Deprem Korkusu Nasıl Yenilir? Deprem Psikolojisi Nedir?
6 Şubat'ta yaşanan Kahramanmaraş depremlerinin açtığı yaralar hala ilk günkü gibi taze. Ne yaşadığımız acıları, ne de açılan yaraları unutmak mümkün değil. Fakat bir deprem kuşağı üzerinde bulunan ülkemizde, her vatandaşımızın depreme hazırlıklı olması gerekiyor. Peki vatandaşlar olarak deprem korkumuzu nasıl yenebilir, deprem konusunda neler yapabiliriz?
Uzman Psikolojik Danışman ve İstanbul Psikodrama Enstitüsü Başkanı Deniz Altınay deprem psikolojisine dair sorularımızı yanıtladı.
Altınay, hayatımızın artık büyük bir kısmını kaplayan depremin toplumsal ve bireysel olarak psikolojik etkilerini, deprem travmasını aktarırken, beklenen büyük İstanbul depremi korkusunu yaşayanlara tavsiyelerde bulundu.
Deprem korkusu olanlar ne yapmalı?
'Öncelikle deprem korkusu olmayan yoktur...Deprem korkunuz varsa ilk yapılması gereken şey, bu korkunun normal olduğunu kabul etmek. İkincisi, korkular bizim için koruyucudur. Korkudan kurtulmak değil, onu fırsata çevirmek gerekir.'
'Deprem korkusunu idare etmenin en iyi yolu bunu fırsata döndürmek. Hayatımı, sevdiklerimi veya eşyalarımı, evimi kaybetmekten korkuyorum. 'Bunları nasıl koruyacağım?' korkusu bizi depremle baş etmede bir adım öne geçirir.'
Bir depremzede ile nasıl konuşulur, nelere dikkat etmek gerekir?
'Bu konu oldukça önemli. Depremin ilk günlerinde psikolojik ilk yardımın dışında da psikolojik yardım sunmaya çalışıldı. İlk bir iki haftada ise psikolojik yardım sunulmamalıdır...Depremzedeleri teskin etmeye çalışmak, 'hayattasınız' demek ters tepen davranışlardır.'
'Depremzedelerin anlaşılması kolay değil. Biz terapide empatiyi çok önemseriz. Fakat bu öylesine travma ki, onun rolüne geçemeyiz.'
Sosyal medyadan deprem görüntülerine tanık olmak deprem korkusunu artırır mı? Psikolojimizi nasıl koruyabiliriz?
'İstanbul depreminden bahsederken bile arkaya deprem videoları koymuşlar. Çok uygun değil bu durum. Alt mesaj 'hepimiz öleceğiz' mesajı veriyor. Bu hiç uygun bir mesaj değil...'
'Ancak depremin gerçeğinden de çok uzak kalmamak gerekiyor. Deprem olacak, burada veya başka yerde. Bu görüntüleri gözü çevirmeden ilerlemeliyiz ancak bu görüntülerle de boğulmamalıyız.Bu ilgisizlik değil, bir miktar kendimizi korumak.'
İstanbul'daki olası bir deprem konusunda psikolojik olarak nasıl bilinçlenebiliriz?
'Olası bir deprem için sağlıklı psikoloji mümkün...Aslında geleceği hayal ederek bu ana hazırlanmak mümkün.'
'Depremzede bir kiki duygularımı hissetmiyorum diyince ona yapılan 'psikodrama' ile büyük bir katarsis yaşayarak bütün duygularından kurtulabilir. Bunu depreme hazırlık aşamasında kullandığınızı düşünün. Bu anda herkes ne yapacak?'
'Deprem tatbikatı yapılıyor ama bu yeterli değil. Bu tatbikatta herkes yere iniyor. Deprem anını canlandırmak ise duyguları canlandırmak demek.'
Deprem korkusu kendini herkeste aynı şekilde mi gösterir?
'Deprem korkusu herkeste farklı şekilde kendini gösterir. Bir grup var postravmatik olabilir, bir grup depresyona girebilir, bir grup sakin kalabilir. Herkesin psikolojik sağlamlığı farklı. Aile ilişkilerinde, özellikle anne çocuk ilişkisinden başlayarak güçlü bir sağlamlık varsa, psikolojik sağlamlık da artıyor.'
'Çocuklara kendi başlarına problem çözme sorumluluğu verilmişse psikolojik sağlamlık artıyor. Çocukların öğrenme süreçleri desteklenmişse ona 'icat çıkarma' denmemişse psikolojik sağlamlık artıyor.'
Teselli gibi gözüken ama travma tetikleyecek cümleler nelerdir?
Uzman Psikolojik Danışman ve İstanbul Psikodrama Enstitüsü Başkanı Deniz Altınay'a yönelttiğimiz tüm soru ve cevaplara aşağıdaki videomuzdan ulaşabilirsiniz.
Yorum Yazın