Piyasalarda Düşüş Vadelileri Vurdu: Teminat Tamamlama Çağrıları Arttı
Sermaye piyasalarında bu hafta yaşanan sert düşüşlerle vadeli işlem ve opsiyon piyasasında teminat tamamlama çağrıları da ciddi düzeyde arttı. 21 Aralık Salı günü VİOP'ta teminat tamamlama çağrısı 1,4 milyar TL olarak kaydedildi.
Bloomberg HT haberine göre, Borsa İstanbul ve Döviz piyasalarındaki oynaklık son dönemlerin en yüksek seviyesine çıktı.
Endeks son 4 işlem gününde yüzde 25 geri çekilirken, aynı süre zarfı içerisinde Dolar/TL tarafında yüzde 38’lik düşüş izlendi.
Benzer hareketlilik diğer yatırım araçlarında da gözlemlendi.
Bu oynaklığın etkisiyle banka ve banka dışı aracı kurumlar teminat seviyelerine Takasbank’ın belirlediği miktarın 2 katına veyahut ek teminat uygulamasına gitti. Ayrıca Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) işlem gören USD/TL, EUR/TL, RUB/TL ve CNH/TL döviz vadeli işlem sözleşmeleri ile Gram/TL altın vadeli işlem sözleşmelerinde uygulanan yüzde 10 oranındaki alt fiyat limitinin bir günlük yüzde 80'e çıkarılması yatırımcı pozisyonlarının kapanmasında etkili oldu.
Teminat tamamlama çağrıları arttı
Vadeli İşlem ve Opsiyon piyasasında ters pozisyonda kalan yatırımcıların teminat tamamlama çağrıları ciddi oranda arttı. Aralık ayı boyunca VİOP’ta kümülatif teminat tamamlama çağrısı 6,3 milyar TL seviyesine çıktı. Özellikle oynaklığın ciddi oranda hissedildiği 21 Aralık tarihinde sadece 1 günde 1,4 milyar TL’lik teminat tamamlama çağrısı yapıldı.
Aralık ayında ortalama 250-300 milyon TL civarında teminat çağrısı yapılmaktaydı. Mevcut gelişme içerisinde işlem hacimlerinin ciddi oranda artması da bu teminat tamamlama çağrılarını destekledi.
Teminat tamamlama çağrısı nedir?
Piyasada risk Yönetimi Takasbank tarafından yapılıyor. Gerçekleşen işlemler gerçek zamanlı olarak Takasbank tarafından çekilerek pozisyona dönüştürülüyor ve güncellenen hesaplar için son açık pozisyon ve parametre dosyası verilerine göre “bulunması gereken teminat” hesaplanıyor. Sürdürme teminatı, bulunması gereken teminat değerinin yüzde 75’i olarak dikkate alınıyor.
Müşteri hesaplarında risk durumuna göre 0,1,2,3 olmak üzere dört seviye belirleniyor. Sürdürme teminatının [Toplam Teminat+_Geçici Kar/Zarar] tutarına oranı olarak tanımlanan risk oranı yüzde 100’den büyük ise ilgili hesap riskli duruma düşüyor.
Risk seviyesinin 1 veya 2 olması uyarı niteliğinde iken 3 seviyesi riskli statüsüne yaklaşıldığını/riskli olduğunu gösteriyor. Risk durumu 3 olan hesapların tüm pasif emirleri sistemce iptal ediliyor. Risk durumu 3 olan hesaplar, teminat yatırarak ve/veya bulunması gereken teminat tutarını azaltıcı işlem yaparak riskli durumdan çıkabiliyor.
Yorum Yazın