Kozmosun Boşluğunda Başıboş Gezen Meteorlar, Asteroitler ve Kuyruklu Yıldızlar Arasındaki Farkları Açıklıyoruz
İnsanlık tarihinin çok erken dönemlerinden beri uzay kayalarını gözlemliyoruz. Kültürel olarak göktaşları insanlar için değerli olmuştur. Aynı şekilde, kuyruklu yıldızları gözlemleme tarihimiz de kapsamlıdır ve bunların çoğu insanlık tarihi ve efsanelerin gelişimi üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur. Örneğin Halley Kuyruklu Yıldızı, 11. yüzyılda yapılan ünlü Bayeux İşlemesi'nde ölümsüzleştirilmiştir. Peki bu cisimler tam olarak nedir ve aralarında ne tür farklılıklar vardır? Bu içeriğimizde bu sorunun cevabını veriyoruz.
Bir asteroit ve bir kuyruklu yıldız arasındaki fark nedir?
Asteroit: Genellikle düzensiz şekilli, Güneş Sistemi'nin oluşumundan arta kalan küçük, kayalık nesneler.
Kuyruklu Yıldız: Donmuş bir çekirdeğe sahip büyük, donmuş gazları olan, toz ve kaya kütleleri.
Meteor: Asteroitler ve kuyruklu yıldızlardan kopan parçalar ve enkaz.
Meteor Yağmuru: Dünya atmosferinde birden fazla meteoroidin girip yanması.
Ateş Topu: Geniş bir alanda görülebilen olağanüstü parlak bir meteor.
Gök taşı: Dünya atmosferinden geçip parçalanmayan ve yüzeye düşen meteorlar.
Cüce Gezegen: Güneş'in etrafında yörüngede dönen, çevresini enkazdan temizlemek için yeterli kütleye sahip olmayan küçük küresel (veya küresele yakın) bir gök cismi.
Asteroit
Asteroitler, Güneş'in etrafında dönen küçük, kayalık nesnelerdir. Neredeyse küresel olan birkaç tane olmasına rağmen, çoğu asteroit düzensiz şekillidir. Bilinen bir milyondan fazla asteroit vardır ve çoğu Mars ve Jüpiter arasındaki ana asteroit kuşağında bulunabilir. Asteroitler, Güneş Sistemi'nin erken oluşumundan kalan kayalık kalıntılardır. Bir asteroit yörüngesini bir gezegenle paylaştığında, Truva Asteroidi olarak bilinir. Dünya'nın iki truva asteroidi vardır, ancak her ikisi de Güneşin etrafındaki yörüngede Dünya'dan önce ilerlediği için bunları gözlemlemesi zordur.
Kuyruklu Yıldız
Kuyruklu yıldızlar kozmosun kar toplarıdır. Bu buzlu donmuş gazlar, kayalar ve toz kütleleri, Güneş'in yörüngesinde oldukça eliptik yollarda döner ve genellikle ilerlerken kendi etraflarında dönerler. Yörüngeleri onları Güneş'e yaklaştırdığında ısınırlar. Bu da katı buzun, ayırt edici kuyruklu yıldız kuyruğuna dönüşmesine neden olur. Muhtemelen en ünlü kuyruklu yıldız, Temmuz 2061'de göklerimize geri dönecek olan Halley Kuyruklu Yıldızı'dır. Kuyruklu yıldızların boyutları, yörüngeleri ve bileşimleri o kadar çeşitlidir ki, bu, yıllar içinde sayısız sınıflandırmaya neden olmuştur.
Meteor Yağmuru
Kuyruklu yıldızlar veya asteroitler Güneş'in etrafında dolaşırken arkalarında bir enkaz izi bırakırlar. Dünya'nın yörüngesi bu enkazla kesiştiğinde, sonuç, gece gökyüzünde bir noktadan yayılan yüzlerce (veya binlerce) parlak iz olur. Fark ettiyseniz meteor yağmurlarını her yıl hemen hemen aynı zamanda görüyoruz ve meteorlar belirli gecelerde daha çok oluyor. Bu nedenle bir meteor yağmuru, bir nesneden ziyade bir olay olarak daha doğru bir şekilde tanımlanabilir: O küçük parçacıklar (meteorlar) atmosferin üst kısımlarına girdiğinde ve etrafındaki havayı ısıtıp parlattıklarında yaşanan hadise. Eta Aquariid ve Orionid meteor yağmuru, Halley kuyruklu yıldızının bıraktığı izden geçen Dünya yörüngesi tarafından oluşturulurken, etkileyici Leonids yağmurları, kuyruklu yıldız Tempel-Tuttle'ın kalıntılarıdır.
Meteor
Meteorlar en klasik uzay kayalarıdır. Asteroitler ve kuyruklu yıldızların parçaları ve enkazları olarak, Güneş Sistemindeki en küçük cisimlerden bazılarıdır. Bu parçacıklar, geldikleri ana gövdeyle yaklaşık olarak aynı yörüngede Güneş'in yörüngesinde dönmeye devam eder ve zamanla yörünge bu parçacıklarla dolup taştıkça ebeveynden uzaklaşırlar. Bir meteor Dünya atmosferine girip yandığında, gökyüzünde parlayan bir iz bırakır; bir yıldız kayması yaratır. Meteorların boyutları bir toz tanesinden küçük bir asteroide kadar değişiklik gösterebilir.
Ateş Topu
Atmosfere giren bir meteor parlaklık açısından Venüs'ü geçerse bu bir ateş topudur. Büyük bir ateş topu 5-10 saniye boyunca görünür kalır ve eğer sizin yakınınızda bir yerde görürseniz, kendinizi gürleyen bir patlama sesi duymaya hazırlayın. Bununla birlikte, düşmesi 10 saniyeden uzun süren bir ateş topunun, bir uydu veya Dünya'ya düşen bir tür uçak olması daha olasıdır. Bazen düşen bir ateş topu patlayabilir, 2000 yılında düşen Tagish Gölü göktaşında olduğu gibi. O patlamada düşen meteor, gökyüzünde Hiroşima bombasının yaklaşık dörtte biri kadar bir güçle patladı ve British Columbia'daki Tagish Gölü çevresine yağan yaklaşık 500 parçaya ayrıldı.
Gök taşı
Gök taşları, Dünya yüzeyine yapılan yolculukta hayatta kalıp yanmayan meteorlardır. Şimdiye kadar, Dünya'da 69 binden fazla meteor bulundu (ve adlandırıldı). Gökyüzünde hilal Ay'ınkine benzer bir parlaklığa sahip bir meteor çizgisi görürseniz, yolculuktan sağ çıkma ve Dünya'ya düşme şansı yüksektir. Meteorlar her gün Dünya'ya düşer, ancak bir tanesini bulmak inanılmaz derecede nadirdir. Farklı gök taşı türleri vardır ancak genel olarak çoğu demir gök taşı, taşlı gök taşı veya taşlı demir gök taşı olarak sınıflara ayrılabilir.
Cüce Gezegen
Cüce gezegenler yerçekiminden etkilenecek kadar büyüktür ve kendilerini yuvarlak veya neredeyse yuvarlak bir şekle dönüştürebilirler. Ancak gezegenlerden farklı olarak yörünge yollarını temizleyemezler. Güneş Sistemindeki bilinen cüce gezegenlerin her biri Ay'ımızdan daha küçüktür. Güneş Sistemimizde resmi olarak tanınan beş cüce gezegen vardır: Pluto, Ceres, Makemake, Haumea ve Eris. Her ne kadar Plüton'un bir gezegen olarak kabul edilmesi gerektiğini hepimiz bilsek de... Uluslararası Astronomi Birliği'nin ortaya koyduğu üzere cüce gezegen için kriterler şunlardır:
Güneş'in yörüngesinde olması,
Kendi yer çekimi ile yuvarlak (veya neredeyse yuvarlak) olması,
Başka bir gezegenin uydusu olmaması,
Çevresini enkazdan temizleyecek kadar kütleye sahip olmaması.
Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!
Bu içerikler de ilginizi çekebilir
Türkiye Uzay Ajansı'ndan Meteor Açıklaması
Yorum Yazın