Tatlı Hayvanlar Gördüğümüzde Neden Onları Mıncırmak İsteriz?
Sevimlilik üzerine düşündüğünüzde, gözlerinizi bir yavru köpekten veya kediden alamamanız veya yüzünüzde bir gülümseme belirmesi gibi tepkiler aklınıza gelir. Ancak bu, bazıları için ısırmak veya mıncırmak gibi daha saldırgan davranışlar olabilir. Peki, bu farklılığın sebebi ne?
Yavru bir kedi videosu görünce aniden önünüzdeki her şeyi bırakıp hayatınızda böylesine bir şirinlikle karşılaşmamış gibi izlemeye başlayabilirsiniz.
Yumuşacık tüylerini okşamak ve minik kafasını öpmek, hatta belki de aniden gelen bir hisle yavru kediciği sıkmak, mıncıklamak ve hatta ağzınıza tıkmak gibi garip dürtüler hissedebilirsiniz.
Bu his korkutucu olsa da tabi ki de kediyi aniden ağzınıza tıkmayı düşünmüyorsunuz.
Aslında bu oldukça şaşırtıcı dürtü yetişkinlerin yarısını etkileyen yaygın bir durumdur ve 'sevimli saldırganlığı' adı verilir. Bu dürtüyü anlamak için öncelikle 'sevimli' dediğimiz kavramın ne olduğunu anlamamız lazım.
Bir canlının neden sevimli olarak adlandırıldığını anlamak için 1943 yılında bir bilim insanı araştırma yürüttü.
Bilim insanının araştırması sonucu ortaya attığı teori bir 'bebek şeması' idi. Bu şemaya göre tombul yanaklar, büyük gözler ve kısa uzuvların sevimlilikle bağdaştırıldığı bulundu.
Ayrıca bebek şemasının geçerliliğini değerlendirmek için günümüzde de araştırmalar yapılmıştır.
Araştırma katılımcıları sevimli olarak saptanan özelliklere sahip fotoğraflara daha uzun ve sık bakma eğiliminde olmuşlar ve bu fotoğrafların beynin duygu ve ödülle ilgili bölümlerini uyardığı ortaya çıkmıştır.
Sevimliliğin, aynı zamanda davranışlar üzerinde de etkisi olduğunu kanıtlamıştır.
Örneğin, sevimli resimler gösterilen katılımcıların, dikkat gerektiren bir oyun olan Süper Doktor'da daha titiz davranarak diğer katılımcılara göre daha başarılı oldukları belirlenmiştir.
Peki, neden sevimliliğin üzerimizde böyle bir etkisi var ki?
Bu soruya kesin bir yanıt vermek imkansız ancak birkaç teori bulunuyor. Bu teorilerden birine göre sevimli canlılar onları beslemek istememize sebep oluyor.
Evrimsel süreç düşünüldüğünde bütün canlıların bebeklerinin savunmasız ve sevimli olması bir raslantı olamaz.
Böylece evrimin, sevimli görünen yavruların daha fazla ilgi ve alaka görmelerini sağlayacak şekilde canlıları teşvik ettiği savunulmaktadır.
Madem sevimlilik besleme ve büyütme hissi ile bağlantılı, neden tatlı canlıları aniden sıkıştırmak ve mıncırmak istiyoruz?
Aslında aradaki bağlantıyı açıklamak biraz karmaşık. Teoriye göre sevimlilik beyinde aşırı olumlu duygular yaratabilir ve insanlar için böylesine yoğun duygusalara yanıt vermek her zaman kolay değildir.
Bu duygusal aşırı yüklenme sonucunda beyin kendini dengeleme çabasına girer.
Bu dengeleme çabasının sonucu ise önünüzdeki tatlı canlıyı aniden sıkıştırma ve ısırma hissi olarak yansır.
Bir nevi sevimli canlılar hepimizin üzerinde büyük bir kontrole sahip.
Bu hem insanlar hem de hayvanlar için geçerli ve onları etkileyerek davranışlarını ve kararlarını yönlendirebilir. Bu da 'sevimli saldırganlık' gibi çelişkili duygulara neden olabilir, ancak bu duygular genellikle zararsızdır ve aslında yoğun olumlu duyguların bir sonucudur.
Yani aslında tatlı bir canlı gördüğünüzde ona zarar vermek istemiyorsunuz.
Bu tatlılık beyninize o kadar fazla yoğun geliyor ki beyniniz kontrolü geri almak adına saldırgan bir dürtü ile tepki veriyor.
O zaman bu bebeği kim mıncırmak ister?
Yorum Yazın
Harika içerik valla :)) Mıncırma dürtümü öğrendim iyi oldu ;)
hangi bilimmiş bu nörokimya mı davranış psikolojisi mi? neymiş hacım bu kadar bilinmez sahralarda gezip uyduruk geçerlilikler dayatan bu BİLİM? otçul değil; ... Devamını Gör