Asgari Ücretle Ancak Yarım Hamburger Alınabilen, %40.000 Enflasyonuyla Felaketin Eşiğindeki Venezuela Ekonomisi
Aslında hikâye hiç de olumsuz bir başlangıca sahip değildi, Hugo Chávez'in başa geçtiği 1999 yılı ve sonrasında her şey iyiye gitmeye başlamıştı.
O dönem uygulanan politikalara ek olarak petroldeki pahalılığı da arkasına alarak sosyal harcamaları artırdı, düşük gelir tuzağını aşma yolunda büyük bir adım attı. Chávez yönetimi halkın tüketimde bulunduğu gıdaların fiyatlarının bir kısmını devletin üstlenmesini sağladı, buna sağlık harcamalarını da dahil etti.
Eğitim ve dış ticarette de birçok ortaklık sağlandı, bir manada Venezuela içeride ve dışarıda ılımlı bir atmosferde yükselişe geçti. Küba'yla iyi ilişkileri olan Chávez, son yıllarında o topraklarda tedavi olmayı seçse de tedaviler fayda etmedi, 2013'te yaşamını yitirdi.
Yalnız her şey bundan ibaret değildi. 2003 yılında, yönetimde olduğu dönem Chávez petrol işçileri grev yaptığında bir karar almıştı.
Petrol üretimi durduğunda piyasada para ihtiyacı oluştu fakat Chávez kesin emriyle piyasaya Bolivar sürülmemesini emretti. Yani bu noktadan sonra bir Bolivar'ın kaç Dolar edeceğine o karar verecekti. Bu karar petrol fiyatları yüksekken olumlu göstergeler arasında yer alsa da ekonomik dengesizliklerin kapısını da aralıyordu.
Venezuela Birleşik Sosyalist Partisi'nin başına onun ardından yapılan seçimlerle Dışişleri Bakanı Maduro geldi.
Maduro başa geçtikten sonra deyim yerindeyse tüm film geriye sarmaya başladı. Çünkü 2014 yılında petrol fiyatları dibi gördüğünde Venezuela tamamen hazırlıksızdı.
Elde bulunan kaynakların yoksullara yardım için harcandığı fakat bu yoksul kitleye sanayi yatırımı yapılarak iş imkânı yaratılmadığı koca bir dönemin ardından Venezuela o tek kaynağını yitirmiş, krizin eşiğinde olduğu anı göremeden uçurumdan yuvarlanmaya başlamıştı.
Bu durumda bir şey yapılması gerekiyordu çünkü kriz geçici bir kriz değildi ve bu uçurumun bir sonu yoktu.
"Halk kriz olduğunu düşünmesin" diyerek Bolivar'ın değeri sabit tutulmaya devam edildi. Fakat düşünceler gerçekliği yönetemiyordu, Dolar gün geçtikçe değerini artırdı ve artık karaborsa satışları başladı.
Öyle ki devletten Dolar alabilmek resmen bir akıl oyununa dönüştü, halk dolar alabilmek için yeni bir yöntem buldu. Bu yönteme göre yurt dışına uçak biletleri alıyorlar, bu yolculukta kullanılacağı söylenerek de devletten Dolar satın alıyorlardı. Kimsenin binmediği boş uçaklar havalanırken 'seyahat için kullanacağız' diyerek alınan Dolarlar işlem görmeye başlıyordu.
Ekonomistler krizin baş gösterdiği bu dönemde kur serbestleştirilseydi her şeyin fiyatının yükseleceğini fakat o dönem sahip olunan kaynaklarla yapılacak girişimlerin uzun vadede ülkeyi kurtarabileceğini söylüyor. Popülist politikalar izin vermediği için, artık çok geç.
O dönem belirli kişilere farklı kurdan Dolar satıldı, her şey iyice karmaşıklaştı. Sonunda yapılacak hamle kalmadığında piyasa serbest bırakıldı fakat 'biraz' geç kalındı.
Enflasyon önce üç, ardından dört ve bugünlerde beş haneye yükseldi. 40.000 civarında seyreden enflasyonuyla Venezuela'da artık birkaç ekmek almak için bile kucak dolusu para taşınıyor.
Bu tip bir çöküşün hakim olduğu dönemde maaşlara yapılan zamlar da %150'yi aşıyor fakat aynı gün enflasyonun yarattığı erimeyle neredeyse maaşın ederi düşüyor. Maduro buna rağmen 'dünyada maaşlara en fazla zam yapan ülkeyiz' kabilinden propagandalar yapmaktan geri durmuyor.
Rakamlarla baş edilemeyince, 2015 yılında ekonomik verilerin açıklanması yasaklandı fakat haberler yasaklansa da cüzdanların ne hızla boşaldığı ortadaydı.
Maduro yönetiminin verdiği kararla esnaf malları aldığı fiyatın altında satmaya zorlandı, kepenkler kapandı. Bu kararın ardından yaşanan çöküş yönetim tarafından Amerikan tedarikçilerin bir taktiği olarak lanse edilse de, durum ortadayken bu argüman pek de alıcı bulmuyor.
Milyarlarca Dolarlık borcun ödenemediği ve yıllar önce yardımlar yapılan Kolombiya'dan gelen yardımlar olmadan ayakta kalamayan Venezuela'da Maduro Mayıs'ta yeniden başa geçti, ilk konuşması 'emperyalizme gününün gösterildiği' üzerine oldu.
Halen Venezuela'daki yoksul kesimin büyük oyuna sahip olan Maduro yönetimi Bolivar'dan 3 sıfır atmasına rağmen değer düşüşünün önüne geçilemedi, yakın zamanda yeni bir para birimine geçilecek.
Tüm bu tarihsel tortularıyla krizi somutlaştırarak sonlandıralım. Venezuela'da asgari ücret ortalama 2.5 milyon Bolivar. 1 kilogram domates ise ortalama 1.5 milyon Bolivar'a satılıyor. Bir hamburger menüsü almak için 2 asgari ücret kazanan kişiye ihtiyacınız var, bir tanesi ancak yarım hamburger satın alabiliyor.
Tüm bunlar olurken Maduro'nun aradığı çözümleri merak ediyorsanız hemen paylaşalım, Venezuela vatandaşlarını ABD'nin komplolarına karşı uyarmakla meşgul.
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
Yorum Yazın
Venezuela Çhomar vs Turkish Çomar
"Dış güçler, Amerika 'nın oyunları" şeklinde kandırılan, ekonomik çöküntüye rağmen hala akıllanmayan halkın geldiği nokta... Ekonomi iyiyken "biz başardık", ... Devamını Gör
Tek sorun cehalet ve sürü psikolojisi. Dediklerine katılıyorum. Venezüella halkının bizimkilerden farkı yoktu. Başkanlık kalmıştı o da geldi tam oldu.
bu şey değil miydi ya Türkiye.