Ayağı Yere Basan Gündüz Düşleri: Mevcut İşimizi Bırakmadan Kendi Şirketimizi Nasıl Kurarız?
Bir şirket kurmak, bir web sayfası başlatmak, bir uygulama tasarlamak veya kâr gütmeyen bir kuruluş kurmak; nihayet hayatımızla ilgili ne yapmak istediğimizi bulduk. Tek sorun; geçinemeyeceğimiz için tam zamanlı işimizi bırakamıyor, yan hakları kaybetmeyi göze alamıyoruz.
Esasen herkes makul ve sağduyulu düşündüğünde, bu konuda atılması gereken doğru adımları bilecektir. Ancak mevcut işimizdeki bezginlik, kızgınlık ve “bir şeylere geç kalıyorum” hissi, bizleri çoğu zaman yanlış zamanlarda atılmış aceleci adımlara yönlendiriyor.
Şu halde nereden başlamalı? Kendi yolumuza çıkmaya hazır olduğumuzu nasıl anlayacağız? Hayalimizdeki işi hayata geçirmenin doğru adımları nelerdir? Adım adım toparlayalım.
Gerçi biz, bu galeride yazan hiçbir şeye gerek kalmasın diye yılbaşı biletini aldık ama...
1. Bir fikriniz olmasını hafife almayın.
Öncelikle profesyonel tutkunuzun ne olduğunu biliyorsanız çok iyi bir pozisyondasınız; pek çok kişi ne istediğini bilmiyor. Yaptıkları işten mutlu olmadıklarını biliyorlar; fakat başka ne yapabileceklerini bilmedikleri için mutsuzluk içinde aynı işi yapmayı sürdürüyorlar. Bir fikrinizin olması kesinlikle ümit verici bir başlangıç.
2. Ölçeğinize dair stratejinizi oluşturun.
Passion & Purpose: Stories from the Best and Brightest Young Business Leaders kitabının ortak yazarı Daniel Gulati şöyle diyor: “İşin %1'ini oluşturan ilhamı aldıysanız, şimdi sıra %99’unu oluşturan teri dökmekte.”
Tam olarak ne başarmak istediğinizi belirleyin. Büyük, ölçeklenebilir bir şirket mi? Küçük bir şirket mi? Bir hayır organizasyonu mu; ne yapacaksınız? Bu noktadaki görüşünüz belirli ve somut olsun. Gelir hedefleriniz ve (arzuladığınız) sosyal etki de buraya dahil.
3. Zaman çerçevesini çizin.
Hiçbir şey akşamdan sabaha olmayacak. Hedeflediğiniz şeylere yönelik makul bir zaman çerçevesi oluşturun. En büyük kısıtlayıcınız, mevcut işiniz devam ederken bu yan projeye ne kadar zaman ayırabileceğiniz. İşinizi bırakabileceğiniz nihai bir tarih belirleyin ve devam edin.
4. Mevcut işinizdeki sorumluluklarınızı ihmal etmeyin.
Henüz kovulmaya hazır olmadığınız için, projeninizde ufak ufak ilerlerken mevcut işinize de gerekli özeni göstermeyi kesinlikle ihmal etmeyin. Kendi işinizin planlarını yetiştirebilmek uğruna mevcut işinizi riske atmanız bu aşamada akıllıca olmaz.
Koyduğunuz nihai tarih yaklaştığında, henüz hedeflerinizi gerçekleştirememiş olabilirsiniz. Bu durumda, yeni duruma uygun olarak zaman çizelgesini tekrar şekillendireceksiniz.
5. Para biriktirin.
Kuşkusuz finansal açıdan güvende olmanız, size işinizi kendi kurallarınızla inşa etme fırsatı verecek. Kuracağınız işin özellikle de erken aşamalarını atlatmak için maddi güvenceye ihtiyacınız olacak. Zaman çerçevenizde, her ay için net bir şekilde belirlenmiş bir maddi birikim hedefi olmalı. Gerekiyorsa yatırım almak için de bir planınız olmalı.
6. Programınızı kontrol altında tutun.
Zaten yoğun olan mevcut işinizde, projeniz üzerinde çalışmak için zaman bulmak en büyük zorluk olacak. Yazılı bir programınız olsun. Bu kayıt, boşa geçirdiğiniz veya ne yaptığınızı bilmediğiniz serbest zamanları keşfetmenize yardımcı olacaktır. Programa baktığınızda aylaklık etmediğiniz halde çok az boşluk olduğunu görüyorsanız, projenizin belli kısımlarını para ödediğiniz birine yaptırabilirsiniz.
7. Zayıf noktaları yamayın.
Hayalinizdeki projede başarılı olmanız için geliştirmeniz gereken somut becerilerin bir listesini yapın. Örneğin bir bilgisayar programı öğrenmeniz gerekecek; yahut mevcut yabancı dilinizi geliştirmeniz. Bunları nasıl geliştireceğinizi anlamaya çalışın.
Burada mevcut işinizin durumuna bakın. Aklınızdaki eğitimler / dersler hakkında mevcut şirketinizle görüşün. Kendi işinizle ilgili bir eğitime katılmak belki mevcut işinize de yarayacak? Bu durumda işvereniniz almanız gereken dersi ödeyebilir.
8. Sinsi olmayın.
Projenizle ilgili aşırı ketum davranmanıza gerek yok. Yaptığınız şey konusunda dürüst olmak, daha az şüpheli ve daha fazla meşru görünmenizi sağlayacaktır.
Fakat öncelikle patronunuza niyetinizi belli etmek konusunda muhakeme yapın. Patronunuz başta şüpheci yaklaşabilir. Bu projenin zamanınızı alacağını, performansınıza zarar vereceğini varsayabilir. Günlük işlerinizi etkilemediğini belirtmeli; ve gerçekten de etkilememesini sağlamalısınız.
Patron veya çalışma arkadaşlarınızın yeterince destekleyici olacaklarına inanmıyorsanız, projeniz hakkında aile ve arkadaşlarınızla mutlaka konuşun. Her geri bildirim önemli.
9. Patronunuzla konuşabileceklerinizi belirleyin.
Patronunuzla konuşabileceğinizi düşünüyorsanız,
- Bir başka çalışan örneğin çocuğunu kurstan almak için belirli günlerde erken çıkabiliyorsa, siz de aynı esnekliği kendiniz için talep edebilirsiniz.
- İşi bırakmayı düşündüğünüz tarihi patronunuza söyleyin.
- Böylelikle kimseyi zor durumda bırakmayacağınız gibi, iyi niyetinizden ötürü destek görmeniz de kolaylaşabilir.
- Yan haklarınızı kaybetmeden ücretsiz izin alıp alamayacağınızı sorun.
- İşten ayrıldıktan sonra bir süre daha yan haklarınızı alıp alamayacağınızı sorun.
10. İlham veren hikayeler okuyun.
'Evde bakım ajansı kurma fikrini edindiğimde teknoloji satışında çalışıyordum. Eski bir iş arkadaşım da benzer bir şey yapmıştı. Onun planını gerçekleştirmesini izlemek, benim de planımı hayata geçirebileceğim konusunda bana güven verdi. Dokuz ay içerisinde işten ayrılma kararını verdim.
Proje üzerinde genellikle hafta sonları çalıştım; fakat öğle aralarında ve akşamları da zaman harcadım. Facebook’ta veya web’de dolaşmaktansa, bu vakti fikrime odaklanmak için kullanabileceğimi anladım. Ara ara 15 dakikalık pazar araştırmaları yaptım; yürüyüş yaparken beş dakikalık telefon görüşmeleri sıkıştırdım araya. Kaydettiğim ilerlemeyi görünce ben bile şaşırdım.
İş fikrini sürekli olarak aile ve arkadaşlarımla konuştum. Konuştukça, daha görünür hale geldi ve kendi kendine bir ivme oluştu. Tek başıma para biriktiriyordum fakat daha fazlasına ihtiyaç duyacağımı biliyordum. Tanıdıklarla, kendi çabamla ve tanıdıklar vasıtasıyla yatırımcılarla görüşmeler, yazışmalar yaptım. İşi bıraktığım gün 18 potansiyel yatırımcı sıradaydı ve bunlar arasında üniversiteden oda arkadaşımla kuzenim de bulunuyordu.'
Dan Hogan'ın sağlık hizmeti şirketi Doctor’s Associates’in, 5 yıl sonra 500 hastası ve 100’ün üzerinde tam zamanlı ve yarı zamanlı çalışanı vardı. Şirketi sattı ve yeni bir tane kurdu. Kendisi bugün Nashville merkezli sağlık IT’si şirketi olan Medalogix’in CEO’su. Şirket 7 milyon dolarlık finansman topladı.
11. Cesur olun...
Tutkunuzun peşinden gitmek korkutucu olabilir. Fakat unutmayın ki geçiş sürecini iyi planladıysanız, rastgele bir risk almıyorsunuz. Mutluluğunuza ve geleceğinize yatırım yapıyorsunuz.
Harvard Business Review Türkiye, 2015