Evi Riskli Çıkanlar İçin Kentsel Dönüşüm Kredisi Nedir? Kira Yardımı Nasıl Alınır?
'Türkiye, bir deprem ülkesi' cümlesini kötü tecrübelerimizle öğreniyoruz. Ancak öğrendiklerimizi uygulama kısmında eksiklerimiz çok. 6 Şubat'ta yaşanan büyük deprem felaketinin açtığı yaralar halen kanarken, önceki yaralarımızın izleri de sızlamaya devam ediyor. Bu yara izlerinin hayat tecrübesine dönüşerek gelecek nesillere 'güven' olarak aktarılması için ise yapacağımız tek şey güvenli yapılarda yaşamak ve deprem bilinci oluşturmak. Kısa vadede ülke olarak dönüşüme ihtiyacımız olduğu gerçeğinin maddi tablosu hakkında bilincimizin de oluşması için nasıl finansman sağlayabiliriz kısmına birlikte bakalım.
Deprem gerçeğini iliklerimize kadar hissettiğimiz bir dönemden geçerken, bölgede yaşayanların ne hissettiğine dair en ufak bir fikrimiz bile bulunmasa da empati kurmaya çalışarak psikolojik buhran sürecini tüm ülkede yaşıyoruz. Bir de üzerine diğer bölgelere kayan kırılma riskleri özellikle "İstanbul Depremi" başlıklı haberlerle sürüyor.
Tüm bunların içinde hem ikincil travmalar yaşıyor, hem de korkunun yarattığı ruh haliyle en temel içgüdülerimizden olan güven duygusuyla 'Ne yapabiliriz?' diye sorguluyoruz. Marmara Depremi'nin sıklıkla konuşulduğu bu süreçte, herkes evinin güvenli olup olmadığına dair sorulara cevap arıyor.
Evlerini kontrol ettirenlerin karşılaşmaktan korktukları manzara ise 'riskli yapı' çıkarak dönüşüme girmesi. Korku eşiğinin aşılmasıyla aslında bir yandan belirsizliğe son veren bu durum, diğer yandan da 'masraf' anlamına geliyor. 2021 yılının sonlarından bu yana alım gücü güneşte kalan dondurma misali eriyen vatandaş bu masrafın altından nasıl kalkacağını düşünüyor.
İstanbul'da kendini güvende hissetmeyen milyonlar yönetmeliklerin tarihi ve deprem öncesi/sonrası demeden bir türü güvenemedikleri binaları kontrol ettiriyor.
Kentsel dönüşüme giren riskli binalar için kredi veriliyor mu? Ev sahipleri evleri bitene kadar kirada otururken kredilerini nasıl ödeyecekler? Bunların hepsi birer mali yük ve harcama kalemi olarak ortaya çıkıyor.
6306 sayılı 'Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun'un 7. madde 6. bendinde belirtildiği üzere, kentsel dönüşüm kapsamında konut ya da iş yeri yenilenmesinde kullanılan kredilere faiz desteği veriliyor.
Riskli bulunarak dönüşüme giren gayrimenkullerde, sadece birini seçebilmek koşuluyla kira yardımı ya da faiz desteği alınabiliyor. Kira yardımı hem ev sahibi hem de kiracı tarafından alınırken, kiracı bir seferlik 2 aylık karşılıkta ödemeye hak kazanıyor. Ev sahipleri kira yardımını 18 ay boyunca alabiliyor.
Kentsel dönüşüm kredisinden, konutlarını dönüşümle yeniden inşa ettirmek isteyen hak sahipleri, riskli olarak belirlenen yapılarda en az 1 yıl süreyle oturan kiracı ya da sınırlı ayni hak sahipleri ve riskli yapı olarak tespit edilen konutu yerine farklı bir konut almak isteyen ev sahipleri yaralanabiliyor.
Kentsel dönüşümde kredi kullanmayı seçenler için uygulanan faiz indirimi yalnız TL cinsi finansmanda ve konut için en çok 10 yıllık, iş yeri için de 7 yıllık vadede kullanılabiliyor. Ayrıca noter harcı ve banka sigorta muamele vergisi (BSMV) de ödenmiyor.
Kentsel dönüşüm kredisinden, konutlarını dönüşümle yeniden inşa ettirmek isteyen hak sahipleri, riskli olarak belirlenen yapılarda en az 1 yıl süreyle oturan kiracı ya da sınırlı ayni hak sahipleri ve riskli yapı olarak tespit edilen konutu yerine farklı bir konut almak isteyen ev sahipleri yaralanabiliyor.
Kentsel dönüşümde kredi kullanmayı seçenler için uygulanan faiz indirimi yalnız TL cinsi finansmanda ve konut için en çok 10 yıllık, iş yeri için de 7 yıllık vadede kullanılabiliyor. Ayrıca noter harcı ve banka sigorta muamele vergisi (BSMV) de ödenmiyor.
Kentsel dönüşüm kredisinde devlet desteği, 2022 yılı Ekim ayında yapılan güncellemeyle, güçlendirme ve konut yapım, edinme kredilerinde faiz oranı 400 baz puandan 600 baz puana (yüzde 4'ten yüzde 6'ya), iş yeri yapım ve edinme kredileri de 300 baz puandan 450 baz puana (Yüzde 3'ten yüzde 4'e) yükseltildi.
Bakanlık faiz desteği oranı güçlendirme ve konut kredilerine aylık 0,50 puan, iş yeri kredilerine ise aylık 0,38 puan yapılacak. Enerji verimliliği yüksek binalarda da ekstra indirim alınabilirken, kredi ödemesinin aksaması halinde bu indirimler geri alınacak.
Faiz indirimi desteği olan kredi kullanımları, 2022 yılı Ekim ayında yapılan güncellemeyle güçlendirme kredisi için 240 bin TL'ye, konut yapım ve edinme kredileri ile iş yeri yapım kredisi 600 bin TL'ye, iş yeri edinme kredisi ise 250 bin TL'ye çıkarıldı.
Birden fazla gayrimenkulü olanlarda birim başına 600 bini aşmamak kaydıyla bu tutar 3 milyon TL’ye kadar çıkabiliyor.
Riskli olduğu tespit edilen gayrimenkulün tahliyesi sonrası 1 yıl içinde yapılan kredi başvurularında bu indirimlerden faydalanılabiliyor.
Banka, başvuruyu değerlendirerek onay verdiği kredi sonrası bilgileri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile paylaşarak faiz desteği onayı talep ediyor ve onayın ardından kredi kullandırılıyor.
Yorum Yazın