Noel Neden 25 Aralık'ta Kutlanıyor?
Noel zamanı geldi çattı biliyorsunuz ki. Bu günün neden 25 Aralık'ta kutlandığı hala çözülememiş olsa da bazı ihtimaller kabul görmüş durumda. Biz de hem bu ihtimalleri hem de Noel'in tarihini içeriğimizde detaylıca anlattık. Buyrun okumaya...👇
Noel, Paskala'yla ile birlikte Orta Çağ Hıristiyan âleminin en önemli dini bayramlarından biri kabul ediliyor.
Bugün Noel ile ilişkilendirdiğimiz şeylerin çoğu, adları da dahil olmak üzere kökenleri Orta Çağ'a dayanıyor. Öncelikle gelin neden 'Christmas' dendiğiyle başlayalım.
Christmas 'Christ's Mass'ın kısaltması ve bu da 'Mesih'in âyini' anlamına geliyor aslında.
Orta çağ boyunca da farklı biçimleri ortaya atılmıştır. Mesih veya meshedilmiş anlamına gelen İbranice kelimenin Yunanca çevirisinden 'Christos' ve Latince'de İsa'nın kanı, bedeni üzerine ant içme töreni anlamına gelen Missa'nın birleşimi bunlardan bir tanesidir. 'Xmas' genellikle hoş karşılanmayan başka bir kısaltmadır ancak Orta Çağ'ın İngilizce metinlerinde sıkça görünür.
Anglo-Saksonlar bu döneme kış ortası ve bazen doğuş olarak atıfta bulunuyorlardı.
Eski İngilizcede aralık ve ocak aylarını kapsayan ve 14. yüzyılın sonlarında Noel ile ilişkilendirilen antik pagan kış festivali Yule'ye göndermelere rastlanılıyor. 'Doğum' anlamına gelen ve Latince 'natalis' kelimesinden türetilen eski Fransızca 'Noel' kelimesi de bu esnalarda İngilizcede de kullanılmaya başlanmıştı.
Neden 25 Aralık?
İncil'in hiçbir yerinde bize Mesih'in doğumuna dair net bir tarih verilmiyor. Luka ve Matta İncilleri, İsa'nın Beytüllahim'de doğduğundan bahsediyor ancak bir tarih verilmiyor. Peki kilise neden 25 Aralık'ta karar kıldı?
Kutlanan ilk Noel'in tarihi 25 Aralık 336'daydı.
Kutlayan kişiyse ilk Hıristiyan Roma İmparatoru Konstantin'di ancak o zamanlar resmi bir Roma devlet festivali değildi. Başka bir ihtimalse çok eski bir Hıristiyan geleneğine dayanıyordu. Meryem'e özel bir bebeği olacağının müjdelendiği gün 25 Mart günüydü ve 25 Mart'tan dokuz ay sonrası 25 Aralık oluyordu. 25 Mart aynı zamanda bazı ilk Hıristiyanların dünyanın yaratıldığını düşündükleri gündü ve aynı zamanda İsa'nın bir yetişkinken öldüğü ve yine İsa'nın yılın aynı gününde hamile kaldığı ve öldüğünü düşündükleri gündü. Bu tarih ekinoks, yani mart ayında gündüz ve gecenin eşit uzunlukta olduğu zamandır.
MÖ 46'da Jülyen takviminin uygulanmasından sonra kış gündönümü 25 Aralık olarak belirlendi.
Mesih zaten ışıkla, güneşle ve sürekli karanlığın sonuyla ilişkilendiriliyordu, bu nedenle doğum günü olarak güneşin yeniden doğuşu olarak kabul edilebilecek bir günü seçmek mantıklıydı. Bu tarihin seçilmesinin Hristiyanlığın Roma İmparatorluğu tarafından kabul edilmesini kolaylaştırmak için dikkatlice seçildiğinin de altını çizelim.
Hristiyanlık bu seçilen tarihi kutlamaların odak noktası olarak benimseyerek Mesih'i yenilenme ve ışığın gelişiyle ilişkilendirirken, rakiplerinin bayramlarını da göz ardı etmiyordu.
Mevcut kutlamaları Hristiyanlıkla birleştirme çabası, fethedilen bölgelerin ve halkların önemli tarihlerini ve kutlamalarını yok etmek yerine birleştirmeye yönelik bir girişimdi. Roma İmparatorluğu için de Hıristiyanlığın doğuşunun belirtisiydi.
Noel ile bağdaştırılan bir diğer şey ise 'Doğuş Sahnesi' olarak da bilinin çizimlerdi.
Doğuş sahnesi, kilisenin 325'te İznik Konsili'nde ve 431'de Efes'te Mesih'in kim olduğunu anlamaya çalıştıkları dönemde ortaya çıkmıştı. Kilise ister Tanrı, ister insan ya da her ikisi olsun, Mesih'in doğasını belirlemek için mücadele ediyordu. İznik Konsili İsa'nın ikisinin de olduğunu beyan etmişti ancak belirsizlik tatmin edici değildi ve Efes Konsili'nde İsa'nın doğuştan Tanrı olduğu kararlaştırıldığında bu belirsizlik ortadan kalkmış oldu.
Bu tartışmaların tümü, dikkati Mesih'in doğum anına odaklanılmasına ve Meryem'i Mesih'in annesinden farklı olarak Tanrı'nın Annesi olarak gösterilmesine neden oldu.
Meryem'in Doğuşu Bayramı'nın ilk kaydedilen kutlaması 336'da gerçekleşmişti. 400'de bir görgü tanığı, bir beşikle bu günün kutlandığına şahit olmuştu. 430'lu yıllara gelindiğinde Efes'in hemen ardından Roma'da da kutlamalar kapsamında bir beşik kullanıldı.
Assisi'li Aziz Francis'in beşik sahnesini ortaya attığı ve 1223'te çizdiği iddia edilse de o zamana kadar yaklaşık 900 yıldır bu sahne Noel kutlamalarının bir parçasıydı.
Beşiğe ilk olarak, İmparator Konstantin'in Dacia'yı Roma İmparatorluğu için yeniden fethettiği yıllarda rastlandı ve bugün de Noel denince akla gelen ilk şeylerden bir tanesi.
Bu içerikler de ilginizi çekebilir:
Noel Nedir, Ne Zaman Kutlanılır? Noel Hakkında Tüm Merak Edilenler
Yorum Yazın