Kanun Tasarısı Yolda: Uber ile Taksici Kavgasının Arka Planı

İçişleri Bakanlığı yeni bir yasa tasarısıyla konuya el atmaya hazırlanıyor. Türkiye'de taksiciler Uber'in yasaklanması için dava açtı. İstanbul'da Uber sürücülerine ve araçlarına yönelik 3 günde 4 saldırı gerçekleşti. Tartışmalar, karşılıklı açıklamalar derken olay bir Uber aracının kurşunlanmasına kadar vardı. Peki Uber- taksi kavgasının sebebi ne? Taksiciler neden Uber'i bir tehdit olarak görüyor ve yasaklanmasını istiyor? Bugün basına yansıyan bilgiye göre İstanbul’da toplam plaka değeri 30 milyar, yıllık ciro 5 milyar ve taksiler bu pazarda rakip istemiyor. 

Habertürk gazetesinden Yiğitcan Yıldız'ın haberine göre, taksiciler Uber’i vergisiz ve haksız kazanç elde etmekle suçlarken, Uber ise bu hizmete sadece özel yazılımla aracılık ettiğini ve kendi sistemine bağlı olarak çalışan şoförlerin gelir vergilerini ödediğini belirtiyor.

İstanbul’da 18 bin yasal taksi plakası bulunuyor. 2011 yılında şehirdeki bir taksi plakasının piyasa değeri 875 bin lira iken, bu rakam 2017’de yüzde 92 artışla 1 milyon 680 bin TL’ye ulaşmış durumda. Fiyatlardaki artış uzun yıllardır sektörde yeni plaka ruhsatı verilmemesinden kaynaklanırken, Türkiye’nin en büyük kentindeki taksi plakalarının toplam değerinin de 30 milyar TL’yi aştığı görülüyor.

Plaka sahibi aylık ortalama 7 bin 500 TL’den taksi plakasını işletilmek üzere başkasına kiralayabiliyor, günlük hasılat ise 750 lirayı bulabiliyor. 

Taksilerin aylık yakıt masrafı ise aylık 4 bin 500 TL’yi buluyor. Buna, araç sigortası için 500 lira, çalışan taksici sigortası için bin lira ve araç bakımı için de 500 TL eklendiğinde, bir taksiye harcanan tutar ayda 6 bin 500 TL'yi buluyor.

ABD merkezli Uber, bugün değeri 50 milyar doları bulan dev bir teknoloji şirketi. 83 ülkede ve 647 şehirde hizmet veriyor. Türkiye'deki Uber şoförlerinin 2 bini sarı taksi şoförü olarak çalışırken, 3 bini ise müşterilerinin çoğunlukla tercih ettiği ‘XL’ olarak adlandırılan vip minibüsler ile taşımacılık yapıyor.

Sisteme dahil olan minübüs sahipleri, belediye ve Turizm Bakanlığı’ndan alınan yetki belgeleri ile faaliyetlerini sürdürürken, kurdukları turizm şirketleri üzerinden ise gelir vergilerini ödüyor. 

Habere göre ‘XL’ araçlardan yüzde 20 oranında komisyon alan Uber, bu tutarı Türkiye’deki şirketi üzerinden almadığı için herhangi bir gelir gösteremediğinden komisyonun vergisini ödemiyor. Taksicilerin söylediğine göre, aylık 5 bin TL'ye yaklaşan gelirleri Uber sürücülerini taksicilerin hedefi haline getiriyor.

Türkiye'deki Uber sürücülerine yapılan saldırılar artınca Uber'in ABD'deki merkezinden açıklama yapıldı. Açıklamada, 'Önceliğimiz bu zor zamanlarda Uber sürücü ortaklarımızın yanında durmak, onlara gereken hukuki yardımı sağlayıp destek olmaktır. Türkiye’deki operasyonlarımıza, sorumlu bir iş ortağı olarak, sonuna kadar bağlıyız. En çok önem verdiğimiz konuların başında, yerel paydaşlarla beraber çalışarak, birlikte daha akıllı ve çevre dostu şehirler yaratmak geliyor. Buna taksiciler de dahil olduğu için taksi ürünümüz mevcut. Türkiye’de taksicilerin Uber’in teknolojisinden faydalandığı bu işbirliğinin çok büyük bir potansiyeli olduğu inancındayız.' denildi.

Milliyet gazetesinden Musa Keser'in haberine göre, bakanlık tarafından hazırlanan kanun tasarısıyla  ‘izin belgesindeki faaliyet alanı dışında’ yolcu taşımacılığı yapanlara yönelik yaptırımlar artırılacak. Tasarı yasalaştığında bu tür araçlar trafikten men edilebilecek.

Bakanlık kayıtlarına göre 2017’de yetki belgesi dışında (korsan ve Uber dahil) yolcu taşımacılığı yapan 4 bin 136, 2018 ocak ayında 811 ve şubat ayında da 1.100 araca idari cezası kesildi. Ancak araç sahipleri ile sürücülerin farklı olması sebebiyle, araçlar trafikten men edilemiyordu. 

Tasarı yasalaştığında izin belgesinde belirtilen alan dışında faaliyet gösterenler için uygulanacak idari para cezasına ilave olarak araç kullanıcısının, aracın sahibi olup olmadığına bakılmaksızın araçların 30 gün süreyle trafikten men edilmesi sağlanacak.

Sosyal medyada ise bugün #uberedokunma etiketi TT oldu👇