Geçmişten Günümüze Bütün Topraklara ve Denizlere Hükmeden Birbirinden Büyük Canlılar
Dünyamızda çok farklı tipte ekosistemlere aynı anda ev sahipliği yapan bölgeler bulunuyor. Bu zenginlik, vahşi yırtıcılar da dâhil pek çok farklı türde hayvanın aynı anda yakın yerlerde yaşamasına ve hayatta kalıp birbirlerine üstün gelmek için evrim geçirmelerine neden oluyor. Meksika’nın tropikal ormanlarından Kanada’nın buzullarına, Kuzey Amerika da kıtaya ayak basmış pek çok 'devasa' canlıya ev sahipliği yaptı ve yapmaya da devam ediyor. Kuzey Amerika'nın 'devlerini' merak ediyorsanız içeriğimize buyurun. 👇
Bir zamanlar kıtanın en büyük tüylü memelisi, küçük suratlı dev ayıydı.
Arctodus simus olarak da bilinen bu canlının türü yaklaşık 11.000 yıl önce tükendi. Iowa Doğal Tarih Müzesi'nin yaptığı modellemeye göre, kısa ama geniş ağzıyla hafızlara kazınan bu canlı, bir vakitler 1.6 metre uzunluğa sahip olsa da ayağa kalktığında boyu 3.4 metreye kadar çıkabiliyordu. Ağırlık olaraksa ayımız ortalama yaklaşık 700 kilogram geliyordu.
Şimdi bir de günümüz canlılarından kutup ayılarına bakalım…
Kutup ayılarını koruma kuruluşu Polar Bears International'dan alınan verilere göre, kutup ayıları yaklaşık 1.5 metre uzunluğunda ve de 600 kilogram civarında. Yani, nesli tükenmiş soydaşlarına göre birazcık kısa ve hafif kalıyorlar. Bu arada, küçük suratlı dev ayının tam ağırlığını öğrenmek mümkün değil, zira nesli tükenen türlerin ağırlıkları, mevcut türlerle karşılaştırılarak tahmin ediliyor.
Son buzul çağına yenik düşen ayılardan önce çok daha büyük türler bu topraklara hükmetmişti.
Bu türlerin en büyüklerinden birini tanımak için zamanda epey geriye gitmemiz gerekecek. Bir zamanlar Kuzey Amerika kıtasının en büyük yırtıcısı, hepimizin Jurasik Park filmlerinden aşina olduğu kertenkelelerin kralı olan Tiranozor rex, adına yaraşır bir şekilde Kuzey Amerika’daki en büyük türdü.
Kıta, Geç Kretase döneminde ölümcül dinozorların yurdu konumundaydı.
Kaliforniya'daki Raymond M. Alf Paleontoloji Müzesi'nin müdürü Andrew Farke, 'Mezozoik Çağ boyunca Kuzey Amerika'da inanılmaz bir etobur dinozor çeşitliliği vardı.' diyor. Farke o kadar haklı ki, sırt dikenli Akrokantozorlardan keskin pençeli Dinonikuslara ve tüylü Mikrovenatorlara kadar her telden dinozoru bulmak mümkündü.
Tiranozor rex ile neredeyse aynı uzunlukta olan başka türler de mevcuttu.
Tiranozorun 'köpek balığı dişli' kuzeni olan Akrokantozor, Amerika Doğal Tarih Müzesi'nin verilerine göre Tiranozor rexe çok yakın bir uzunluğa sahip olsa da 6.8 ton gelerek Tiranozor rexten 1 ton daha zayıftı. Tiranozor, kütlesinin sağladığı güçten faydalanarak her ısırıkta 6 ton gücünde baskı uygulayabiliyordu. Bu miktar, çeliği, kâğıdı parçalar gibi ikiye ayırabileceği anlamına geliyor.
Günümüzde hayatta olan tek dinozorlar kuşlar.
Günümüzde kıtada ikâmet eden en büyük dinozoru bulmak istersek, gözümüzü Kaliforniya kondoruna çevirmeliyiz. Bir kanadının ucundan diğer kanadının ucuna uzunluğu 3 metre olan bu kuş, her ne kadar ete doymayan akrabası Tiranozor rexin yanında ufacık kalsa da geyik, domuz, inek, denizaslanı ve hatta balina ayırt etmeden pek çok hayvanın leşiyle besleniyor.
Sıra geldi denizlerin devlerine...
Milyonlarca yıl öncesinin okyanusları söz konusu olduğunda, denizlere dev bir sürüngenlerin hükmettiğini söyleyebiliriz. Dinozorlarla birlikte Mezozoik Çağ'da yaşayan ihtiyozorlar, bir yırtıcı deniz sürüngeni grubuydu. Geç Triyasik dönemde (yaklaşık 237 milyon yıl önce) Shonisaurus sikanniensis denen bir ihtiyozor türü günümüzde Kanada'nın Britanya Kolumbiyası eyaleti sınırlarında yer alan sularda yüzüyordu.
Bu türün, gelmiş geçmiş en büyük deniz sürüngeni olduğu düşünülüyor.
Büyüklüğüyle bilinmesinin yanı sıra, soyunu ilgilendiren bir anlaşmazlıkla da ön plana çıkıyor. Shonisaurus sikanniensis türü, şonizor takımında kabul edilse de kimi bilim insanları şastazor takımına ait olduğunu iddia ediyor. İki takımın da üyeleri büyük, hızlı ve hareketliyken Portsmouth Üniversitesi'nden paleontolog Mark Witton'a göre bazı uzuvlarında farklılıklara sahipti. Şonizorlar kovan biçiminde göğüslere ve uzun burunlara sahipken şastazorlar daha ince ve kısa burunluydu.
Sınıflandırmayı bir yana, S. sikanniensis türünün devasalığı konusunda hiç şüphe yok.
Öyle ki, burnundan kuyruğuna kadar 20 metre gelerek yaşayan en büyük büyük beyaz köpek balığından üç kat daha uzun olduğu tespit edildi. İşin garip tarafı ise bu büyüklükteki bir canlı, hiç de kendisinden beklediğimiz gibi her gördüğü canlıya saldırmıyormuş. 2011'de yapılan bir çalışmada, yalnızca mürekkep balığı ve belemnit gibi yumuşak canlılarla beslendiği öne sürülmüştü.
Ne yazık ki bu canlıların hiçbiri artık hayatta değil.
Milyonlarca yıl önce yaşanan çevresel değişiklikler sonucunda avladıkları türlerin nüfusları azalınca, yırtıcılarımız da birer birer yeryüzünden silinip tarihe karıştılar. Amerika Doğal Tarih Müzesi Memeliler Bölümü Kuratörü olan Ross MacPhee bu durumla ilgili olarak, 'Belli bir noktada, daha büyük olmak sizi daha iyi yapmıyor.' diyerek son sözü söylüyor. Bu türlerin iklimsel şartlara bağlı olarak yok olduğunu düşününce, 'bangır bangır gelen iklim değişikliği acaba günümüz hayvanlarının da sonunu getirir mi' diye endişeleniyoruz.
Yorum Yazın
NE YAZIK Kİ BU CANLILARIN HİÇ BİRİ HAYATTA DEĞİL =Bne agab🚬
T-rex filan hayatta olsa ne bok yerdik bilmem gari. Gerçi insanoğlu olarak kesin soyunu kuruturduk.
problem suki ufak olan yirticilarda trex. yakin zamanda trexlerin gelisim caglarinda baska nishleri doldurduklari anlasildi. gec kretase devrinde kucuk yirtc... Devamını Gör
ve hic biri gunumuzde hayatta olan bir memeli kadar buyuk degildi. mavi balina, 30metre boy, 200tona kadar ulasabilen agirligiyle sadece bu devrin degil tum ... Devamını Gör