PANİK ATAK HAYATINIZI ALT ÜST ETMESİN!

Panik, kaygının en uç formu olarak tanımlanabilir. Panik yaşayan kişi genellikle korku hissiyle karşı karşıyadır ve mantıklı düşünmekte zorlanır. Paniğin ortaya çıkması için ortada bir tehdit olması gerekir; uçağın düşme ihtimali ya da doğal afetler gibi. Kişinin paniğe kapılması bazen ataklara dönüşür; bu panik ataktır. Panik bozukluk ise kişinin özellikle kalabalık yerlerde panik atak yaşayacağı korkusuna kapılması durumudur. Bu durumu sık sık yaşayan kişilerin bir terapist ile görüşmesi yararlı olacaktır.

Panik atak aniden gerçekleşir. Ne zaman ortaya çıkacağı belli olmaz ve aşırı stres, zamanla panik atağa dönüşebilir. Atağın süresi 5 ile 30 dakika arasında değişir. Kişi hayatında bir defa ya da birkaç kez panik atağı deneyimleyebilir. Panik atağın ortaya çıkmasının nedenleri deneyimler, stres, hatıralar ya da bir kişi olarak düşünülse de bazen ortada bir neden yokken de kendini gösterebilir.

Panik atağa neyin ya da nelerin neden olduğu tam olarak bilinmese de bazı kişilerin paniğe genetik yatkınlığının olabileceği ve yaşamdaki bazı stres kaynaklarının panik atakları tetikleyerek katkıda bulunabileceği düşünülmektedir. Ayrıca mitral kapak prolapsusu, hipertiroidizm, hipoglisemi gibi tıbbi durumlardan da kaynaklanabilir. Amfetaminler, kokain ve kafein gibi uyarıcıların kullanımı da bazı kişilerde panik atakların gelişmesine neden olabilir.

Panik atak sırasında deneyimlenen durumlardan bazıları:

• Titreme

• Nefes darlığı, boğulma hissi

• Kalp çarpıntısı, göğüs ağrısı

• Mide bulantısı, baş dönmesi, bayılma

• Karmaşık düşünceler

• Dar bakış açısı

• El ve ayaklarda uyuşma

• Korku veren düşünceler, özellikle de ölüm

• Aşırı huzursuzluk

• Kasların gerilmesi

• Kontrolü ya da gerçeklik hissini kaybetme

• Vücuttan koparılmış gibi hissetme

Panik atak oldukça yaygındır ve insanların yaklaşık % 30'u hayatlarında en az bir kez panik atağı deneyimler. Fiziksel belirtilerin ciddiyeti nedeniyle birçok kişi ilk panik atakta kalp krizi geçirdiğini düşünerek hastaneye gider.Panik ataklar aniden ortaya çıkıyor gibi görünse de, insanlar bazen ne zaman geleceğini tahmin edebilir. Travma sonrası stres bozukluğu yaşayan kişilerde panik atak görülme olasılığı yüksektir.

DSM’ye göre devam eden panik ataklar panik bozukluk teşhisinin konmasıyla sonuçlanabilir. Kişinin panik atak yaşayacağı korkusu belirli ortamlara girmekten kaçınmasına neden olur. Bu yüzden kişiler iş değiştirebilir, belirli aktiviteleri yapmayı bırakabilir bu da fiziksel ve duygusal durumlarını olumsuz yönde etkiler. Bazen bu tür korkular fobiye dönüşebilir. Örneğin; kalabalıkta panik atak yaşayacağını düşünen bir kişi agorafobi (açık alanda olma korkusu) geliştirebilir. Agorafobinin panik atakların bir sonucu olarak geliştiği düşünülmektedir ve kişinin evden hiç çıkmamasına neden olabilir.

Panik ataklar ve teşhisi konan panik bozukluklar tedavi edilebilir ancak birçok kişi gerçek durumunun farkında olmayabilir veya semptomlarının hayal ürünü olduğunu duyacakları korkusuyla tedavi arayışına girmez. Panik atağa neyin neden olduğunu bilmeyen kişiler astım atağı ya da kalp krizinden korkarak tekrar tekrar tıbbi yardım istemektedir.

Panik atak tedavisi olamayan bireylerde aşağıdakilerin görülme olasılığı daha yüksektir;

• Alkol veya uyuşturucu kullanma

• Mali açıdan başkalarına bağımlı olma

• Sağlık durumlarında düşüş

• Hobi, spor veya eğlence için zaman ayırmama

• İntihar girişiminde bulunma

Sık sık panik atak yaşayan, özellikle panik atak yaşayacağı korkusu ile hayatına kısıtlamalar getiren kişilerin bir terapist ile görüşmesi gerekir. Kaygı ve altta yatan diğer durumları ele alan birçok terapi çeşidi vardır. Bilişsel davranışçı terapi, kişinin düşünce kalıplarını değiştirmesini, davranışının altında yatan nedenleri görmesini sağlar. Böylece kişi atağın geleceğini düşündüğünde bu düşünce üzerinde kontrol sağlamayı öğrenir. Maruz bırakma terapi yöntemi ile kişi paniğe eşlik eden duygusu ile başa çıkmayı öğrenir. Açık alana çıkma korkusu olan kişi yine terapistin desteği ile kontrollü bir şekilde tekrar dışarı çıkmaya başlayabilir. Psikiyatristlerin verdiği bazı ilaçlar panik atak ve kaygıyı geçirmede geçici olarak işe yarayabilir. Ancak bu ilaçların kullanımı hiçbir zaman panik atağı tamamen ortadan kaldırmaz. Uzman bir psikoloğun desteği gerekmektedir.

Uygulanabilecek diğer yöntemlerden biri de nefes kontrolünün sağlanması ve güvenli bir yere gidip rahatlamaya çalışmaktır. Panik atak tehlikeli değildir. Genellikle kendi kendine geçer. Ancak panik atak sırasında kişi araba kullanıyorsa ya da tehlikeli bir iş yapıyorsa kazaların oluşmasına neden olabilir. Panik atak sırasında ölüm ya da kalp krizi korkusu üzerine düşünmek yerine daha gerçekçi düşünmeye çalışmak yararlı olacaktır. Panik atak sırasında gerçekleşebilecek en kötü senaryoyu bir yere yazıp bununla başa çıkabilmek için bir plan yapmak da kişinin uygulayabileceği bir diğer alternatif yöntemdir. Stres yönetiminin panik atak üzerinde olumlu bir etkisi vardır. Kronik stresin yarattığı panik atak üzerine konuşmak ve çalışmak gerekmektedir. Panik atak ölümle sonuçlanmaz, bayılmaya yol açmaz ve insanları delirtmez!

terapiglobal | Terapi Platformu