İstanbul'un Fethinde Büyük Pay Sahibi Olan 'Rumeli Hisarı' Hakkında Önemli Bilgiler
Rumeli Hisarı, İstanbul'un fethini az çok öğrenmiş herkes tarafından adı duyulan bir yapıdır. Peki boğazın incilerinden biri olan bu hisar hakkında neler biliyoruz?
Rumeli Hisarından önce onun abisi Anadolu Hisarı vardı!
Rumeli Hisarı Fatih Sultan Mehmed tarafından yaptırılmadan çok önce Anadolu yakasında Yıldırım Bayezid tarafından Anadolu Hisarı bina ettirilmişti. Yaklaşık 1398 yılında yapıldığı tahmin edilen Anadolu Hisarı, uzun yıllar boyunca Osmanlı'nın Bizans'ı tehdit etmesine ve boğazın kontrolünü sağlamasına olanak verdi.
Günümüzde ise ne yazık ki Anadolu Hisarı'nın büyük bir kısmı yıllar boyunca şehrin içerisinde erimiş ve tahrip olmuştur. Sadece çok küçük bir bölümü ayakta kalmış vaziyettedir.
Rumeli Hisarı'nın inşası ise 1452 yılına rastlamaktadır. Bu tarih II. Mehmed'in İstanbul'un fethi planları doğrultusunda gayet düzenli ve programlı bir şekilde ilerlediğinin göstergesidir.
Rumeli Hisarı'nın inşasına başlanması önemli bir Osmanlı kaynağında şu şekilde anlatılmaktadır:
''Sultan Mehmed Bursa'ya gelip diledi ki Gelibolu'dan geçip Edirne'ye gide. Dediler ki 'devletli sultanım, şimdi Gelibolu boğazını kâfir gemileri gelip bağlamıştır.' Halil Paşa'ya dedi ki 'Lala, bunda bir hisar gerek.' Derhal asker toplayıp kazmaya başladılar.''
Aynı Osmanlı kaynağında, hisarın inşaatı anlatılırken tarihi bir yapının bulunduğu belirtilerek, ilginç bir detaya değinilmektedir.
''25 kulaç miktarı inince, bir kâfir hamamına rast geldiler. Kapısı üstünde tarihini kimse okuyamayıp, onu dahi kazıp, temizleyip tez zaman içinde Yenice Kaleyi ki ona Boğazkesen kalesi derler, yaptırdılar. Karşısına dahi büyük kuleler yaptırıp, büyük toplar koydurup, hiçbir yolla İstanbul'a yabancı gemilerin geçmeğe mecal vermediler. Karadeniz ve Akdeniz boğazı kesilip, Karadeniz boğazı bağlandı.'' (Mehmed Neşri - Kitab-ı Cihan-Nüma II/689)
Sıkça duyduğumuz ''Sultan Mehmed'in inşaatta bizzat çalıştığı'' fikri ise kaynakta hiç belirtilmemekle beraber kulağa pek gerçekçi gelmemektedir. Zira emrinde onca asker mevcutken padişahın inşaatta çalışması fikri pek mümkün görünmemektedir.
Bununla beraber padişahın bizzat inşaat sürecini takip ettiği ve hatta planını dahi kendi çizdiği fikri doğru olsa gerektir.
Bir başka yaygın bilgi de Rumeli Hisarı'na tepeden bakılınca Hz. Muhammed'e istinaden 'Muhammed' isminin okunduğudur.
Filhakika hisarın 3 büyük kulesini çizgilerle birleştirince Arapça olarak 'Muhammed' yazısı ortaya çıkmaktadır. Lakin bu kelime 'Mehmed' olarak da okunabilmektedir ki bu da ortaya başka bir teoriyi doğurarak ''padişahın hisarı kendi adının yazılacağı şekilde tasarladığı'' fikrini ortaya çıkartabilir. Dolayısıyla hisarın tasarımında herhangi bir gizli simgeden çok, stratejik ve askeri sebepler aramak çok daha doğru ve faydalı olacaktır.
Peki Rumeli Hisarı Osmanlı'ya ne tür faydalar sağlamıştı?
Prof. Halil İnalcık Rumeli Hisarı'nın önemini şu şekilde sıralamaktadır:
Karadeniz'den Constantinopolis'e gelecek iaşe desteğini kesecektir.
Anadolu'dan Rumeli'ye geçen Osmanlı donanmasını güvenceye alacaktır.
En önemlisi de İstanbul kuşatmasında bir üs görevi görecektir.
Bütün bunların yanı sıra günümüzden bakıldığında ise Rumeli Hisarı, İstanbul'a Osmanlı'dan kalan en eski yapılardan birisi olması bakımından çok mühim bir konuma sahiptir.
Yorum Yazın
okuduğum/duyduğum (yanlışsa doğrusunu öğrenmek isterim) : istanbulu aldıysan sana buraya imzanı atmak yakışır, diyen hocalarının sözüne karşılık, kuşbakışı b... Devamını Gör
okuduğun/duyduğun ne yazık ki yanlış olmak zorunda. Hisar İstanbul'un fethinden önce inşa ediliyor. O yüzden henüz alınmamış bir şehir için "İstanbul'u aldıy... Devamını Gör
Savaşlarda kullanılan duvar/kale/sur gibi yapılar tamamen savunma amaçlı yapılmışlardır. Rumeli Hisarı mevcut tarihin ilk ve tek saldırı amaçlı yapılan kales... Devamını Gör
Osmanlı'nın kalelerde savaş yapma konusunda hiçbir fikri olmadığını düşünüyorum. Adamlar kaleleri almak konusunda uzmanlardı. Ama kalelerde savunma yapmak ? ... Devamını Gör
şöyle birşey var bi bak istersen Kanije Savunması 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı Tarih 9 Eylül 1601 - 18 Kasım 1601 Bölge Kanije, Macaristan Sonuç... Devamını Gör