Konfüçyüs Düşüncesini Yasaklayan Çin'in İlk İmparatoru Şi Huang ve Legalizm Düşüncesi
1912'ye kadar hükmünü sürdürecek olan ve Çin'de imparatorluk kurmayı başarabilmiş Quing Hanedanlığı'na mensup olan Şi Huang aynı halde Çin'in ilk imparatoru olarak bilinir.
Kendisinden bu içeriğimizde bahsetmiştik:
Yer Altındaki Sır: 10 Maddede Çin'in Büyük Piramidi ve Kayıp Kral
MÖ 221'de imparatorluğu kuran Şi Huang'tan önce Çin'de 200 yıllık bir savaşlar dönemi yaşanır. Bu dönemde özellikle ahlaki bir çöküş söz konusu iken bu çöküşten bir bakıma faydalanan...
Düşünce sistemleri de vardır. Bunlar Konfüçyüsçülük, Taoizm, Mahoizm ve Legalizmin de içinde bulunduğu sistemlerdir. Şi Huang ise Legalizmi benimser biraz daha ileri giderek Konfüçyüsçülüğü yasaklar.
Yasaklanan yalnızca Konfüçyüsçülük değil bütün düşünce sistemleridir. Ancak İmparator insanların doğasının iyi olduğunu düşünen Konfüçyüs'e karşı...
İnsanların bencil ve kötü olduğunu söyleyen Legalizm'i yeğ tutar ve özellik konfüçyüsçülük ile uğraşarak işi kitap toplatıp yakmaya kadar götürür. Ve hatta Legalizm dışındaki düşünceleri savunan düşünürler de ya hapis edilir ya da idam.
Şi Huang'a göre insanın iyi olduğunu savunan düşünceler aslında insanı yoldan çıkarır. Bu yüzden sosyal düzeni korumak ancak kötü olan insanı dizginlemekten geçer.
Bu da sert yasalarla birlikte katı bir devlet yönetimi anlamına gelir. Kısacası Legalizme göre gereğinden fazla hoşgörü toplum düzenini bozmaktadır ve insan sıkı bir şekilde denetlenmezse ayaklanmalar kaçınılmazdır.
Ayrıca Legalizm'de sizin de tahmin edeceğiniz üzere hükümdarın sınırsız ve sorgulanamaz yetkileri vardır ve bu yüzden onun kararlarına riayet şarttır.
İşte İmparator bu yetkilerini kullanarak insanların birbirlerine nasıl hitap edeceklerine kadar belirler. Ve özellikle basit ya da ağır fark etmeden yasaları çiğneyen suçlulara çok ağır cezalar hazırlanır. Askere alınma, hapis, idam cezası gibi...
Tabii Legalizm'İn başka yönlerinden de bahsetmek gerekir. Öncelikle bu denli sert bir devlet yapısında herkesin kanun önünde eşit olduğunu söylemek gerekir tabii ki İmparator hariç.
Bu yüzden kanunu çiğneyen aslında eşitliği bozmuş olmaktadır. Ayrıca buradaki 'karizma' yönetici değil onun pozisyonudur. Ve Şi Huang bu ilkeler doğrultusunda soylu sınıfı ortadan kaldırarak liyakate dayalı 'meritokratik' bir yapı kurar.
Peki İmparator Şi Huang, Legalizm ile ne başarır? Çin'in savaşlar dönemini bitirir, diğer 6 Çin devletini kontrolü altına alır ve hanedanlığını kurar. Bu ilk bürokratik devlet düzeni demektir.
Herkes için geçerli olan bir para birimi, karayolu sistemi, ağırlık ve uzunluk ölçüleri ile standartlaşmış yazı dili de Legalizm'in bir çıktısı olur. Tabii ki bu düşünce 2100 sene hakim olmaz ve ilerleyen dönemlerde imparatorlar başka düşünceleri de benimserler.
Bu içerikler de ilginizi çekebilir:
Yorum Yazın
Sonraki imparatorlarsa Konfüçyüsçülüğü benimser