İnebahtı Deniz Savaşı Basit Bir Yenilgi miydi Yoksa Bir Dönüm Noktası mı?
Tarih daima gurur verici zaferlerle dolu değildir. Tarihteki zaferler kadar mağlubiyetleri de bilmemiz, gelecekte aynı hataları tekrar etmemek dolayısıyla çok önemlidir. İnebahtı Deniz Savaşı da tarihimizdeki acı yenilgilerden birisidir.
Osmanlı'da Kanuni Sultan Süleyman devri sadece kara değil, denizlerdeki başarılar yönüyle de bir zirve teşkil etmekteydi.
Öyle ki padişah son nefesini dahi, hasta vaziyette çıktığı bir sefer sırasında vermişti. Onun yerine tahta geçen oğlu II. Selim, babasının geride bıraktığı zengin mirası muhafaza etmek gibi, çok zor bir sorumluluğu üstlenecekti. Bu yolda ilk askeri harekatını da Akdeniz'in kilit noktalarından birisi olan Kıbrıs üzerine düzenledi.
1570'de uzun ve stratejik bir diplomatik hazırlığın ardından Kıbrıs üzerine hem karadan hem de denizden harekat başlatıldı.
Aylar süren zorlu bir kuşatma sürecinin ardından 1571 yılına yaklaşılırken ancak adanın büyük kısmı ele geçirilebildi. Dolayısıyla Kıbrıs'ın fethi hiç de kolay bir süreç olmamıştı. Akdeniz'in bu müstahkem noktasının ele geçirilmesi, batı dünyasında ciddi bir teşebbüs arayışı uyandırmıştı.
İki denizci kuvvet Venedik ve İspanya'nın yanı sıra Papalık'ın da desteğiyle müttefik haçlı donanması kısa sürede toparlandı.
Osmanlı ise daha yeni fethettiği Kıbrıs'ı bu müttefik donanmaya karşı savunmak durumundaydı. Kaptanıderya Müezzinzade Ali Paşa, Vezir Mehmed Pertev Paşa ve Cezayir Beylerbeyi Uluç (Kılıç) Ali Paşa önderliğinde toplanan donanma 3 Ekim 1571'de İnebahtı yakınlarında demirledi.
Savaş stratejisi hakkında her iki taraf içerisinde de bir fikir birliği mevcut değildi.
Haçlı Donanmasında İspanyol kumandan Don Juan Kıbrıs'a taarruzu teklif ederken; Venedik kumandanı Veniero ve Papalık kumandanı Colonna ise donanma savaşını öne sürüyordu.
Osmanlı tarafında ise Kaptanıderya Müezzinzade Ali Paşa açık denizde muharebeyi teklif ederken, Uluç Ali ve Mehmed Pertev Paşalar ise körfezde savunma yapmak fikrini ileri sürüyorlardı.
Netice itibarıyla iki donanmanın savaş meclisinde de doğrudan donanma savaşına karar verilmişti.
7 Ekim 1571'de ilk topların ateşlenmesiyle başlayan savaş gün batımına kadar sürdü. Muharebenin sonucu ise Osmanlı donanması için hiç iyi değildi. 25 bin askerden 20 bini şehit edilmişti. Bu şühedanın içerisinde Kaptanıderya Müezzinzade Ali Paşa dahi vardı. Bundan başka 3 bin esir ve 230 kadar geminin 190'ı da kaybedilmişti.
Ünlü Don Kişot'un yazarı Cervantes de bu savaş esnasında kolunu kaybetti.
8 bin ölü 21 bin kadar yaralı veren müttefik haçlı donanmasının 15 kadar da gemisi batmıştı. Uluç Ali ve Mehmed Pertev paşalar ise güçlükle savaş meydanından sıyrılarak geri çekilmeyi başardılar. Bu savaştaki cesareti dolayısıyla namı Kılıç Ali olan paşa aynı zamanda Kaptanıderyalık görevine de gelecekti.
Yenilginin en büyük nedeni şüphesiz ki Osmanlı kadırgalarının, yüzen bir kale olan İspanyol kalyonları karşısında yetersiz kalmasıydı.
1538'de Preveze'de hantal ve top menzili kısa olan kalyonlara karşı üstünlük sağlayan kadırgalar, artık daha da geliştirilen bu devasa gemilerle boy ölçüşemez olmuşlardı. Bundan başka aylardır süren Kıbrıs kuşatmasından çıkan Osmanlı donanması, hem asker hem de mühimmat bakımından yıpranmış durumdaydı.
Ayrıca bakınız:
Osmanlı'da ''Sıngın'' Avrupa'da ''Lepanto'' günümüzde ise ''İnebahtı'' adıyla anılan bu savaş kısa vadede küçük bir yenilgi gibi görünse de uzun vadede çok büyük zararlara yol açacaktı.
Osmanlı donanması çok kısa bir sürede yeniden 250 kadar gemiyi inşa edip denizlerde söz sahibi olmaya başlayacaktı. Bununla birlikte İspanya, Venedik ve Portekiz gibi diğer denizci devletlerin gelişmeleriyle karşılaştırıldığında, ne yazık ki bir hayli geride kalınacaktır.
Yorum Yazın
Gemi konusunda o tarihlerde İspanyollar ve İngilizlerle yarışmak aptallık olur. Kelimenin tam anlamıyla yüzen kaleleri vardı İspanyolların.50-70 toplu gemile... Devamını Gör
ispanya okyanus kenarı. karasal kökenli Osmanlının en büyük suyu akdeniz. denizciliği bizanstan, anca öğrendi ama... ömür bitti...
cografyalari ulkelerin kaderidir. farkli bir durum ancak cografyayi degistirmekle mumkun olurdu, sokulluda tam olarak bunu gordu ama uygulayabilecek teknik i... Devamını Gör