AİHM Gaz Kapsülü ile Yaşam Hakkı İhlalinden Türkiye'yi Mahkum Etti
Polisin geçen yılki Gezi eylemlerinde biber gazını rastgele kullanımı hala tartışılırken, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nden (AİHM) çarpıcı bir ‘ gaz kapsülü’ kararı daha çıktı.
Geçmişte de Türkiye’yi biber gazının ‘ orantısız ‘ kullanımı nedeniyle cezalandıran mahkeme, 2006′da Diyarbakır’da düzenlenen bir eylemde baş gaz kapsülü isabet etmesi sonucu öldürülen Tarık Ataykaya’nın davasında Türkiye’yi ‘yaşam hakkı ‘nı ihlalden mahkum etti.
AİHM Türkiye’yi, Ataykaya’nın ailesine 65 bin avro tazminat 5 bin avro da mahkeme masrafı ödeme cezasına çarptırdı. Kararda, polislere yönelik soruşturmanın yürütülüş biçimi konusunda sert eleştiriler yer aldı.
Tarık Ataykaya, 14 PKK’lının öldürülmesine karşı Diyarbakır’da düzenlenen protesto gösterisinin ortasında kalmış, başına gaz kapsülü isabet etmesi sonucu dakikalar içinde can vermişti. Ataykaya’nın babası Mehmet Nesip Ataykaya’nın açtığı davada, oybirliğiyle alınan kararın öne çıkan bölümleri şöyle:
Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ‘ yaşam hakkı ‘nı düzenleyen 2′inci maddesini ihlal etti.
Ölümcül darbeyi vuran gaz kapsülünün hangi polisin silahından ateşlendiğini tespit etmek için yeterli bir soruşturma yapılmadı.Dahası, soruşturma o gün görev yapan hiçbir polise ceza verilmeden kapatıldı. Kararda, o gün olay yerinde görev yapan polislerin maskeli olduğuna dikkat çekilip, ” Yetkililer, polislerin kimliklerinin tespit edilmemesi ve etkili bir soruşturma yürütülmemesi için kasıtlı olarak dokunulmazlık ortamı yarattı ” denildi.
Kararda soruşturmanın gözle görülür biçimde yavaş ilerlediği, özellikle ifadelerin geç alındığı ve savcılarla polis arasında sürtüşme yaşanmaması için gereken önlemlerin alınmadığına dikkat çekildi.
Ataykaya’nın ölümüne yol açan gaz kapsülün atılmasının şart olduğu ve bu önlemin orantılı olduğu yönünde bir bulguya rastlanmadı.
Kararda, gaz kapsülü kullanımının ölüm ve yaralanmaları asgari düzeye indirecek şekilde, bir an evvel düzenlenmesi gerektiği vurgulandı; daha fazla ihlal yaşanmaması için Türkiye’deki sistemin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’yle uyumlu hale getirilmesi çağrısı yapıldı.
Türkiye’nin kararı temyize götürme hakkı bulunuyor.
Diken
