Eski Denizciler, Akdeniz'in Bilinen En Büyük Kutsal Havuzunu İnşa Etmeyi Nasıl Başardı?
Bilim insanları, Motya adasındaki eski bir dikdörtgen havzanın, kabaca 2500 yıl önce Fenikeli denizciler için yapay bir iç liman veya belki de kuru bir rıhtım işlevi gördüğünü uzun zamandır düşünüyorlardı. Roma Sapienza Üniversitesi'nden arkeolog Lorenzo Nigro ise su dolu yapının antik Akdeniz dünyasının bilinen en büyük kutsal havuzu olduğunu söylüyor. Biz de bu yazımızda bu kutsal havuzdan bahsediyoruz.
Deniz seyahatlerinde birçok Akdeniz toplumunun kültürel etkilerini benimseyen Fenikeliler, havuzu Motya olarak da adlandırılan bir liman kentindeki dini bir yerleşkenin merkezine yerleştirmişler.
Nigro, havuz ve yakındaki üç tapınağın, yaz ve kış gündönümleri gibi yılın önemli günlerinde belirli yıldızların ve takımyıldızların konumlarıyla hizalandığını keşfetti. Bu gök cisimlerinin her biri, belirli bir Fenike tanrısı ile ilişkilendirilmiş.
Bu havuzun tek niteliği dini değerlere sahip olması değil.
Nigro, olimpik bir yüzme havuzundan biraz daha uzun ve daha geniş olan havuzun yansıtıcı yüzeyinin gece vakti yıldızların konumlarını kutuplarla işaretleyerek astronomik gözlemler yapmak için kullanıldığını düşünüyor. Yakınlardaki bir tapınakta bulunan bir navigasyon aleti ve aşınmış bir Mısır heykeli bu olasılığı destekliyor.
Nigro, “Havuz, denize bağlı olmadığı için liman işlevi görüyor olamaz” diyor.
Kendisi ve ekibi havzayı geçici olarak boşalttı ve bu teoriyi doğruladı. Nigro aynı zamanda Yunan işgalciler Motya'yı MÖ 396'da sona eren bir savaşta fethettikten sonra havuzu bir kanalla denize bağladıklarını da keşfetti.
Fenikeliler MÖ 800 ve 700 yılları arasında Motya'ya yerleştiler.
Başlangıçta ortasında Fenike tanrısı Ba'al'ın bir heykeli de bulunan kutsal havuz, Nigro'ya göre MÖ 550 ve 520 yılları arasında inşaa edilmiş. Bu heykelin varlığını destekleyen iki ipucu var; İlk olarak, Nigro'nun ekibi havuzu boşalttıktan sonra, havzanın kenarında büyük, yontulmuş bir ayağın kalıntılarının olduğu bir taş blok buldu. Aynı zamanda havuzun bir köşesindeki küçük bir çukurda bulunan bir yazıtta, en önemli Fenike tanrılarından olan Ba'al'a adanan bir adak bulundu.
Motya'da ve başka yerlerde Fenikeliler tarafından tapınılan tanrılar, diğer Akdeniz toplumlarının tanrılarıyla yakından ilişkiliydi.
Örneğin Ba'al, Yunan mitolojisindeki ilahî kahraman Herkül'ün çok yakın bir karşılığıydı. İngiltere'deki Sheffield Üniversitesi'nden arkeolog Susan Sherratt, diğer toplumların tanrılarını kendi dinlerine dahil etme yeteneğinin 'Muhtemelen Fenikelilerin Akdeniz'deki başarısının anahtarlarından biri olduğunu' söylüyor.
Şimdi Fenikeliler olarak adlandırılan denizci tüccarlar, 3 bin yıldan daha uzun bir süre önce kurulan Doğu Akdeniz şehirlerinde yaşıyordu.
Fenikeliler Kıbrıs'tan İspanya'nın Atlantik kıyılarına kadar yerleşimler kurdular. Bazı araştırmacılar her ne kadar Fenikelilerin birleştirici bir kültürel veya etnik kimlikten yoksun olduğundan şüphelense de, Nigro bu araştırmacılarla aynı fikirde değil. Fenikeliler etkili bir yazı sistemi geliştirdiler ve ortak bir Doğu Akdeniz kültürünün kilit işaretleri olan ortak bir Sami dili konuştular. Nigro, bu denizcilerin Akdeniz boyunca batıya uzanan adalara ve kıyı bölgelerine yerleştikçe yerli gruplarla melez kültürler yarattıklarından şüpheleniyor.
Motya kazıları Fenikelilerin, batıya doğru giderken Akdeniz kültürleri ile kaynaşıp kendine özgü bir Batı Fenike kültürü yarattığını göstermektedir.
Çanak çömlek ve diğer eserler, Yunanistan, Girit ve diğer Akdeniz bölgelerinden gelen grupların, yaklaşık 4 bin yıl kadar önce adaya periyodik olarak yerleştiğini göstermektedir. Motya'nın gelişiminin çeşitli aşamalarından kalmış metal objeler ve diğer kültürel kalıntılar, Akdeniz'in her köşesinden etkiler göstermektedir. Nigro bu bağlamda, Motya'daki siyasi ve sosyal yaşam hakkında pek çok şeyin bilinmemesine rağmen, Fenikeli kurucularının en az 400 yıl süren bir 'kültürel hoşgörü deneyi' yürüttüklerini söylüyor.
Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!
Bu içerikler de ilginizi çekebilir
Fenike Alfabesini Kim Buldu?
Yorum Yazın
antik insanlar icin nasil basardilar sorusunu sormayin. romalilar gladyator oyunlarinda kolezyumu suyla doldurup gercek gemilerle deniz savasi yapiyorlardi. ... Devamını Gör
Muhteşem bilgiler ama yinebir yerine takan yok. Bakalım Şeyma Subaşı'nın haberinin altında ne kadar ilgi var?