Irak'la Yeni Petrol Krizi Kapıda

Kuzey Irak petrollerinin boru hattı vasıtasıyla Türkiye’ye taşınması devam ediyor. Kuzey Irak’tan gelen petrol, BOTAŞ’ın Yumurtalık tesislerinde depolanıyor.

Enerji Bakanı Taner Yıldız, depolanan Kuzey Irak petrolünün 1,5 milyon varile ulaştığını açıkladı. Yine Bakan Yıldız’a göre 2,5 milyon varile ulaşıldığında kapasite dolmuş olacak ve petrolün uluslararası pazarlara satış sürecine geçilebilecek. Bu açıklama, Türkiye ile Irak merkezi hükümeti arasında yeni bir kriz anlamı taşıyor. Çünkü tam bu noktada Irak’ın Türkiye’ye gönderdiği uyarı yazısı öne çıkıyor. Zaman’ın ulaştığı yazıda Irak (Petrol Bakanlığı) tarafı çok net bir şekilde BOTAŞ’a, “Kuzey’den gelen petrolün satışının iki ülke arasında yapılan anlaşmaların ihlali anlamına geldiği ve konunun uluslararası hukuka taşınacağı” uyarısı yapıyor. Bir diğer ifadeyle Türkiye, Irak merkezi hükümetinin onayı dışında petrol satışına başlarsa uluslararası hukuk işleyecek. Enerji Bakanlığı’nın yasal altyapıyı tamamlanmadan petrol ihracına izin vermesi, Türkiye için maddi-manevi hukuki sorumluluklar doğuracak nitelikte bir adım olacak. Bu adım, Kuzey Irak Bölgesi’nin de zarar görebileceği bir sonuç doğurabilir.

Türkiye ile Irak arasındaki yıllık 70,9 milyon ton petrol taşıma kapasitesine sahip iki hat var. Körfez Krizi’nde kapanan ve son yıllarda düşük kapasite çalışan hatta önceki ay Kuzey Irak Kürt Yönetimi, yeni inşa ettiği petrol boru hattını bağladı. Kuzey Bölgesi’nin Türkiye’ye taşınan petrolünü BOTAŞ’ın alt şirketi Turkish Energy Company (TEC) satacak. Ancak merkezi hükümet, boru hattı için muhatabın Irak Milli Petrol Şirketi (SOMO) olduğuna dikkat çekiyor ve izinsiz Kuzey petrollerinin taşınmasına karşı çıkıyor.

Enerji Bakanı Taner Yıldız’ın Kuzey Irak petrolleriyle ilgili son açıklamaları, olaya yeni bir boyut kattı. Irak hükümetinin Kuzey petrollerinin ihracına karşı çıktığı herkesin malumu. Türkiye tarafı ise aralık ayında Erbil-Bağdat arasında kurulan komitenin somut karar almamasından rahatsız. Ancak somut karar çıkmadan Türkiye’nin Kuzey petrollerinin ihracına sıcak bakması, Türkiye için ciddi sıkıntılara neden olabilecek bir adım olarak yorumlanıyor. Uzmanlara göre, Türkiye, öncelikle uluslararası hukuku ve anlaşmaları ihlal etmeyecek bir yol izlemeli. Bu hem Türkiye hem de Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi için önem arz ediyor. Aksi halde Irak’ın konuyu uluslararası hukuk açısından takibe başlaması ciddi sıkıntılar doğurabilir. Burada Türkiye’nin yapması gereken, Kuzey Irak’ın menfaatlerini de dikkate alarak hızlı bir çözüm diplomasisi uygulaması. Aksi halde, günübirlik politikalarla Türkiye’nin uluslararası hukuk açısından elini kolunu bağlayacak ve zora sokacak adımların atılması bir fayda sağlamayacak.

Zaman