📌Bugün 8 Mart Dünya Kadınlar Günü: Çarpıcı Verilerle Türkiye'de Kadının Durumu

8 Mart Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle Türkiye'de kadının yerine baktığımızda karşımıza iç karartan bir tablo çıkıyor. Geçtiğimiz yıl 409 kadın cinayete kurban giderken, 2018 yılında da artan kadın cinayetlerinin önüne geçilemiyor. Cinsiyet eşitsizliği hayatın hemen her alanında kendini gösteriyor. Bu konuda dünyada da son sıralardayız. Meclis'teki milletvekillerinin sadece yüzde 13'ünü kadınlar oluştururken, toplam iş gücünde kadınların oranı üçte bir... DİSK'in verilerine göre ise kadınların yarısı kayıt dışı çalışıyor. Ayrıca çocuk yaşta zorla evlendirilen ve anne olanların sayısı da artmış durumda...

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) son yayınladığı verilere göre Türkiye genelinde 2017 yılı Kasım ayı itibarıyla işsizlik oranı yüzde 10.3 seviyesinde. Birçok alanda olduğu gibi istihdamda da kadınlar erkeklere göre daha dezavantajlı durumdalar. Nüfus içindeki oranları eşit olmasına rağmen, toplam işgücünün sadece üçte birine karşılık gelen 10 milyon 287 binini kadınlar oluşturuyor. Kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 33.8, istihdam oranı ise yüzde 29.3 olarak hesaplanıyor. Buna karşılık erkeklerde yüzde 8.8 olan işsizlik, kadınlarda yüzde 13.4 seviyesinde. Üstelik kadınlarda tarım dışı işsizlik oranı yüzde 17.4 olarak açıklandı. Başka bir ifade ile işgücüne dahil 10 milyon 287 bin kadından 8 milyon 904 bini istihdam edilirken, 1 milyon 383 bini işsiz. Kadın istihdamının 2 milyon 382 bini tarım, 6 milyon 522 bini ise tarım dışı sektörde.

Kadınların yüzde 8.8’i kendi hesabına çalışırken, yüzde 26.3’ü de ücretsiz aile işçisi olarak çalışıyor.

TÜİK eğitim seviyesine göre brüt ücretleri gösteren son araştırmayı 2014 yılı verilerini derleyerek yaptı. Buna göre erkeklerle kadınlar arasındaki ortalama brüt ücret birbirine çok yakın çıktı. Erkeklerde 2 bin 215 lira olan aylık brüt ücret, kadınlarda 2 bin 188 lira düzeyinde. Ancak eğitim seviyesi yükseldikçe kadınlarla erkeklerin aldıkları ücret arasındaki fark da artıyor. Lise mezunlarında erkeklerin ortama ücreti bin 755 lira iken, kadınlarda bin 576 lira. Yüksek okul ve üstünde ise erkeklerde 4 bin 296 lira, kadınlarda 3 bin 470 lira olarak tespit edildi.

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde 550 milletvekilinden, milletvekilliği düşenler çıktıktan sonra halen görev yapan milletvekili sayısı 539. Bu milletvekillerinin yüzde 13.91’ine karşılık gelen 75 tanesi kadın. Milletvekilliği düşen 11 kişiden 6 tanesi kadın. Başka bir ifade ile milletvekili seçimi yapıldığı tarihte 550 vekilin yüzde 14.7’sini kadınlar oluşturuyordu. Bu dönem kabinedeki kadın bakan ise Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya olmak üzere sadece iki tane.

Kadınlar meslek kuruluşlarının yönetiminde de yeterince temsil edilemiyor. Üyeliği yasayla zorunlu olan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) bünyesindeki 14 mimar ve mühendis odası içinde başkanı kadın olan sayısı da sadece 1 tane. Halen başkanlardan sadece Peyzaj Mimarları Odası’nın başkanı Ayşegül Oruçkaptan kadın başkan olarak görev yapıyor.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Türkiye’de Kadın istatistiklerine göre ise kadınların oransal olarak nüfustaki paylarına göre en yakın temsil edildikleri alanlar üniversiteler oldu. 2016 sonu itibarıyla kadın profesörlerin oranı yüzde 43.1 oldu. Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre, şirketlerde üst düzey ve orta kademe yönetici pozisyonundaki kadın oranı 2002 yılında yüzde 14.4 iken, 2016’da yüzde 16.7’ye çıktı

Öte yandan, DİSK/Genel-İş Sendikası Araştırma Dairesi de 'Türkiye’de Kadınlar ve Kadın Emeği Raporu'nu açıkladı. Rapora göre ülkemizde kadınların yarısı kayıt dışı çalışıyor. Ayrıca sendikalaşma oranı kadınlarda çok az. Türkiye'de kadın istihdamı OECD ve AB üye ülke ortalamalarının da altında.

Platformun verilerine göre, 2016 yılında 328 kadın, 2015 yılında ise 303 kadın erkek şiddetinin kurbanı olmuştu. Yani kadın cinayetlerinde giderek artan bir grafikle karşı karşıyayız.

Kaynak: Dünya, DİSK ve Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu