Hayatı Boyunca Demokratlığından Ödün Vermeyen Atatürk "Dünya Liderliği" Hakkında Ne Düşünüyordu?
O; kutsal biri, bir fatih, dünyanın hakimi ya da kral, padişah vesaire olmak istemedi...
Kaynak: Atatürk Araştırma Merkezi
Hayatı boyunca kendisine "diktatör, cihangir, zorba" gibi yakıştırmalar yapılan Atatürk hem söylem hem de eylemleriyle her defasında bunun tersini kanıtlar.
Mesela, 6 Mayıs 1922 günü meclisteki gizli oturumda Başkomutanlık Yasası'nın uzatılması görüşülürken bir milletvekili Gazi'yi yetkileri zorla almakla suçlar. Bunun üzerine Mustafa Kemal şöyle der:
'Bu meclisin memleketin yazgısına el koyan bir nitelik kazanması uğruna en yakın arkadaşlarımla çatışıp yaşamımı, saygınlığımı, şerefimi tehlikeye attım. Bu sebeple meclis benim eserimdir ve ben eserimi yükseltmek ile görevliyim. Bu yüzden meclisin hakkını zorla almak sözünü ret ve iade ederim!'
Kendisini her fırsatta halkın içine atan, sık sık gezilere çıkan Atatürk hangi ile giderse gitsin yoğun tezahürata maruz kalır. İnsanlar ona doğrudan "Atatürk!" der.
Bu durum aslında alışıldık değildir, Atatürk bu durumu şöyle açıklar: 'Kendisine yalnız adıyla hitap ettiren, benim kadar demokrat devlet başkanı biliyor musunuz?' Ancak Atatürk bu soyadının kendisine yeterli olduğunu düşünür ki bir gün kendisine 'Büyük Atatürk' diye hitap edilmesine karşın şöyle der: 'İsmime böyle riyakâr kelimeleri karıştırmayınız!'
Buna benzer bir durumu annesinin mezarı için yapılan mermer sanduka ve uzun yazıtın fotoğrafını görünce yaşar Atatürk.
Mezardaki yazıtta şöyle yazıyordur: 'Türkiye Büyük Millet Meclisi Reisi Mustafa Kemal Paşa Hazretleri’nin valide-i muhteremeleri Zübeyde Hanımefendi’nin…' Bunun üzerine Hasan Rıza Soyak'a şöyle der:
'İlk fırsatta İzmir’e gidersin, bu sandukayı ve yazıtı kaldırtırsın; dağdan iki büyük ve uzun taş getirtirsin, birini olduğu gibi bir temel üzerine yerleştirir, diğerini baş tarafına diktirirsin ve bunun bir yerini biraz düzelttirerek 'Atatürk’ün anası Zübeyde burada gömülüdür' diye yazdırırsın, altına da ölüm tarihini koydurursun, yeter!'
Bütün bu mütevazılığına rağmen kimileri de onun Dolmabahçe Sarayı'nda oturmasına takar. Aslında ilk bakışta padişahı deviren, yurttan kovan adamın saraya yerleşmesi gerçekten garip görünebilir.
Ancak Atatürk durumu şöyle izah eder: 'Artık bu saray, Allah'ın gölgelerinin değil, gölge olmayan, gerçek olan milletin sarayıdır. Ve ben burada milletin bir bireyi, bir misafiri olarak bulunmakla bahtiyarım.'
Ayrıca Atatürk açıkça sarayda yaşamaktan hoşlanmadığını şöyle ifade eder: 'Devlet Başkanı olmak zorunluğuyla İstanbul’a geldiğim zaman, Dolmabahçe denilen soğuk bir yerde otururum. Ben orada rahatsız otururum. Ben bir evde oturmaktan, daha rahat ederim.'
Diktatörü geçtim, zorba derler Atatürk'e zorba! Tabii ki Gazi'nin bu ithama da bir yanıtı olacaktır. Şöyle ki:
'Biz keyfî hareket etmeyiz. Zorba asla değiliz. Yaşamımız bütün çalışmamız, memleket işlerinde keyfî ve zorbaca hareket edenlere karşı mücadele ile geçmiştir. Bizim akıl, mantık, zekâ ile hareket etmek belli özelliğimizdir. Bütün yaşamımızı dolduran olaylar, bu gerçeğin kanıtlarıdır.'
Ancak der Atatürk... "Milleti gerçek iyileşme yolunda yürümekten alıkoymak isteyenlere sert ve amansız olmak eğilimindeyiz."
Ve ekler: 'Toplumsal düzenimizi, bilerek veya bilmeyerek, bozucu kimselere izin veremeyiz; bunlar doğrudur. Bizden bu konuda sessiz kalma ve tarafsızlık isteyenleri tatmin edemiyorsak, bunun sebebi, memleket ve millet çıkarlarını her şeyin üstünde gördüğümüzdür.'
Gelelim dünya liderliği ya da cihangirliğe... Özellikle Cumhuriyet'in ilk yıllarında tabii ki üst üste başarılarından ötürü Atatürk'e cihangir sıfatını yakıştıranlar olur.
Ancak Atatürk bu sıfatı benimsemek şöyle dursun, şiddetle reddeder: 'Ben, 'cihangir' değilim; olmak da istemem! Biz Türk ordusuyla 'cihangirlik'e karşı koymuşuzdur.' Atatürk'ün 'cihangirliğe karşı koyduk' söylemi Osmanlı'ya ve de emperyalizme karşı hem fikri hem de eylemsel karşıtlığını ortaya koyar.
Cihangirliği yalnızca kendisinin değil kimsenin arzulamamasını isteyen Atatürk şöyle der: "Efendiler, kendimizi cihanın egemeni sanmak dalgınlığı, artık hiçbir kafada yer bulmamalıdır."
Ve ekler: 'Gerçek durumu tanımaktaki dalgınlıkla, dalgınlara uymakla, zavallı milletimizi sürüklediğimiz felâketler yetişir. Bile bile aynı acı olayı devam ettiremeyiz!' Yani Atatürk'e göre dünyaya lider olmak hevesi boştur ve millete acı olmaktan öteye gitmez.
Ona göre millet artık sadece bir şeyi için silaha sarılacaktır: "Millî sınırlarımız içinde yaşamını, bağımsızlığını ve egemenliğini korumak için!"
Ve 'Yurtta barış dünyada barış' şiarı ile ilan ettiği Türkiye Cumhuriyeti siyasetini şöyle özetler Gazi: 'Artık bizim saldırgan bir askerî siyasetimiz olmayacaktır. Cihangirlik sevdasında, savaşarak ülkeleri alma peşinde olmayacağız. O düşünüş biçimini izleme yüzünden en ağır cezaları hâlâ çekmekteyiz.'
Fotoğraflar için: İşte Atatürk
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
Bu içerikler de ilginizi çekebilir:
Yorum Yazın
Mustafa Kemal Atatürk'ün ülkemize yapmış olduğu yatırımları bugün bile hissedebiliyoruz. Yapıtları yıkılmaya, çarpıtılmaya çalışılsa bile onun fikirlerini ve... Devamını Gör
Sayın Editör, Yayınladığınız bu tür içerikler Atatürk düşmanları için bir nefret kusma alanına dönüşebiliyor. Bu ülkenin kurucusu ve kurtarıcısı olan Atatür... Devamını Gör
Atatürk hiçbir zaman Demokrat olmadı, bana kalırsa yaptığı tek hata Demokrasi'yi inşa etmeye çalışmaktı. Ki zaten bunun mümkün olmadığını Terakkiperver ve Se... Devamını Gör
Bu ülkede başkan olabilmek için belli ekonomik lobilerden destek almak ve genel halk kitlesinin hoşuna gidecek belli başlı ezberleri yinelemek yeterlidir. An... Devamını Gör