Tavan Arasında Çıkan Dikiş Makinesi Gibi: 5 Maddede Borsa'da Neler Oluyor? Bundan Sonra Ne Olacak?
Temmuz ayından bu yana gözler Borsa İstanbul'da. İşin uzmanları daha hareketin ilk gününden sorgulamaya başladıkları durumu 'trading için uzun bir sürede' anlamlandıramadı. Sonrasında 'duyum'ların yayıldığı bir ortamda herkes bir teknik ya da teorik açıklama yapmaya ya da aramaya başladı. Yabancı girişi, dövize yönelmemesi için yerli yatırımcıya fırsat, enflasyondaki yükselişe karşı kârlı görülen hisseler, ev ya da KKM trenini kaçıran küçük yatırımcı birçok sebep arandı. Hareket bir miktar durulurken, halen sorulmaya devam ediliyor: Neler oldu? Halen de sorulan daha önemli ikinci soru: Oynaklık sürecek mi?
Bakan Nureddin Nebati de Borsa'daki yükselişi desteklemişti 👇
Borsa İstanbul, 14 Temmuz'da gördüğü gün içi en düşük 2.375 seviyesinden sonra geçen hafta 13 Eylül'de 3.715 zirvesine tam iki ayda ulaştı. Bu hareketteyse bankalar başroldeydi. Bankacılık endeksi de aynı tarihlerde 1.915,55'ten 5.102,50 seviyesine ulaşmıştı. Ancak 13 Eylül'deki zirvenin ardından bankacılık endeksi 13 gündeki yükselişini 5 günde geri verdi.
“Con Ahmet'in Devri Daim Makinesi” tavan arasında çıktı.
Habertürk'te Rahim Ak, 'Borsada 'sonsuz döngü' oyunu bozuldu' başlığı attığı haberinde, “Con Ahmet'in Devri Daim Makinesi”nden bahsediyor. Bu makine, eskilerin bir deyimi olurken, sürekli halde bir döngüyle sonsuz enerji üretme iddiasında bulunmak temelinden geliyor. Geçen yıldan bu yana yaşanan KKM, Merkez Bankası ve döviz piyasasındaki durumlarda da kullanılan bu deyim, Borsa İstanbul'da yaşanan hareketler için de geçerli hale geldi. O halde birlikte bakalım neler olmuş ve olabilir diye👇
Madde 1: Pandemiyle gelen enflasyon, merkez bankalarını çalıştırdı.
Pandemide dünyada oluşan ortam, ülkelerde sadece sağlık ve sosyal politikaları değil ekonomi politikalarını da değiştirince, akabinde bir enflasyon yükselişi görmek uzmanlar için sürpriz olmadı. Genel geçer enflasyonla mücadeledeyse Türkiye farklı yöntemler izleyince durum karmaşıklaştı. Kurdaki oynaklık da yine alternatif yöntemlerin izlenmesine neden oldu. Bu da faiz ve dövizdeki getirileri ortadan kaldırınca yollar Roma'dan sonra Borsa'ya çıktı.
Madde 2: Büyük "oyuncular" için dar alanda kısa paslaşmalar, çalım atmaya döndü.
Borsa'ya akın pandemiyle başlamıştı, alternatif yollar kapanınca bir nevi köprüden önce son çıkışa döndü. Bu da borsayı iyi bilen büyük portföy sahiplerine alan açtı. Söylentilerse birbirini izledi. Varlık Fonu dahi bu söylentilerin içinde yer alırken, yabancı yatırımcı oranının da tarihi dipte olması ucuz kalan hisselerde en gözde olarak bankacılığın seçilmesine neden oldu.
Nasıl mı?
İşi bilenler devreye girdi, vadeler teminat oldu.
Piyasada uzun yıllardır bulunan deneyimli isimlerle birlikte başta kamu ve özel bankalarla bir kaç sanayi reel şirketi hisseleri için Vadeli İşlemler Piyasası'nda (VİOP) tarafında da pozisyonlar açıldı.
Vadeli işlemlerde hisse piyasası gibi tüm pozisyonun karşılığını ödemez, ortalama yüzde 10 ila 15 aralığında teminat yatırırsınız. Düşüş ve yükselişlere göre de teminat değişir. Spot taraf olan BİST'te hisse senedi değişiminde de kaldıraç olduğundan 1 birimlik oynama 10 birimlik etki oluşturur.
Borsa'da da aynı hisselerde alım yapıldığını söylememize gerek yok sanırım. Yükselişe katılanlar da etkiyi artırıyor haliyle.
Hisseler spotta yükseldikçe, vadelide 1'e 10 demiştik ya. Böylelikle vadelide teminatta oluşan fazla çıkarak, spota BİST'e giriyor. Spotta oluşan hacim kurumların olumlu bakışını artırınca kredili işlemlerde de artış meydana geliyor. Krediyle BİST'te alım artıyor, alım gelen hisse yükseliyor, yükselen hisse vadelide teminat yaratıyor, artan teminat fazlası yeniden BİST'e dönüyor. Başınız döndü mü? Sistem kendi kendini böyle besliyor.
13 kez tavan olan kamu bankası hissesi oldu. Ancak Geçen hafta ne oldu da döngü bitti? Madde 3: Sistemi bozan "boomer"lar!
Sistem bir döngüde ilerlerken, tekere çomak sokuldu. Akbank hisselerinde 13 Eylül 2022'de Kamuyu Aydınlatma Platformu'na (KAP) düşen satış haberi sistemin içinde olmayan ancak döngüye katılsa da tedirgin olan ve döngüyü görerek dönüşü bekleyerek teminat oranlarını yükselten kurumsal tarafı tetikledi.
KAP bildirimi, Akbank T.A.Ş. Mensupları Tekaüt Sandığı Vakfı tarafından satılan 150 milyonluk satışı haber veriyordu. Tedirgin olan kurumsallar ve ardından panikleyen bireyseller tavanları tabana döndürdü.
Madde 4: Sistem tersine işledi! Getiri sağlayan teminatlar borca döndü.
Hisse yükseldikçe kar getiren teminatlar, hisseler düştükçe açık oluşturmaya başladı. Bu da döngüye döndü haliyle, teminattan gelen hisseye giderken, bu kez teminat için hisseler gitmeye başladı.
Her şey bitti mi? Ne olacak?
Şimdilik BİST 100 endeksi direnmeye devam ediyor ancak bankacılık tarafında son 5 iş gününde düşüş çok sert oldu. Bugün (19 Eylül 2022) gün ortasında eksi yüzde 3,5'nin üzerinde bulunuyor. Satışlar genele yayılırsa endekste geri çekilmenin de sert olması olasılığı bulunuyor.
Bir de teminatlarda oluşan açık var ve bunun son tarihi 30 Eylül. Hisseler öyle ya da böyle satılacak. Bu durumda ya yatırımcılarda ya da kurumlarda zararlar oluşacak.
Ekonomi yönetiminin bu bağlamda Borsa'ya desteği ve yatırımcıların da yükseliş beklentisi yön çizecek iki ana etken olarak karşımızda dururken, tüm bunlar olup bittikten sonra bu sabah Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) açıklama yaptı. 👇
Ancak bazı hisselerde yüzde 2-3 oynaklıkta şirketlerin açıklama yapmasını bekleyen SPK'nın gecikmesi ve bankaları sorgulamaması da ayrı soru işareti olarak duruyor.
CHP Parti Sözcüsü ve eski Hazine Müsteşar Yardımcısı Faik Öztrak, Borsa İstanbul’da görülen dair açıklamalar yaptı
Öztrak, "faiz sebep, enflasyon sonuç" teorisinden başladı.
Bankaların karlarındaki artışa değindi.
Konut fiyatlarındaki yükselişi anlattı.
"Cumhuriyet tarihinde görülmemiş bir servet transferine imza attı" diyen Öztrak, "Milletin alın terini, emeğini yılların çabasını bile isteye enflasyona ezdirdi" ifadesini de kullandı.
Öztrak, "Borsa İstanbul'u gazinoya döndürdüler" söyleminde bulundu.
"Bizzat Nebati Bakan, Borsadaki yükselişle övünürken, küçük yatırımcılara kâğıt boşaltmak isteyen manipülatörlerin ekmeğine yağ sürdü" dedi.
Öztrak, Nebati'nin açıklamaları sonrasında Borsa'daki kayıplara dikkat çekti.
Hareketliliği "keriz silkeleme" olarak niteleyen Öztrak, "Büyük bir skandaldır" dedi.
SPK'nın bu dönemdeki sessizliğine de vurgu yaptı.
Borsa İstanbul'daki manipülasyonların ciddi bir soruşturmadan geçeceğini belirten Öztrak, "Yapılanlar kimsenin yanına kâr kalmayacak" ifadelerini kullandı.
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
Bu içerikler de ilginizi çekebilir👇
Yorum Yazın
Dostlar bakın 3 elmanız var diyelim 1 tanesini yatırın kaybedince tekrar 1 tanesini yatırmayın kazanacam diye siz 3 elmayı bırak 3 elma daha borç alıp yatırı... Devamını Gör
ben anlamadım 🙄 3'ten bir çıkınca elime kaç elma kalacak örtmenim?
Babayı buldu.