Elektrik Kesintilerinin Nedeni Hava Muhalefeti mi Yanlış Politikalar mı?

Dünyanın en önemli metropollerinden biri olan İstanbul'un hem Avrupa hem de Anadolu yakasında iki gündür elektrik kesintileri yaşanıyor. Enerji Bakanlığı, olumsuz hava şartları nedeniyle iletim hatlarındaki kopmaları kesintiye gerekçe gösterirken meslek örgütleri ise yanlış enerji politikalarının neden olduğu aşırı yüklenmenin vatandaşları mağdur ettiğini savunuyor. 

İstanbul'da 29 Aralık günü başlayan elektrik kesintileri İstanbullular arasında krize yol açtı. 

Enerji Bakanlığı ilk gün yaptığı basın açıklamasıyla hava şartları nedeniyle ulusal elektrik şebekesinden yeterli elektrik alınamadığı için İstanbul'un birçok bölgesinde elektrik kesintisi yaşandığını duyurmuştu.

Ertesi gün de Avrupa yakasında 20 ilçe elektrikten mahrum kalırken Anadolu yakasındaki tüm ilçeler elektrik kesintisiyle karşı karşıya kaldı.

BEDAŞ planlanan kesintileri iptal etti

Öte yandan BEDAŞ, 30-31 Aralık ve 1 Ocak’ta yapacağı planlı yatırım, bakım ve onarım çalışmalarının ertelediğini duyurdu. Yapılan ilk açıklamada bu tarihler arasında Çatalca, Sarıyer, Güngören, Bayrampaşa, Küçükçekmece, Esenyurt, Sarıyer ve Beylikdüzü’ndeki bazı mahallelerde elektrik kesintisi olacağı kaydedilmişti.

İndigo dergisi'nde yer alan habere göre, Elektrik Mühendisleri Odası elektrik tüketiminin artmasının yaratacağı sorunları şöyle açıkladı:

'Büyük ölçekli doğalgaz santrallerinin Batı illerinde yoğunlaşmış olması, bu bölgelerdeki yoğun elektrik talebinin Doğu’dan karşılanması zorunluluğunu ortaya çıkarıyor. Bu durum iletim hatlarına çok fazla yüklenilmesine yol açtığı için 31 Mart 2015 tarihinde tüm Türkiye çapında yaşanan karanlığın tekrarlanması riskini beraberinde getiriyor.

Hem havaların soğuması hem de yaz saati uygulamasının kalıcılaştırılmasının etkisiyle elektriğin tüketiminin artması zaten piyasada elektriğin fiyatlarını yükseltmişti. Doğalgaz sıkıntısının devreye girmesiyle elektrik fiyatları fırladı. EPİAŞ verilerine göre; Ekim 2016’da megavat saat başına 145.075 lira olan ağırlıklı ortalama piyasa takas fiyatı, Kasım 2016’da 154.862 liraya, Aralık ayında 234.295 liraya yükseldi. Ancak piyasa takas fiyatı dün (22 Aralık 2016) saat 17:00 itibarıyla megavat saat başına 1169.55 lirayla fahiş bir düzeye çıktı. Böylece 1 kilovat saat elektriğin fiyatı 1 lirayı aşmış oldu. Bugün (23 Aralık 2016) için verilen fiyatlar ise bu düzeyi de aşarak, 1.9 liraya tırmandı. Konut tüketicilerinin faturasında 0.41 TL olan 1 kilovat saat elektriğin bedelinin 4.6 katına ulaşıldı.

Tüm bu gelişmeler sonucunda bir yandan pahalı elektrik bir yandan da elektrik ihtiyacının karşılanamaması sorunuyla yüz yüze kalındı. Havaların soğuması dışında olağanüstü bir gelişme olmamasına rağmen bugün Türkiye uygulanan enerji politikaları nedeniyle karanlığın eşiğine sürüklenmiştir.

Elektriğin üretiminde başlayan sıkıntı, hem periyodik bakım adı altında yapılan kesintiler hem de elektriklerin kesilmesinin gezdirilmesi yoluyla yönetilmeye çalışılıyor. Gezdirme yöntemiyle kamuoyunun bilgisi dahilinde olmadan kesintiler yapılması hukuki olmadığı gibi can ve mal güvenliği açısından tehlikeler yaratacaktır.'

Mühendis, şehir plancılar ve mimarlardan oluşan Politeknik Derneği de, kesintileri İran’ın Türkiye’ye gönderdiği doğalgazı kesmesi ve aşırı yüklenmeden kaynaklandığını iddia etti.

Politeknik’ten yapılan açıklamada, “Anadolu yakası ile Avrupa yakası arasında elektrik iletimini sağlayan Boğaz hattı aşırı yüklenme nedeni ile devre dışı kaldı, kesintiler yaşandı. Geçtiğimiz hafta İran’ın doğalgazı kesmesi ile BOTAŞ doğalgazdan elektrik üretimi yapan santrallara gaz iletimini sınırladı. İstanbul’da 1-2 saatlik kesintiler yapılarak durum idare edilmeye çalışılıyor” dendi.

Elektrik üretimindeki doğalgaz payının %38’den %15,49’a kadar gerilediğini belirten Politeknik, elektrik arz talep dengesinde sorunların giderilmesi için 20 Aralık’tan bu yana Türkiye’nin Bulgaristan’dan yaptığı elektrik ithalatını arttırdığını vurguladı.