Diyanet'ten Hayat Pahalılığı Sorusuna Hadisle Cevap Geldi: 'Şüphe Yok ki Fiyatları Tayin Eden Ancak Allah’tır'
İmanın şartlarındandır; hayır ve şer Allah'tandır. Bir Müslüman buna inanır ve buna göre yaşar. Ayrıca Allah insanlara hayrı ve şerri özgür iradesiyle seçebilmesi için akıl da vermiştir. Buna göre işi ehline vererek hayatın işleyişini yönetmesi beklenir.
Diyanet İşleri Başkanlığı'nın Din İşleri Yüksek Kurulu, vatandaşın merak ettiği konularda sorularını yanıtlayan bir birim olarak çalışıyor. Yer yer fetva veriyor. Fetvalarını sosyal medya hesaplarında da paylaşan kurumun, son fetva ve açıklaması ise ekonomi, ticaret, enflasyon, hayat pahalılığı, serbest piyasa ve de fahiş fiyat içerdiği için dikkat çekti.
Soru: 'Ticarette kâr haddi var mıdır?' olunca son dönemde fiyat artışları, fahiş fiyatlar, enflasyon gibi kavramların tartışıldığı ve yer yer serbest piyasa işleyişinin tartışılması ile ilgi çekti. Cevap ilgi çekiciydi ve Hadislerle desteklendi👇
İslam dini, alım satım akitlerinde kesin bir kâr haddi koymamış, bunu piyasa şartlarına bırakmıştır. Konuyla ilgili olarak Allah Resûlü (s.a.s.), fiyatlar artmaya başladığında kendisinden bu duruma müdahale etmesi istendiğinde şöyle buyurmuştur: “Şüphe yok ki, fiyatları tayin eden, darlık ve bolluk veren, rızıklandıran ancak Allah’tır. Ben sizden herhangi birinin malına ve canına yapmış olduğum bir haksızlık sebebiyle o kimsenin hakkını benden ister olduğu halde, Rabbime kavuşmak istemem.” (Ebû Dâvud, İcâre, 15; Tirmizî, Bûyû’ 73)
Hz. Muhammed'in hayatından örnekle koyun ticaretinde bir nevi parasını ticaret içinde döndüren kişi ile ilişkisi de örnek verildi.
Hz. Peygamberin (s.a.s.), kendisine kurbanlık bir koyun satın alması için para verdiği Hakîm b. Hizâm’ın bir dinara satın aldığı koyunu iki dinara satıp, sonra bir dinara bir koyun satın almasını (diğer bir rivayette bir dinara satın aldığı iki koyundan birisini bir dinara satmasını) kınamamış, üstelik ona hayır duada bulunmuştur (Ebû Dâvûd, Büyû’, 28; Tirmizî, Büyû’, 34).
Ancak Diyanet İşler Yüksek Kurulu güncel durumlar üzerinden tartışmalara da açıklık getirmeyi ihmal etmedi
Fakihler de bundan hareketle kâr haddinin eşyadan eşyaya fark edebileceğini, bu sebeple de kesin bir takdir yapılamayacağını söylemişlerdir (Kâsânî, Bedâi’, V, 129). Bununla birlikte piyasada suistimaller olduğu, karaborsacıların devreye girerek halkı mağdur ettikleri, özellikle halkın zaruri ihtiyaçları sayılabilecek mallarda aşırı fiyat artışları yaşandığı durumlarda, kamu otoritesinin fiyatlara müdahale etme (narh koyma) yetkisi vardır (Merğînânî, el-Hidâye, VII, 226). Aşırı fiyatın tespitinde ise bilirkişilerin günün piyasa şartları içerisindeki belirlemeleri esas alınır.
Tabi konu hem Diyanet hem de ekonomi olunca sosyal medyada da ilgi çekti.
👇
👇
👇
👇
👇
👇
👇
👇
👇
Konunun uzmanlarının daha sağlıklı yorumlayabileceği bir durum olsa da aslında Diyanet kar marjının serbest bırakılmasını mı devletin müdahalesini mi savunuyor çok net görünmüyor ancak bir sonraki açıklamaya Kur'an'dan Nisa Suresi 29. Ayet'i eklerse belki daha açıklayıcı olabilir.
Ey iman edenler! Mallarınızı aranızda hırsızlık, rüşvet, faiz ve kumar gibi meşrû olmayan yollarla yemeyin. Karşılıklı rızâya dayanan bir ticaret yapmanız ise elbette meşrûdur. Kendi nefislerinizi de öldürmeyin. Doğrusu Allah size karşı çok merhametlidir.
Yorum Yazın