
Para politikası genişletici veya daraltıcı olabiliyor.
Genişletici para politikası, ekonomideki toplam para arzının arttırılması demek. Daraltıcı para politikası, ekonomideki toplam para arzının azaltılmasıdır. Genişletici para politikası çoğunlukla ekonomideki durgunluk (resesyon) süreçlerini yenmek amacıyla uygulanıyor. Daraltıcı para politikası ise, enflasyon oranını düşürmek için kullanılıyor.
Yorum Yazın